Pesah Sunusu
Pesah’ın gelişi ile ekin biçme mevsimi de başlar. Tanrı’nın Emri’ne göre, Omer Korbanı sunulmadan, arpa veya herhangi bir tahılın biçilmesine başlanamaz. Tüm Yahudiler için yapılan ilk ürün kesimi, Omer amaçlı olmalıdır. Her ne kadar bu ürünü elde etmek için tarlada zorlu ve ağır çalışma gerektiyse de, bütün ürünün Tanrı’nın bir armağanı olduğunu ve bizim bu nedenle duyduğumuz şükran, Omer Korbanı ile ifade edilir.
“Pesah’ta Huzurum’a Omer getirin ki, tarlalarınızdaki mahsulünüze bereket yollayayım.” (Talmud-Roş Aşana 16a)
Omer ‘demet’ ve yeni yılın arpa üründen Bet Amikdaş’a getirilmesi gereken unun miktarı anlamlarına da gelir.
“Size vermekte olduğum Ülke’ye geleceğiniz ve hasadını toplayacağınız zaman hasadınızın ilk omerini, Koen’e getirmelisiniz.’’( Vayikra 23:10)
Bet Amikdaş(Kutsal Tapınak) zamanlarında, Pesah’ın ikinci günü (Yahudi takvimine göre 16 Nisan), ilk hasattan elde edilen arpa demetleri, bir Minha (un) korbanı olan Omer’i Tanrı’ya sunmak üzere Bet Amikdaş’daki Koenlere teslim edilirdi. Koenler bitki saplarını ezmeden hafifçe döverek ve savurarak tanelerin düşmesini sağlarlardı. Düşen taneler ateşte delikli bakır bir kapta hafifçe kavrulur ve un haline gelene kadar öğütülürdü. Elde edilen un, en saf hale gelene kadar elekten geçirilirdi. Bu undan, bir Omer kadarı (eskiden kullanılan tahıl ölçüsü Efa’nın (1 efa=37 lt) onda biri karşılığı ölçü birimi alınıp kaliteli yağ ve bir avuç özel baharatla harmanlanırdı. Bu karışım daha sonra bir tavaya konulur ve her yöne sallanırdı. (Sukot lulav’larının her yöne sallanarak, Tanrı’nın her yönde ve her yerde var olduğunun gösterilmesi gibi). Daha sonra bu karışımdan bir avuç kadarı alınıp tuzlanarak
Mizbeah’da (Sunak) tüttürülür, kalan kısmı da yenmek üzere görevli Koenler arasında paylaşılırdı.
Bu sunudan sonra Yahudiler, Tanrı’nın Bereketi’nin tarlalarının üzerinde olacağının bilinci ve güveniyle ürünlerini biçer ve yemeye başlarlardı.
Şavuot sunusu
Pesah’ın ikinci günü 16 Nisan’da getirilen sunudan sonra 49 gece sayılır ve 50. gün olan Şavuot’ta da, buğdayın ilk hasadından elde edilen undan yapılan Şte Alehem-iki somun ekmek Bet Amikdaş’ta Tanrı’ya sunulurdu. Bu şekilde yetişen her ürünün, edinilen her kazancın, Tanrı’nın Bereketi sayesinde gerçekleştiği ifade edilirdi. Diğer Minha-un korbanlarının aksine, Şte Alehem, hamur mayayla kabardıktan sonra pişmiş olarak getiriliyordu. Bu sunu Mizbeah’da yakılmayıp, Koenler arasında paylaşılırdı. Bu buğday sunusu, Tanrı’nın, tarlaların meyvelerini de kutsayacağına olan inancı simgelerdi.
