Yeni Avrupa’nın ayak sesleri

Katılım önceki seçime göre arttı

  Avrupa Birliği üyesi 28 ülke, kendilerini AP’de temsil edecek partileri seçmek için geçtiğimiz hafta sandık başına gitti. Avrupalı seçmen yüzde 51 katılım oranıyla (2014’te yüzde 42) ile sandığa son 20 yılın en yoğun ilgisini gösterdi. 

Merkez sağ ve merkez solda kayıp

  Seçimlerde geleneksel merkez sağ ve merkez sol partiler büyük kayıp yaşadı. Parlamentodaki en büyük grup olan Avrupa Halk Partisi (PPE) 180 sandalyenin sahibi olmasına rağmen, önceki seçimlere göre 42 sandalye kaybetti. 

Yeşiller’in başarısı

  Aşırı sağcıların çıkış yapması bekleniyordu ancak Yeşiller’in başarısı şaşırttı. Özellikle Almanya ve Fransa’daki büyük başarılarıyla Yeşiller grubu, sahip olduğu 50 sandalyeyi 69’a çıkardı. 

Fransa’da LePen Macron’u geçti

Fransa’daki AP seçimlerinde aşırı sağcı Marine LePen’in lideri olduğu Ulusal Birlik yüzde 23,5 oy oranıyla ilk sıraya oturdu. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi ise yaklaşık yüzde 1 altında kaldı. Fransa’daki seçim sonuçlarında Sarı Yelekler protestolarının da etkili olduğu düşünülüyor. 

İtalya’da zafer göçmen karşıtı Salvini’nin

İtalya’da AP seçimlerinin galibi göçmen karşıtı, aşırı sağcı Lig partisi oldu. Matteo Salvini liderliğindeki parti yüzde 33,64 oranında oy aldı ve 28 parlamenter çıkardı.  

Toplam 751 milletvekillinin belirlendiği Avrupa Parlamentosu seçimlerinde Avrupa Halk Partisi (EPP) ilk sırada yer aldı. İlk sonuçlara göre parlamentoda koltuk dağılımı şöyle gerçekleşti: Seçim öncesinde 216 sandalyesi bulunan EPP’nin milletvekili sayısı 173’e düşerken, bu partiyi 147 milletvekili ile Sosyal Demokratlar (SPD) izledi. Bu sonuçlarla Sosyal Demokratlar da 40 koltuk kaybetmiş oldu.

 

Avrupa İçin Liberal ve Demokrat İttifakı (ALDE) 102 milletvekili, Avrupa Yeşiller Partisi (EFA) 71 milletvekili, Avrupa Muhafazakârları ve Reformistleri (ECR) 58 milletvekili, Uluslar ve Özgürlükler Avrupası (ENF) 57 milletvekili, Özgürlükler Avrupası ve Doğrudan Demokrasi (EFDD) 56 milletvekili, Avrupa Birleşik Solu-İskandinav Yeşil Solu (GUE/NGL) 42 milletvekili çıkardı. Geriye kalan 45 milletvekili ise bağımsız ve diğer adaylardan seçildi.

Aşırı sağcı partiler, AP’deki 3 siyasi grup olan Avrupa Muhafazakârları ve Reformistleri (ECR), Uluslar ve Özgürlükler Avrupası (ENF) ve Özgürlükler Avrupası ve Doğrudan Demokrasi (EFDD) tarafından temsil ediliyor. Söz konusu partilerin, AP seçimlerinden sonra tek çatı altında toplanarak birlikte hareket etmeye yönelik ittifak arayışı ve girişimleri de bulunuyor.

İlk sonuçlara göre AB yanlısı partiler parlamentonun dörtte üçünü oluşturuyor. Geleneksel olarak merkez sol ve merkez sağ siyasi gruplarca yönetilen AP’de aşırı sağcı partilerin sandalye sayısını artırarak parlamentoyu bölebileceği ve karar alma süreçlerini zorlaştırabileceği yorumları yapılıyor. Öte yandan, 2014 yılında katılımın yüzde 42,6 oranında gerçekleştiği AP seçimlerinde, 2019’da sandığa gitme oranının yüzde 51’e yükselmesi dikkati çekti. Bu oran, 1994 yılından beri en yüksek katılım oranı. 

