Bu hafta beni bir terapi grubuna yolladılar. Röportaj yapacakmışım. ANTİCİLER ve FOBİCİLER terapi grubu. Grupta antisemitler, İslomofoblar, Rumfobik, anti-Ermeni, dindarfobik, homofobik, ne istersen var.
Rıfkı: Merhaba herkese! Duyduğum kadarıyla nefret söylemlerinizden herkes bıktığı için hepinizi bu terapiye yazdırmışlar. Katılım da zorunluymuş?
Antisemit: Sana ne pis Yahudi! Biz yutmayız bu numaraları. Bir kere sen niye Şalom’da yazıyorsun? Biliriz seni. İsrailli misin sen? Hepsi aynı bunların.
Anti-Ermeni: Dur! Ne yapıyorsun? Görmüyor musun herifte Ermeni tipi var. Bu kripto Ermeni. Ruhban okulu falan diyecek birazdan. 1915 diyecek? Kimsin sen, çık dışarı? Kim yolladı seni? Utanmıyor musun milletin huzurunu bozmaya? Şikâyetçiysen çek git başka ülkeye!
İslamofob: Beyler ne oluyor? Neyi Ermeni bunun ya? Sakalı var bir kere. Sen dindarsındır da değil mi? İslam’cı ekolden? Ben anlarım. Hadi özür dile çabuk, hani İslam barış diniydi? Bu Paris’teki olaylar falan? Teröristler nerden çıkıyor ha haaa?
Antisemit: Yok yok Müslüman değil. Teröristse Yahudi’dir kesin. Önce özür dile bizden. Para da seversin sen. Faiz maiz? Lobici seni. Burna bak büyük. Kesin zenginsindir de. Fakir Yahudi var mı ki zaten? Sen seversin insan falan öldürmeyi. Ne oldu? Bizi öldürmeye mi geldin? Rotschild’ci seni. Hoşt hoşt. Hadi git İsrail’e.
Homofobik: Evet de beyler bayanlar pantolon renkli ve dar? Paçalar kısa? Dikkatinizi çekerim. Hepinizin gözünden kaçtı. Ne o Rıfkı Bey? Sen o biçim misin yoksa? Ben anlarım. Bakışların da bir garip. Hoştt! Sapık seni, git tedavi ol.
Anti-Alevi: Yok yok Alevi bu. Baksana. Hoşt hoşt!
Rıfkı: Bir saniye siz ne biçim insanlarsınız? Ne oluyor daha soru soramadım?
Anti-Rum: Bırak! Soruları biz sorarız burada. Kimin adamısın sen? Yunanlı mısın? Çabuk söyle? Yoksa denize dökeceğiz seni.
Rıfkı: Kimsenin adamı değilim! Bir kendinize gelin ya! Size soru şey edecektim ben. Yalnız siz, evet, en arkadaki kimsiniz? İnsan da değilsiniz gibi?
Antilop: Ben bir antilobum. Anti-cileri toplarlarken, yanlış fişleme sonucu bu gruba düştüm. Beni çıkarıp alın buradan yalvarıyorum. Az evvel beni aralarındaki ajan olarak ilan ettiler.
İslamofob: Hadi ordan! Antilopsan kanıtla!
Antilop: Boynuzum var, insan bile değilim, neyimi kanıtlayacağım?
Antisemit: Bırak İsrail’in ajan kuşları vardı. Bacaklarında çip vardı. Neyin projesisin sen? Çipi var mı boynuzlarında bakın hemen. Yahudi kılıklı!
(Antilobun boynuzları çekiştirilir)
Rıfkı: Soru bile soramadım size…
İslamofob: Burada soruları biz sorarız. Rıfkı Bey. Kimin adamısın sen? Hangi terör örgütüne üyesin?
(Kapı çalınır, biri içeri kafasını uzatır)
Anti-Amerikan: Selam, genel olarak Amerika’yı protesto edecektim. Biriniz Amerika mı dedi?
