Üniversitede olduğunuz yıllarda akademik eğitim ve başarı yeterli olmuyor; üniversite sonrasını da düşünerek tecrübe edinmek gerekiyor. Bu noktada staj sistemi devreye giriyor. Peki, bu staj sistemi, teoride olduğu kadar iyi çalışıyor mu?
Beni Yanar
Uzun süredir kafamı meşgul eden ve çokça canımı sıkan bir konudan bahsetmek istiyorum. Kim bilir belki birileri derdime derman olur ya da en azından benden sonrakilerin önü biraz olsun açılır.
Üniversitede seneler ilerledikçe insanın üzerinde hem aileden hem de kendi ayakları üzerinde durma isteğinden kaynaklı bir “Artık iş hayatına atılmalıyım” baskısı oluşuyor. Hangi üniversite olursa olsun artık sadece derslere girip çıkmak, sınavlarda başarılı olmak hatta okulu dereceyle bitirmek bile eğitiminizi bitirdiğinizde iyi bir iş bulmanız için yeterli olmuyor. İş hayatında daha yetenekli, sosyal ve kalifiye insan genellikle çok daha kolay iş buluyor. Bu özellikleri de bir iş görüşmesinde: “Çok iyiyim, acayip yetenekli ve tecrübeli biriyim ben” diyerek patronları ikna edemezsiniz maalesef. Bu nedenle üniversite çağında yaptığınız stajlar, okulda aldığınız eğitimden daha önemli hale gelmiş durumda.
İkinci sınıfı bitirmekte olan bir üniversite öğrencisi olarak ben de biraz ailemin ittirmesiyle biraz da parasız pulsuz kalacağım telaşıyla dipsiz bir kuyu olan stajyerlik sektörüne adım atma gafletinde bulundum. Atmaz olaydım.
Şunu söylemeliyim ki daha hiçbir işe başlamadan iş hayatından soğumuş durumdayım. Öncelikle aynı pozisyonda çalışmak isteyen aday sayısı o kadar çok ki, staj başvurusu yapmak sayısal loto çekmek gibi bir hal aldı. CV’mi nasıl daha ilginç bir hale getireyim de beni fark etsinler düşüncesiyle “Çok iyi karaoke yaparım, Şebnem Ferah favorimdir” bile yazmayı düşündüm, siz oradan hesap edin.
Yaptığım onlarca başvuruya olumlu veya olumsuz hiçbir yanıt alamamanın yarattığı depresyon etkisini arkadaşlarıma açınca hepten yıkıldım. Edindiğim bilgilere göre şirketler staj başvurularında okulun zorunlu olarak yaptırdığı ve kendi öğrencisinin sigortasını karşıladığı üçüncü veya dördüncü sınıfları tercih ediyorlarmış. Bu da demek oluyor ki bütün çabalarım bir hiç uğrunaymış.
Bu talihsiz olaylardan sonra staj işini anca tanıdık vasıtasıyla halledebileceğimi, yoksa bir yaz daha aylak aylak gezerek annemden bir baltaya sap olamadığıma dair küçük tiratlar dinleyeceğimi farkına vardım. Biraz cemaat biraz da eş dost vasıtasıyla bir iki şirketle bağlantı kurdum fakat bu sefer de para mevzusu önümde bir bariyer oluşturdu.
Çalışmak kötü falan ama ay sonundaki o para dolu zarf beni hep motive eden unsur olmuştur. Bu zamana kadar çalıştığım her yerde sabrımın taştığı noktada kendimi parayla avuttum; kısacası saadeti parada buldum. Fakat stajyerlikte para kavramı adeta felsefi bir boyut kazanmış durumda. Bazı şirketler aylık ücretten tut, yol ve yemek parası verirken bazıları utanmasa onun şirketinde çalıştığınız için sizden para isteyecek. Üçüncü bir taraf var ki insan o noktada şizofrene bağlıyor.
Başvurunuzdan sonra gittiğiniz iş görüşmesinde karşınıza gelen hazır cevap ve kendinden emin insan, sivilce dönemini henüz atlatmış, deneyimsiz ve savunmasız olan sizi köşeye sıkıştırıyor. Siz işe alınmama kaygısından para mevzusu asla soramıyorsunuz, zaten o da söylemiyor.
Lise sonların yeni liseye geçmiş öğrencileri kantine yollayıp bir şeyler aldırması, istediği zaman dayılanması gibi hiyerarşik bir nefret var bu işe alım departmanında. Hal böyle olunca işe alınsanız bile maaş alıp almayacağınızı bilmemek sizi gerçekten yoruyor. İşten bıkılan her gün “para verseler iyiydi” düşüncesiyle başınızı öne eğip çalışmaya devam etmekten başka şansınız yok.
Şimdiye kadar yazdıklarım stajyer adaylarını ilgilendiren konular olsa da, patronları da alakadar ediyor. Bir işte patronsanız ve stajyer çalıştırıyorsanız, lütfen adaletli olun. Bildiğim kadarıyla kölelik sistemi sona erdi ve herkesin şekillendirmesi gereken bir hayatı var. İş hayatına atılmak isteyen ve henüz deneyimsiz olan bu insanları en iyi eğitecek olan sizlersiniz.
Stajyerlik yapan veya yapacak olan herkese gönülden kolay gelsin, yolunuz açık olsun.