SEÇiMiN SÜRPRiZLERi

Almanya’da Yeşiller’den büyük çıkış

Almanya Başbakanı Angela Merkel’i destekleyen Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) ve Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) sandık çıkışı anket sonuçlarına göre yüzde 28,7 oy aldı. Söz konusu birlik, 2014’teki önceki seçimlere göre yüzde 8 puan kaybetti.

Seçimlerden ikinci sırada çıkan parti ise Yeşiller oldu. Yeşiller 2014’teki 10,7 oy oranı yüzde 20,7’ye çıkardı. Parti şimdiye kadar AP seçimlerinde, federal düzeyde hiç bu kadar yüksek oy almamıştı. Aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) oyunu yüzde 7’den yüzde 10,5’e çıkardı. AfD daha iyi bir sonuç almayı hedefliyordu. Beklediği oranda oy alamamasının en önemli gerekçesi AfD’nin birçok parti bağış skandalına karışmış olması olarak nitelendirildi.

İngiltere’de Brexit Partisi lider çıktı

İngiltere’de “AB’de kalalım” diyen partilere yüzde 40 oranında oy çıkarken, anlaşmasız çıkmayı savunan partilere yüzde 35 oranında oy çıktı. Anlaşmalı çıkışı destekleyenlerin oy oranı ise yüzde 23’te kaldı.

Niger Farage’ın liderliğindeki Brexit Partisi oyların yüzde 31,71’ini alarak 29 sandalye ile en çok parlamenter elde eden parti oldu.

Yunanistan erken seçim açıkladı

Yunanistan Başbakanı Aleksis Tsipras, Avrupa Parlamentosu seçimlerinde aldığı yenilgiyi kabul ederek, ülkede erken seçimlerin yapılacağını duyurdu. Seçimlerin haziran ayının sonunda yapılması bekleniyor. Tsipras’ın partisi Syriza Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ilk sonuçlara göre oyların yüzde 25’ini alarak, Yeni Demokrasi (ND) partisinin arkasında kaldı. Muhafazakâr eğilimli muhalefet partisi ND oyların yüzde 33,5’ini alarak sandıktan birinci çıktı.

ÜLKELERİN GALİPLERİ

Fransa’da LePen zaferi: Resmi olmayan sonuçlara göre aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi (RN) yüzde 23,5 oranında oy alarak, iktidardaki Cumhuriyet Yürüyüşü Hareketi’ne (LREM) yüzde 1 fark attı.

İspanya ve Portekiz’de galip sosyalistler: AP’nin 751 parlamenterinden 54’üne sahip olan Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) resmi olmayan sonuçlara göre 18 parlamenter ile birinci sırada yer aldı. AP’de 21 parlamenteri bulunan Portekiz’de de mevcut durumda azınlık hükümetiyle iktidarda olan Sosyalist Parti’nin (PS), resmi olmayan sandık başı sonuçlara göre oyların yüzde 30’undan fazlasını alarak birinci parti çıktığı bildirildi.

Avusturya’da merkez sağ kazandı: Başbakan Sebastian Kurz’un liderliğindeki Avusturya Halk Partisi (ÖVP) yüzde 34,5 oyla birinci oldu. Ana muhalefetteki Sosyal Demokrat Parti (SPÖ) ise seçimde yüzde 23,5’lik oyla ikinci parti oldu.

İtalya’da aşırı sağcılar birinci: İtalya’da resmi olmayan sonuçlar ilk kez aşırı sağ görüşlü bir siyasi partinin seçimlerden birinci çıktığını gösteriyor.

Macaristan’da Orban lider: Macaristan’da Başbakan Viktor Orban’ın Fidesz Partisi seçimlerden en güçlü parti olarak çıktı. İlk çıkış anketlerine göre Fidesz Partisi oyların yüzde 56’sını alarak açık farkla öndeydi.