La Fiesta Sukot i el filmo ‘Ushpizin’

Dora NİYEGO Judeo-Espanyol
19 Ekim 2016 Çarşamba

 

Sukot es la fiesta la mas alegre de los judios. Munchas vezes, la yamamos Zeman Simhateinu (Sezon de Alegriya). Esta fiesta empesa el 15 de Tishri, ke es sinko diyas despues de Yom Kipur.

El biervo Sukot sinyifika ‘kabinas’, ke es la Suka ande la famiya bive siete diyas. Para onorar muestros padres, los judios biven siete diyas en las sukas. En esta fiesta, komemoramos la epoka de kuarenta anyos, kuando los judios kaminaron en el dizierto, i estuvieron biviendo en refujios ke toparon. En mezmo tiempo, Sukot es la fiesta de arekojer los produktos agrikultural.

Una suka deve de tener tres paredes, kon una kuvierta enriva, ke no se va bolar en el ayre. La famiya entera deve de bivir siete diyas ariento la suka. La suka se dekora kon produktos agrikultural. Bivir siete diyas en una Suka modesta, solo kon una meza i unas kuantas siyas, es el mas grande mesaje de Sukot: ‘La persona puede ser oroza mezmo kon muy pokas kozas’.

Este anyo, Sukot me akodro un filmo ke vimos anyos antes, un diya de alhad, en la eskola judiya de Estanbol, Ulus Musevi Lisesi. El filmo esta pasando en una rejion relijioza de Yerushalayim, Mea Shearim. Es la fiesta de Sukot. Moshe i Mali, un marido i mujer, estan rogando al Dio ke les afite un mirakolo porke estan en un estado muy negro. No tienen paras ni para komer, ni para aparejar una Suka. Sus kreensia al Dio es tan grande ke, a la fin, el Dio los oyo, i les embiyo mirakolos. Resivieron una donasion de $ 1,000 de una yeshiva, i un amigo de Moshe les izo regalo una suka. Ma, en embiyandoles mirakolos, el Dio, en mezmo tiempo, les embiyo difikultades para provarlos.

Moshe es un ombre ke tiene un pasado oskuro. Anyos antes, para pueder salir del kamino negro, i topar el kamino derecho, Moshe izo ‘teshuva’, i se izo relijiozo.

En este Sukot, un diya, dos amigos de la manseves de Moshe, Eliyahu i Yossef, vinieron a vijitarlos. Moshe i Mali estan muy kontentes de resivirlos, porke en Sukot, la mas grande mitsva es de resivir djente, i de selebrar la fiesta todos endjuntos. Marido i mujer estan muy alegres porke el Dio los oyo, i les embiyo djente para partajar sus komidas. Ma, Eliyahu i Yossef, tienen todos los aspektos negativos del karakter de una persona. Esta vijita les trusho munchos problemas a Moshe i Mali. A la fin, kon la ospitalidad, la tolerensia, i la pasensia, Moshe i Mali reusheron a meterlos en kamino derecho, i a resolver todos los problemas.

El mesaje del filmo es muy klaro: Kon el progreso del karakter, la persona puede kontrolar sus aspektos negros. El Dio mos embiya munchos testes para provarmos, i ayudarmos a progresar muestro karakter. Moshe, en fortifikando los aspektos pozitivos de su karakter, (ke son el amor, la pasensia i la kreensia), reusho a resolver todos los problemas.

A la fin del filmo, el Dio, les embiyo una kreatura, komo lo aviyan dezeyado por munchos anyos. Kon este final, el filmo mos esta dando un otro mesaje ke esta en la Torah: ‘Kale ke ayga kreaturas en una famiya, porke la kreatura es la mas grande alegriya de una famiya’.