Buchukes Literarios en Letras: Italo Calvino i Primo Levi

Judeo-Espanyol
17 Nisan 2019 Çarşamba

Selin Toledo

Las letras del gran eskritor italiano del siglo XX Italo Calvino, famozo por sus livros komo “Las Sivdades Invisibles” i “Kosmikomikos”, fueron publikadas en italiano por Mondadori en 2000 i mas tadre en ingles por Princeton University Press en 2013. En este volumen de sus letras desde el anyo 1941 asta el 1985, ay tres ke van dirijidas al kimiko i eskritor Primo Levi, kon kien kompartio admirasyon mutua, ajuda editorial i una larga amistad.

Estas letras majoritariamente kontienen komentarios literarios i editoriales. En la letra del Noviembre del 1961, Calvino eskrive a Primo Levi: “Finalmente meldi tus kuentos de siensia fiksyon (...) Fiksyones biyolojikas siempre me atrayen. (...) Tu sentido de umor i tu elegansia son muy efektivos en salvarte de una kayida a un nivel subliterario.” Eksplika por ke le plazen las istorias de Levi: “[tus istorias] sovretodo presuponen una kultura komuna ke es notablemente diferente de la ke presupone la mayoria de la literatura italiana”. Calvino sige kon algunos konsejos sovre komo topar un buen medio de publikasyon i de lektores. La letra indemas kontiene una nota, ande Calvino le sugjere: “No eskrivirias un livro de kreaturas, verdad?

La letra del Oktobre del 1974 embiada desde Paris ande Calvino moro por munchos anyos, avla de la famosa “Tabla Periodika” ke resivio el premio del mijor livro de siensia por parte del Instituto Royal del Reyno Unido en 2006 - 19 anyos despues de la muerte de Levi. “La Tabla Periodika” kontiene 21 istorias (todas autobiyografikas eksepto por una) ke se titulan por el nombre de un elemento kimiko, i kada una se enroya alderredor del elemento korrespondiyente, o a la letra o metaforikamente.

Calvino le da su opinyon a Levi sovre los kapitulos Ferro, Fosforo, Nitrojeno, Uranio, Plata i Vanadio: “[estos kapitulos] enrikezen tu autobiyografia kimika, i la moral tambien”. Despues de darle alguna sujerensia en komo organizar los diferentes kapitulos, Calvino eskapa la letra anunsiyando alegremente: “Konsiderandolo todo, yo diria ke el livro agora egziste, i esto muy kontento de esto”.

La tresera letra a Primo Levi es tambien la ultima letra del livro i es del 30 de Avril del 1985, kuatro mezes antes de la muerte de Calvino por una emorrajia serebral.

Kuando le demandaron sovre la muerte de su amigo en una entrevista por la televizyon italiana, Primo Levi komento: “Para mi es difisil avlar de Italo Calvino, porke no lo konosko solo komo un lektor ama tambien komo amigo, komo viejo amigo. I devo dizir ke para la kultura italiana reprezenta un personaje ke no sera sustituible. (...) Siendo ijo de sientifikos (...) en modo suyo, era sientifiko el mizmo tambien, i era tambien poeta (...). De sus livros yo sovretodo admiro su penetrasyon de la natura.

I rekodra ke los dos fueron promosyonados komo eskritores al mizmo tiempo: “Mos sentiamos komo dos buchukes (...) Despues, el sigio kon konstansia la karrera del ombre de letras i yo ize de kimiko por trenta anyos. El se selava de mi por esta eksperiensia mia kon la materya, i yo de el por poder konstruyir su vida en un modo mas koherente ke la mia.

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün