Tarih boyunca farklı şekillerde karşımıza çıksa da antisemitik hareketler her zaman var olmuştur. Bu hareketler bazen çok basit bir eylem, bazen örtülü birçalışma, bazen de organize bir suç zinciri olarak görünür. Hepsinin ortak noktası ise Yahudilere karşı olması ve her zaman zarar vermeyi amaç edinmesidir.
Tarihteki ilk Yahudi olarak kabul ettiğimiz Avraam Avinu insanlara Tek Tanrı fikrini benimsetmek ve onları bu yola yakınlaştırmak için çok fazla çaba harcamıştır. Peraşamız Avraam’ın hayatı boyunca açmış olduğu kuyuların Avraam öldükten sonra Yitshak zamanında Peliştiler tarafından kapatıldığını ve doldurulduğunu anlatmaktadır. Bu bilginin Tora tarafından verilmesi neden bu kadar önemlidir? Aslında buradaki su kuyuları basit bir kuyu olmaktan ötedir. Avraam burada kuyular açarak, halkın fiziksel ihtiyaçlarını gidererek onları maneviyata yaklaştırma çabasındadır. Kuyulara verdiği isimler hep bu amaca hizmet etmektedir. Tabiri caiz ise kuyulardan her biri Avraam’ın Tanrı fikrini yaydığı ve öğretiği bir akademi haline gelmiştir. Bunun için de bu kuyular çok büyük önem taşımaktadır.
Peliştiler Avraam’a karşı olmakla beraber yaşadığı zamanda onun bu çalışmalarına karşı bir adım atamamışlardır. Son derece saygın ve asil bir kişi olan Avraam’ın kazandığı saygınlıktan çekinmişler hislerini ve planlarını ertelemek durumunda kalmışlardır. Ancak Avraam’ın ölümünden sonra planlarını hayata geçirmeyi denemişler ve ilk iş olarak da Raşi’nin öğretisine göre su yüzünden savaş çıkabileceğini bahane ederek bu kuyuları kapatmışlardır. Tarih boyunca insanlara iyi ve doğruyu öğretmeyi amaç edinmiş örnek olmayı seçmiş bir toplumun çabalarını örümcekleşmiş düşüncelerle örtülü bir şekilde engellemek istemişlerdir. Peliştilerin kuyuları kapatma girişimi Rabi Eli Mansour’un düşüncesine göre Nazilerin Avrupa’daki sinagogları yakma veya Yeşivaları kapatmaları ile aynı şeydir. Çünkü ikisi de insanlığı aydınlatmaya hizmet etmektedir ve bu durum Peliştilerin veya diğerlerinin çıkarlarını etkilemektedir.
Buradaki hareket çağımızdaki örtülü antisemitizm ile aynı düzeydedir. Doğrudan yapılan bir eylem veya girişim yoktur ancak ortada her zaman bir bahane vardır. Sözgelimi Avrupa’nın karanlık çağlarında her türlü pisliğin getirdiği hastalıklar Kaşerut, Nida ve temizlik kurallarına uyan Yahudilerde görülmemiştir. Bunun nedeni büyücülük değil Tora’nın kurallarına bağlı yaşamaktır. Ancak bu bile antisemitik hareket için bir malzeme olarak kullanılmış ve binlerce Yahudi bu uğurda hayatlarından olmuştur.
Peki, bu arada Yitshak ne yapar?
Yitshak, çok zenginleştiği ve güçlendiği için aba altından sopa gösterme misali Avimeleh tarafından Gerar’dan uzaklaştırılmıştır. Yitshak, babasının açtığı ve Peliştilerin kapattığı kuyuları yeniden açar. Bununla da kalmayarak onlara babasının verdiği isimlere benzer isimler verir. Bir anlamda Avraam’dan sonraki öğreti zincirinin ilk halkası olarak öğretiyi devam ettirir ve üzerine düşeni yapar. Peliştilerle olan tartışmalarında servetinin önemli bir bölümünü kaybeder ama yine de prensiplerinden ve babasının öğretilerinden ödün vermez, geri çekilmez. Bu nevi bir kararlılık durumunda Avimeleh bu sefer Yitshak’ı ziyaret eder. Yanında tehdit unsuru olarak zamanın genelkurmay başkanı vardır. Yitshak neden geldiklerini ve ondan nefret ettiklerini bildiklerini iletince Avimeleh asıl geliş nedenini açıklar.
“Ata ata baruh Ad... – sen şimdi Tanrı’nın kutsal saydığı birisin.”
Bir başka deyişle Avimeleh bükemeyeceğini anladığı eli öpmek için Yitshak’ın yanına gelir. Günümüzde de antisemitik hareketlere karşı durmak hepimizin görevidir. Bunu yaparken de saçma bir kahramanlık değil her zaman akılcı yolu kullanmak gerekir. Bunu da peraşamızın satırlarında bulabiliyoruz.
“Akol kol Yaakov veayadayim yede Esav – sesin Yaakov’un sesi ellerin Esav’ın elleri.”
Ellerle yanlış davranışlarda bulunmak Yaakov ve onun nesillerinin yapacağı şeyler değildir. Bilgelikle, anlayışla konuşarak ve ikna yoluyla her zorluğun üzerinden gelmek mümkündür. Daha sonra Yisrael adını alacak olan Yaakov ve nesline de yakışan budur.
