Kuarkların keşfiyle ve atomaltı parçacıkları sınıflandırmasıyla parçacık fiziğinin önderi sayılan Murray Gell-Mann Caltech Üniversitesinde onurlandırıldı.
Caltech Üniversitesinden yapılan duyuruda maddenin en ufak alt birimi olan kuarkların varlığını keşfeden ve atomaltı parçacıkları sınıflandırma metoduyla 1969 Nobel Fizik Ödülü kazanan Murray Gell-Mann 24 Mayıs Cuma günü vefat etti.
20. yüzyılın en önemli fizikçilerinden, Amerikan Yahudi’si Gell-Mann 1960’larda protonların ve nötronların çift alt birimlerden oluştuğunu buldu. Bu alt birimlere ‘kuark’ adını verdi. İsviçre-Fransa sınırındaki CERN’de, Büyük Hadron Çarpıştırıcısında yapılan ışık hızına yakın hızda atom çarpıştırmaları deneylerinde bu parçacıkların varlığı defalarca teyit edildi.
Maddenin neden yapıldığını anlamak için hayatını araştırmalara adayan Gell-Mann elektrik yükü ve spin (dönüş) karakterlerine göre parçacıkları sekiz gruba ayırdı. Buna Budizm’deki ‘sekiz aşamalı yüce yol’ kavramından esinlenerek “Sekiz Aşamalı Yol” adını veren Gell-Mann bu yenilikçi sınıflandırmasıyla Nobel Ödülü kazandı.
15 Eylül 1929’da New York’ta dünyaya gelen Gell-Mann babasının cesaretlendirmesiyle fizik okudu ve 1951’de MIT’den doktora derecesi aldı. 1955’ten 1993’teki emekliliğine kadar Pasadena, California’da bulunan Caltech’de öğretim görevlisi olarak çalıştı. Caltech’te yapılan törende deneylerden gelen büyük miktarda veri içinde anlam bulmayı başaran Gell-Mann için “Parçacık fiziğinde yeni bir paradigma açtı” denildi. Aynı zamanda bağımsız bir çalışma yürüten ve aynı sonuca ulaşan İsrailli fizikçi Yuval Neeman’ın ismi de törende anıldı.