Pesah’ın ikinci gecesinden başlayarak, buğdayın ilk hasadından elde edilecek undan yapılan sununun getirileceği güne kadar 49 gece, gün gün olarak sayılırdı. Omer’in sayılması, Tora’da direkt olarak belirtilen, “Taase-Yap” şeklindeki mitsvalardandır. “… omeri getirdiğiniz günden itibaren kendiniz için yedi hafta sayın-(bu yedi hafta) tam olmalıdır. Yedinci haftanın (bitiminin)ertesi gününe-ellinci güne-kadar sayacaksınız”. (Vayikra 23:15-16)
Pesah sunusu- Omer sunusu farkı
Pesah’ın ikinci gecesinin başlangıcında getirilen sunu, hayvan yemi olarak kullanılan arpadan, Şavuot’taki sunu ise genelde insanların tükettiği buğdaydan, insan yiyeceği olan ekmek şeklinde sunulurdu. Pesah’ın ikinci gecesinden Şavuot’a kadar yaptığımız sayım ve gün be gün geliştirdiğimiz karakter özellikleri, hayvan yiyeceğinden insan yiyeceğine yükselişi temsil eder. Bu yükseliş, içimizdeki hayvansal ve maddiyata yönelik dürtülerimizin esaretinden, zihin ve zekâmızı kullanarak özgür seçimimizi Tanrı’ya bağlanma yolunda kullanan insan dünyasına yükselişimizi simgeler.
NEDEN
Şavuot’a 49 gün var… 48 gün var...” diye Şavuot hedefine kilitlenip geri sayım şeklinde sayılmaz da “Bugün Omer’in birinci günü… Bugün Omer’in ikinci günü... şeklinde sayılır?
Çünkü bu yedi haftanın her haftası ayrı bir Tanrısal özellik üzerine yoğunlaşılır. Haftanın yedi gününün her birinde de bu özelliklerin daha ince detayları üzerinde çalışılır. Omer sayılırken, “Bugün Omer’in birinci günü, bugün Omer’in ikinci günü…” diye sayıldığında her gün tek tek kaydedilen gelişim, kazanılan katma değer vurgulanır. Tıpkı bir merdivenin basamaklarını tek tek tırmanıp en üst basamaktan sonra Şavuot’ta Tora’yı almaya ulaşmak gibi.
Uzun bir aradan sonra veya ilk defa yapılan/yenilen/kullanılan şeyler için, bizi bu günlere eriştiren Tanrı’ya şükranlarımızı ifade eden Şeeheyanu berahası söylenir. Omer senede bir kere sayıldığı halde Şeeheyanu berahası söylenmez?
Bir yoruma göre, Omer mitsvası, 49 günün sayımı ile yerine getirilir. Saymaya başladığımızda, henüz bunu tam olarak gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğimizi bilemediğimizden ve eğer mitsvayı gerçekleştiremezsek, boşa bir beraha söylemiş olacağımızdan dolayı, Omer sayarken Şeeheyanu berahası söylemeyiz.
Rambam ise, 49 günlük sayımın bir amaç olmadığını, asıl amacın Şavuot’ta, Tora’yı almak olduğu yorumunu getirir. Böylece asıl amaca ulaşmadan sevinecek bir sebep olmadığından Şeeheyanu berahasını söylemeye de gerek yoktur.
GÜNÜMÜZDE OMER
Bet Amikdaş’ın yıkılmasından sonra, Omer Korbanı uygulaması sürdürülemedi. Fakat Yahudiler, o günlerden beri Omer’i saymaya, Tanrı’nın Tora’daki Emri’ni yerine getirmeye devam ettiler. Pesah ile Şavuot arasındaki bu 49 günlük dönem, kişinin kendini gün gün manevi açıdan geliştirdiği bir süreç oldu.
Omer Sayma Kuralları ve 2018-5778 Omer Sayım Çizelgesi:
www.sevivon.com/images/stories/dokumanlar/omer_zaman_cizelgesi_2018.pdf
Önemli Not: Yazıda kısa bir özet olarak verilen bilgiler okuyucuya bu konular hakkında fikir vermek amacıyla Lag Ba’Omer-Its observance,Laws And Significance, Sefiros, El Gid Para El Pratikante (Gözlem) kitaplarından ve www.chabad.org, www.jewfaq.org, www.torahtots.com, www.ou.org, www.koshertorah.com, wwww.meaningfullife.com, www.aish.com sitelerinden derlenerek hazırlanmıştır. Cemaatlerin farklı gelenekleri ve uygulamaları olabildiği için Özel Günler ve uygulamalar hakkında en doğru ve detaylı bilgiler için, cemaatin kendi Rabi’lerine başvurması gerekir.
*Katkıları için Rav İzak Peres’e teşekkür ederiz.
