EMOR – Her gün Şabat gibi

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
10 Mayıs 2017 Çarşamba

Tora Emor peraşasında ‘Moadim’ olarak adlandırdığımız bayramlarımızı da işlemektedir. Bayramlarımızın anlatımı en sık kutladığımız bayram olan Şabat günü ile başlamaktadır. Bu duyuru Şabat günü ‘melaha’ yapma yasağı ile devam etmekte ve bulunduğunuz her yerde Şabat, Tanrı’nın Şabat günü olarak betimlenmektedir. “Şabat i L’Ad… behold moşevotehem.”

Bilgelerimizin burada anlamakta zorlandığı ifade “bulunduğunuz her yerde” ifadesidir. İnsan bir yerde Şabat gününü kutlayıp başka bir mekânda kutlamamazlık mı yapmaktadır? Şabat kutlaması yere göre mi değişmektedir?

‘Hida’ ismi ile bilinen Rabi Yosef Hayim David Azulay olayı ilginç bir yönden ele alır. Birçokları Şabat gününün kutsallığının sadece ‘sinagog’ ile sınırlı olduğu görüşünü savunur. Yani birçok dindaşımızın görüşüne göre Şabat günü sinagoga gelmek, Rabi’nin konuşmasını ve eğer varsa dersini dinlemek, ibadeti gerçekleştirmek daha sonra da normal bir gün gibi devam etmek yeterli görülmektedir. Hâlbuki “behold moşevotehem – bulunduğunuz her yerde” emri Şabat gününün kutsallığının evimizde ve çevremizde de devam etmesi gerektiğini ortaya koyar. Şabat mumları, Şabat yemekleri, Şabat gününde gündelik işlerden uzak kalınması buna birer örnek teşkil eder.  Ancak bu da Şabat gününün kutsallığını yakalamaya yetmez. Şabat günü konuşulması yasak şeylerden uzak kalmak, davranışlarda daha özenli olmak, Şabat günü ‘melaha’ dediğimiz ve defalarca rabiler tarafından açıklanan eylemlerden uzak durmak Şabat gününün kutsallığının sadece bir yerde değil her yerde hissedilmesini sağlayacaktır.

Şabat gününün gerektiği gibi hissedilmesi ve yaşanması evimizin ve yaşamımızın bereketini de arttıracaktır. ‘Leha Dodi’ adlı ilahide okuduğumuz “ki i mekor aberaha” ifadesi Şabat gününün bereketin kaynağı olduğunu vurgulamaktadır.

Şabat günü ile Yahudi toplumu arasında çok özel bir bağ vardır. Diaspora’nın dehşetli ortamında Yahudiler Şabat gününü kutsayarak gelecek hafta yaşayacakları bütün zorluklara karşı kendilerini hazırlamışlardır. Şabat günü de onlara hem bu imkânı tanımış hem de kaybolmamaları için bir kalkan görevi görmüştür.

Maşiah’ın günlerinde “yom şekulo Şabat” tamamı Şabat gibi kutsiyet dolu olacak günlere erişmek temennisiyle…