Edirne’de restorasyonu gerçekleştirilerek, yeniden açılan tarihi sinagog adeta yıllar süren özlemi sonlandırdı. Bu vesileyle Türk Musevi Cemaati her yıl Ramazan ayında verdiği iftar yemeğini bu yıl Edirne’de gerçekleştirerek Edirne ile bir kez daha kucaklaştı.
İftar yemeğinde ve öncesinde sinagogda düzenlenen ‘Osmanlı’da Yahudi Kıyafetleri Sergisi’nde Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Edirne Valisi Dursun Ali Şahin, Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, Edirne İl Müftüsü Emrullah Üzüm, İskeçe Müftüsü Ahmet Mete, Gümülcine Müftüsü İbrahim Şerif’in yanı sıra Yunanistan, Macaristan, İsrail Başkonsolosları, il protokolü hazır bulundu
22 Haziran Pazartesi günü Türk Musevi Cemaati Hahambaşısı Rav İshak Haleva, Cemaat Başkanı İshak İbrahimzadeh önderliğinde Sinagog Cemaat Vakıflarınca verilen iftar yemeği öncesinde küratörlüğünü geçmiş dönem Cemaat Başkanlarında Silvyo Ovadya’nın yaptığı ‘Osmanlı’da Yahudi Kıyafetleri Sergisi’nin açılışı gerçekleşti. Sergiyi gezen konuklara Ovadya açıklamalarda bulunurken, Edirne Valisi Dursun Şahin ve Belediye Başkanı Recep Gürkan 113 yıl sonra gelen bu buluşmadan duydukları memnuniyeti dile getirdiler.
Pazar günü ise yine Türk Musevi Cemaati Edirne halkına bir iftar yemeği verdi.
İFTAR YEMEĞİ
Ekmekçizade Kervansarayı’nda düzenlenen iftar yemeği Edirne Devlet Türk Müziği Topluluğu’nun konseri ile başladı.
Açılış konuşmaları öncesi iftar programına katılamayan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’in göndermiş oldukları mesajlar gecenin sunuculuğunu üstelenen Albert Ender tarafından okudu.
HAHAMBAŞI RAV HALEVA: “EDİRNE’DE ASIRLAR BOYU KARDEŞÇE YAŞAMANIN ÖRNEKLERİ VERİLDİ”
Edirne’de bulunmaktan mutlu olduğunu ifade ederek konuşmasına başlayan Hahambaşı Rav Haleva “Edirne’miz Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olduğu o tarihlerden bu yana çok kültürlülüğün en güzel örneklerinden biri oluşmuş, birlikte var olma ve birlikte barış içinde yaşamanın geçmişte olduğu gibi günümüzde de müstesna zeminlerinden birini oluşturmuştur.
Bunun en güzel tarihsel kanıtı bu güzel ilimizdeki çeşitli inanç ve kültürlere ilişkin anıtsal değerdeki kültürel varlıklarımız, en güzel kanıtı da bu Ramazan akşamı buradaki iftar yemeğimizi ve tuzumuzu paylaşmaktaki birlik ve beraberliğimizdir.”(…) “Bu ayın sonunda ulaşacağımız Ramazan Bayramı, İslam camiasına, ülkemize ve dünyamıza yepyeni ufuklar bağışlasın, karşılıklı anlayış, sevgi ve kardeşlik duyguları hepimize yön versin, yol göstersin” ifadelerini kullandı.
CEMAAT BAŞKANI İBRAHİMZADEH: “AYRIMCILIĞIN TÜRKİYE’DEN YOK OLMASI İÇİN MÜCADELE ETMELİYİZ, EDİYORUZ…”
Cemaat Başkanı İbrahimzadeh konuşmasında, Vakıflar Genel Müdürlüğünün restorasyonunu üstendiği tarihi Edirne Sinagogunun bir dönüm noktası olduğunu, eskisinden daha güzel ve görkemi ile inşa edildiğini dile getirdi. İbrahimzadeh, açılışından bu yana sinagogunun cemaat üyelerince ve yerli-yabancı birçok kişi tarafından ziyaret edildiğini, sergiler düzenlendiğini belirti.
Konuşmasında İspanya’nın Sefarad Yahudilerine vatandaşlık hakkı tanımasıyla, artan Yahudi karşıtı söylemlerin de etkisiyle Türk Yahudilerinin bu topraklardan topluca gitmeye hazırlandıkları algısı yaratılmaya çalışıldığını belirten Başkan İbrahimzadeh, söz konusu yasanın yüzyıllar önce İspanya’da Engizisyon döneminde Yahudilere yapılanların bir özrün tezahürü olduğunu vurguladı; cemaat bireylerince yapılan başvuruların Türkiye’yi terk edip gitme olarak algılanmasının yarınların inşasına yardımcı olmadığının altını çizgi.
İbrahimzadeh sözlerine şöyle devam etti: “Demografik olarak azalan toplumumuz korkutucu şekilde artan Yahudi karşıtı söylemler, komplo teorileri ve provokasyonların tehdit ve tedirginliğini halen yaşamaktadır. Bu yaşananlar yarınımızın yaşamını sorgulayacak boyuta da gelmiştir. Ancak bunlara çözüm Edirne’den öteye taşınmak değildir. Çözüm Edirne’de başlatıp tüm kurumlarıyla geliştirmeyi başarabildiğimiz bu anlayışı Türkiye’mize yayabilmektir.
