Sanatçı Bubi, üzerinde kendi ve farklı sanatçıların portrelerinin bulunduğu “Bubi Parası” çıkartıyor. Bubi’nin farklı dönemlerinin izlerini taşıyan bu çalışma, sanatçının bir çocukluk hayalinin gerçeğe yansıması…
Para çıkartma fikri nerden aklınıza geldi?
Çocukluğumdan beri kalpazan olmak kalpazanlık yapmak istemişimdir. Define arama bulma gibi bir şey bu. Çaba harcamadan büyük meblağlarda paraya kavuşmak...
Yine de siz kendi paranızı üretiyorsunuz, herhangi bir devletin parası değil sonuçta.
Gerçek yerine sahtesi, yaşamımda da öyle... Ben bir mastürbatörüm. Paraların üstünde de bir şekilde bunu vurguladım zaten.
Para projenizin oldukça eskilere dayandığını ifade ettiniz...
90’lı yıllardan beri “Bubi Parası” çıkartmayı planlıyordum. Nihayet bu yıl amacıma ulaştım. Bazı teknik sorunların dışında neyi nasıl yapabileceğimi hiç düşünmedim. Üretim aşamasında her şey kendiliğinden oluyor. Örneğin: benim dışımda başka portreleri ilave etme fikri. Kolajlar kullanma fikri ansızın oluştu. Üretim aşamasında esnek olmayı çağrışımlara tesadüflere izin vermeyi öğrendim. Ayrıca onlar olmadan da bir “iş ”ler üretebilecek kadar yetenekli değilim.
Oldukça farklı işler ürettiniz. Hatırladığım kadarı ile 20 farklı döneminiz var…
Bu belirlemeyi Yalçın Sadak hakkımda için yazmış olduğu “Bubi” kitabında yapmıştı. Farklı bir iş üreteyim, diye yola çıkmam. Sadece kendimi işin akışına bırakırım ve iş kendi kendini yapar. Çalışma sırasında genelde bilinç kaybına uğrarım. Karşıma çıkan tesadüflerin ardından giderim. Sabit doğrularım yoktur.
Paralarda da böyle mi?
Her biri farklı 200 ayrı para boyamak sanıldığı kadar kolay değil. Paraların arka yüzeylerini de hesaba kattığımızda 400 farklı yüzey boyanacak demek. Bu yüzden bugüne kadar yapmış olduğum dönemlerin çeşitlemelerini bu paralarda uyguluyorum.
Yapılmış çalışmaların tekrarı diyebilir miyiz?
Hayır, tekrar değil. Her biri farklı yani daha önce yapılmamış işler, yalnızca dönemlerin içinden sesleniyorum. Örneğin, rakamlı yüzeylerde rakamlar, mozaik yüzeylerde taşları kullanıyorum fonda.
Bu sayede tüm dönemlerinizi izleyebilecek miyiz?
Bu proje bir açıdan bir retrospektif olarak tanımlanabilir. Ama yeniden üretilmiş bir geçmiş. Geçmişi yeniden üreterek sergiliyorum aynı anıları anlatmak gibi yani uydurarak. Bu işlerle geçmişe 200 yolculuk yapıyorum, uydurup her seferinde yeniden yazdığım geçmişime...
Her bir paranın üzerinde farklı bir portreniz var…
Bir değil iki portre. Paranın arka yüzeyinde de arkadan görünümüm var.
Farklı başlıklar şapkalar kılıklar, içinde görüntülemişsiniz kendinizi. Bu görüntülerin belirli bir nedeni var mı?
Yok, sadece eğleniyorum. Marcel Duchamp ‘ın Mona Lisa’ya bıyık takması gibi spontane işler ayrıca portrelerin arka fonlarla da bir ilişkileri yok. Hepsi birbirlerinden bağımsız ayrıca onları farklı farklı zamanlarda boyuyorum. Örneğin; bir portreyi oluşturduktan sonra başka bir portreyi veya başka bir fonu boyuyorum bir yüzeyi başlayıp bitirmiyorum. Her olgu anlık olmalı, üstünde fazla düşünülüp taşınmamalı. Tazeliğin korunabilmesi için tesadüflere çağrışımlara fırsat tanımalıyız.
Nazi kamplarının görüntülerini de kullanmışsınız…
Evet sürekli hatırlatmak zorundayız. Dünyada özellikle sinemalarda Soykırım bu kadar vurgulanmasına karşın antisemitizmde bir düşüş yok, aksine artıyor.
Artan antisemitizmi siz de fark ediyorsunuz…
Maalesef artıyor; marjinal ırkçı bir kesimin dışında şimdilerde aydınlar ve solcular arasında da bu tip hastalıklı yaklaşımlara rastlıyorum.
Antisemitizm ile Filistin’deki olaylar arasında sizce bir ilişki var mı?
Son zamanlarda bu tip bir sav ortaya atarak, antisemitizmi Yahudilerin üstüne yıkma çabasına giren bir kesim var. Dolaylı olarak suç sizde demek istiyorlar. Binlerce yıllık bir saplantıyı görmezden gelip 50 / 60 yıla bağlamaya çalışıyorlar. Antisemitizmin temellerinde farklı nedenler yatıyor.
Başta yetersiz eğitim olmak üzere bastırılmış cinsel istekler, dini çarpıtmalar, iftiralar ve özellikle Yahudilerin mal birikimlerinin birçok kişide antisemitizmi tetiklediğini düşünüyorum
Projenizde kendi portrelerinizin dışında başka kişilerin portrelerine de yer vermeyi düşünüyor musunuz?
İlhan Berk, Sabri Berkel gibi bazı kişilerin portrelerini kullanıyorum.
Bu çalışmada hangi malzemeleri kullandınız?
Kağıt üzerine kurşun kalem, sulu boya ve guaş boya. Bir de kolajlar var.
Son olarak ortaya koyduğunuz “Bubi Parası” projeniz, eleştirmenlerin hakkınızdaki “anarşist” tanımlamasını daha da haklı çıkartır bir sıfatı desteklemiyor mu?
Anarşist kavramının sanattaki açılımını yeterince kavradığımı söyleyemem. Ayrıca bir kavramın içinde kendimi hapsetmeyi de hiç düşünmedim. Sanat yazarları üretimlerim üzerinde yazdıkları yazılarla kendi sanat metinlerini oluşturuyorlar. Doğrusunu söylemem gerekirse hakkımda yazılanları genelde hiç okumam. O yüzden sorunuzu yeterince yanıtlayamıyorum