Antilop: Ya dur kardeşim. Çık dışarı sen, girme içeri, zaten ortalık karışık.
Anti-Amerikan: Tamam.Sıra bana gelince haber verir misiniz? Koridorda sigara içiyorum.
(Kapı kapanır)
Rıfkı: Arkadaki yaşlı beyefendi kim?
Antilop: O politikacı. Biz gelmeden de buradaydı; her sene sınıfta kalır. Efsaneye göre yıllardır burada. En arkada oturur, dersi dinlediği de yok zaten.
Politikacı: Hoca bana taktı. Bu ders Amerika’nın oyunu!
(Kapı tekrar çalınır, aynı kişi içeri kafasını uzatır)
Anti-Amerikan: Amerikayı mı protesto ediyoruz? Kahroolsuun-
Politikacı: Ya dur Allahaşkına zaten ortalık karışık dedik, sen çık, biz seni çağırırız. (Kapı kapanır)
Rıfkı: Anlaşıldı ben bu röportajı yapamayacağım, bana müsaade. Gazeteye durumu açıklamaya çalışırım artık.
Politikacı: Ooo gidiyor muusnuz? Kökeniniz ne ona göre uğurlayalım sizi!
Anti-Rum: Uğurlarken, denize dökelim!
Anti-Ermeni: Kripto!
Anti-Alevi: Vay alçak!
Antisemit: Seni gidi Yahudi!
Homofobik: O biçim seni!
İslamofob: Gerici!
Antilop: (anırır) (Kapı açılır)
Anti-Amerikan: Kahrolsun Amerika!
Rıfkı:…
-------------------------------------------------------------------------
Madam Çela’yla Yeraltı Tarihi : SARDES
Bu hafta Türkiye için tarihi ve kültürel değeri önemli bir yapıdan bahsedeceğim: Sardes Sinagogu.
Sardes, Manisa’da geçmişleri milattan önce üçüncü yüzyıla dayanan dünyanın üçüncü, Anadolu ve Avrupa’nın ilk antik sinagogudur. 1958’den başlayarak Harvard ve Cornell Üniversiteleri bu alanda kazı yaparak Türkiye için kültürel ve tarihi değeri önemli bu binayı ortaya çıkarmışlardır.
Sardes çok uzun süre, Babil’den kaçıp bu topraklara yerleşen Romanyot Yahudilerinin sinagogu olarak hizmet vermiştir. Sasanilerin, Sardes Sinagogunu yıkmasıyla, Romanyot’ların çoğu buralardan kaçıp Avrupa ve İspanya’ya yerleşecektir. İspanya’ya yerleşen Romanyot Yahudiler ise 1492’deki büyük Sefarad göçüyle birlikte, Osmanlı zamanında, tekrar bu topraklara geri dönebileceklerdir.
İşte böyle…
Romanyotlar kalmadı ama bizlere tarihi değeri büyük bir yapı bıraktılar.
İlişkilerinizin hayrını görün…
Sevgiler Çela
-------------------------------------------------------------------------
Eski Şeyler: Mogado
Mogado veya bugünkü adıyla bildiğimiz, ‘badem ezmesi’, Musevilerin özel bayramlarda ve günlerde ikram ettikleri bir tatlıdır. Özellikle İzmir’deki düğünlerde gelin-damat ve yuvalarını temsilen kuş şeklinde badem ezmesi bölünür ve misafirlere ikram edilir. “Bu gelenek İzmir’de hâlâ devam etmektedir. Mogado yediğiniz günler bol olsun…
-------------------------------------------------------------------------
Kalabalıklar içinde Ladino söylenmek
“No tiyene pan para komer, ravanos para regoldar”
“Ekmeğe ayıracak parası yok ama geğirmek için turp alıyor”
Parası olmamasına rağmen, lüks sevip etrafına hava atmayı sevenler için kullanılır.