Nefret ve benzeri söylemler ile yaratılan tahribatın yalnız antisemitizm boyutunun değil, tüm nefretin ve ayrımcılığın Türkiye’mden, Türkiye’mizden yok olması için mücadele etmeliyiz, etmeye de devam edeceğiz. Bizleri 500 yıl evvel inancımızı, aidiyetimizi, kültürümüzü, geleneklerimizi koruyabilmemiz için kucaklayan kovulduğumuz topraklarda edindiğimiz kazanımları bugün o topraklarda yaşayanlardan dahi daha iyi korumamızı sağlayan, vatanımız olan Türkiye’mize olan sorumluluğumuz, bugün ikilemler yaşasak da bu mücadeleyi verebilmektir, vermektir. Vatandaşlık anlayışımızın, inancımızın öğretilerinin olmazsa olmaz gerçeği ve gereği de budur.”
EDİRNE BELEDİYE BAŞKANI GÜRKAN: “MEĞER SİZ GİTTİKTEN SONRA BİZİM BİR YANIMIZ BOŞ KALMIŞ”
Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan konuşmasına öncelikle bir Edirneli ve Edirne halkı temsilcisi olarak, tarihi sinagogu ayağa kaldıran Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne teşekkürlerini ileterek başladı. Sinagogun açılış töreninde Cemaat Başkanı İbrahimzadeh’nin konuşmasında vurguladığı Trakya Olayları’nın kendisini düşündürdüğünü ve etkilediğini söyleyen Gürkan, “Konuşma sırasında şunu hissettim, meğer siz gittikten sonra bizim bir yanımız boş kalmış. Şimdi sol yanımız daha güçlü evinize hoş geldiniz…” dedi.
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRÜ ERTEM: “BU TOPRAKLAR HEPİMİZİN. BURADA BÜYÜDÜK, BURALARDA KARDEŞ OLDUK VE BURALARDA YAŞAYACAĞIZ”
Edirne’de Yahudi cemaati üyeleriyle birlikte olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek konuşmasına başlayan Ertem, iftar öncesi sinagogda Başkan İbrahimzadeh ile açılış sonrası sinagogda ne gibi gelişmeler olduğu konusunda bilgi alışverişinde bulunduğunu, gelişmelerin kimsenin tahmin edemeyeceği boyutlara ulaştığını belirtti ve “Bölge müdürümüz açılış sonrasında 25 bin kişinin burayı ziyaret ettiğini söyledi. Cemaat Başkanı çeşitli vesilelerle gelindiğini, yaşlılarını getirdiklerini, burada gözyaşlarını dökenlerden söz ettiler. Çok duygulandım. Bu kardeşliği, bu kucaklamayı tesis etmek çok mu zor? Değil… İşte bir yapı restore ediyorsunuz, bu kardeşliğin temeline bir çiçek koyuyorsunuz. İnanıyorum ki bu çiçekler, bu fidanlar büyüyecek. Bu topraklar hepimizin. Biz burada büyüdük, buralarda kardeş olduk ve buralarda yaşayacağız. Sofranızı, soframız yaptınız hepinize teşekkür ediyorum” dedi.
EDİRNE VALİSİ ŞAHİN: “TÜRKİYE MUSEVİLERİ BİZİM VAZGEÇİLMEZ DOSTLARIMIZDIR”
Edirne Valisi Dursun Ali Şahin şunları kaydetti: “Türkiye Musevileriyle bugüne kadar ne Osmanlı döneminde ne de Türkiye Cumhuriyeti döneminde öyle büyük bir sorun kesinlikle yaşanmamıştır. Hep biz dost olmuşuzdur. Demir kırılır, çiçekler solar ama bizim dostluğumuz ne kırılır ve ne de solar. Edirne’de ebediyen devam eden bir dostluktur. 600 yıldır beraber yaşadığımız bir dostluk… Osmanlı dönemini bitti, Türkiye Cumhuriyeti de bu yaşantıyı devam ettirdi. Bundan son derece mutluyuz. Fatih’in fermanı ile yayınladığı “herkes dininde serbesttir” iradesi aynen Türkiye Cumhuriyetinin anayasasına da girdi. Herkes ibadetini serbestçe yapabilir. İbadetini yapabilmesi için de 2. Abdülhamit’in verdiği fermanla bir sinagog inşa edildi. O sinagog zamanla yıkıldı ancak yine Türkiye Cumhuriyeti yine o güzelliği sürdürdü. Vakıflar Genel Müdürlüğü aracığıyla topluma kazandırdı.”
Vali Şahin, şehre gelenlerin sayısında artış olduğunu, halkın da bundan mutlu olduklarını belirtti.
“Adem ile Havva’nın torunlarıyız, dostluğumuzda hiçbir sorun olmamıştır ve bundan sonra da olmayacaktır. Hahambaşı bu geleneğini Edirne’de de sürdürecek. Pazar akşamı Edirne halkına iftar yemeği düzenlendi. Barışımız, birlikteliğimiz hep devam etsin…” dileklerini sundu.
Konuşmaların ardından tarihi Selimiye Camii Baş İmamı Taner Alat ve Hazan Nesim Beruhiel birlikte şükür dualarını okudular. Gecede La Casa Catering tarafından hazırlanan yemekler ikram edildi.
