Halk arasında kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz; kemik kütlesindeki azalma ve kemik mikro mimarisindeki bozulma sonucu ortaya çıkan kemik kırılganlığındaki artıştır. Kırık ortaya çıkıncaya kadar osteoporoz sessiz seyreder. Liv Hospital Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öztürk kemik erimesini durdurmanın yollarını anlattı.
Yunanca ‘osteon / kemik’ ve ‘poros / küçük delik’ kelimelerinin bir araya gelişi oluşan osteoporoz, halk arasındaki deyimiyle kemik erimesi, kadınlarda daha sık görülen bir hastalıktır. Her yıl kemik erimesi nedeniyle iki milyon kırık meydana geldiği belirtiliyor. Peki, kemik erimesi nedir? Kemik erimesinin nedenleri, belirtileri ve korunma yolları nelerdir?
En çok omurgayı etkiler
Kemik erimesi, vücut çok fazla kemik kaybettiğinde, çok az kemik yaptığında veya her ikisinde birden meydana gelen bir kemik hastalığıdır. Osteoporoz kemiği zayıflatır ve kemiklerin kırılma riskini artırır.
Osteoporoz vücutta en çok omurgayı etkiler. Osteoporotik kemiklerdeki kırıklar sıklıkla omurga, kalça ve el bileğini içerir. Kalça ve el bileğindeki osteoporotik kırıkların aksine omurgadaki kırıklar sıklıkla düşme veya travma ile ilişkili değildir. Vücutta sessizce ilerleyen ve kırık oluşmadığı sürece belirti vermeyen osteoporoz hastalarının sadece yüzde 30’u klinik şikâyetler ile belirlenirken, geri kalan kısmın çoğu rastlantısal olarak saptanır. Hastalığın yaygın bulguları ise bel ve sırt ağrıları, boyda kısalma, omurgada kırık, sırtta kamburlaşma olarak ortaya çıkar.
Süt ve süt ürünleri tüketin
Daha az kemik dokusuna sahip oldukları için kadınların erkeklere göre osteoporoza yakalanma riski daha yüksektir. Uluslararası Osteoporoz Vakfı verilerine göre dünyada 200 milyon kadının ortak derdi olan osteoporoz, 60 - 70 yaşlarındaki kadınların üçte birinde, 80 yaşlarındaki kadınların ise üçte ikisinde görülüyor. Doğru beslenme ile osteoporozun önüne geçmek mümkün. Kalsiyum, magnezyum ve mineral açısından zengin olan besinlerin kemik yapısını güçlendirmeye fayda sağladığı gibi, kemik sağlığı için en önemli mineral kalsiyumdur. Bu nedenle kemik erimesinden koruyan en önemli besinler de süt ve süt ürünleridir. Peynir ve diğer süt ürünleri kalsiyum bakımından zengin içeriğe sahiptir. Bunun yanı sıra yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kuruyemiş, D Vitamini içeren gıdalar ve tahıl bakımından zengin besinler de kemik erimesini korumak için tüketilmesi gereken besinlerdir.
Önlemleri alın, kemik erimesini önleyin
λ Yüksek oranda kalsiyum ve magnezyum içeren kayısı tüketin.
λ Vücuttaki D Vitaminini aktif hale getirmek için en az 15 dakika güneş ışığından faydalanın.
λ Her gün D Vitamini kaynağı yumurta sarısı tüketin.
λ Çay, kahve gibi kafein içeren içeceklerden uzak durun.
λ A, E ve C vitaminleri bakımından zengin olan ve bol miktarda kalsiyum içeren brokoli, marul gibi yeşil sebzeler tüketin.
λ Kalsiyum ve D Vitamini deposu süt için.
λ Haftada iki gün kalsiyum bakımından zengin olan deniz ürünlerini tüketin.
λ Kemik erimesine neden olan proteolitik enzimleri azaltıcı etkisi bulunan üzüm çekirdeği özütü tüketin.
λ Sigara ve alkolden uzak durun.
λ İdrarla kalsiyum atılımını artırarak kemiklerdeki kalsiyum miktarını azaltan tuzu azaltın.
