“Özgürlüğü arayan kadınların sesi olmak istedik”

Pera Film yaklaşık bir aydan beri yönetmen-oyuncu Ronit Elkabetz’e saygı duruşu niteliğinde, ‘Sınırların Ötesinde’ başlıklı bir seçki sunuyor. İki yıl önce kaybettiğimiz ünlü sanatçı, hemen hemen bütün filmlerinde, toplumun sınırlarına karşı, özgürlüğü için mücadele eden çarpıcı kadın karakterleri  canlandırmış. Seçkiyi oluşturan ve Ronit Elkabetz’in kariyerinde büyük bir öneme sahip bu dokuz filmi, kardeşi Shlomi Elkabetz ile birlikte yönetmiş. Etkinlik vesilesiyle İstanbul’a gelen Shlomi ile ‘Viviane Amsalem’in Boşanma Davası’ filminin gösterimi sonrasında bir araya geldik.

Pera Müzesinde gösterilen filmler arasında, Ronit ve Shlomi Elkabetz’in birlikte kaleme aldığı, ödüllü film üçlemesi ‘Eş Edinmek’, ‘Yedi Gün’  ve ‘Viviane Amsalem’in Boşanma Davası’nın yanı sıra gelenekler ve devletin kurumsal dayatmaları karşısında özgürlükleri için mücadele eden kadın kahramanların başrolde olduğu ‘Ak Büyü’, ‘Geç Evlilik’, ‘Or’ (Hazinem), ‘Bandonun Ziyareti’, ‘Yafa’ ve ‘Tufan’ bulunuyor.

2014 yapımı ‘Gett – The Trial of Viviane Amsalem’ filminiz, İsrail’deki boşanma kurallarını ve bu süreç boyunca yaşanan acıları ekrana getiriyor. Bu filmi yaparken aklınızdan ne geçiyordu?

Biz, üzerimize düşeni sanat yoluyla yapıyoruz ve bunun en iyi yol olduğuna inanıyorum. Saf bir şekilde sinemanın gücü olduğuna inanıyorum. O yüzden yaptığınız işe varınızı yoğunuzu verdiğinizde ve dünyaya bir şey söylemek istediğinizde kanıt tam önünüzdedir. ‘Gett – The Trial of Viviane Amsalem’, o kadar popüler hale geldi ki, siyasetçilerle bile birçok görüşme yapma fırsatı da bulduk.

Kardeşiniz Ronit’le birlikte yönettiğiniz filmlerde baştan beri bir mesaj iletmek amacı var mıydı?

Özgürlüğü arayan kadınların sesi olmak istedik. Filmlerimiz  14 yıldır, 2004’ten beri, dünyanın çeşitli ülkelerinde gösteriliyor. Kadınların özgürlük için verdikleri mücadeleyi, adeta ruhlarının hapsedildiği durumları göz önüne sermek istedik. Her kadın toplum içinde özgürce kendini ifade edebilmeli. Başkasına hürriyet hakkı vermeden ya da başkasını hür kılmadan kendimizi de özgür kılamayız. Filmlerimizde bu felsefeyi güdüyoruz.

Mesajlarımızla  ve toplumda bu bilinci yerleştirerek kendimizi daha özgür hissediyoruz. ‘Gett’in gösterime girmesinden sonra birkaç  gelişme oldu. İlki, bu film vesilesiyle başka insanların başından geçen birçok benzer öykü ortaya döküldü, konuşulmaya başlandı. İkinci olarak, yüksek Bet Din (Dini mahkeme) başkanı ve üyeleri hahamlar,  yapılan baskı sonucunda  filmi seyretti. 

Ama en önemlisi halkın bilgilenmesini ve bazı şeyleri idrak etmelerini sağladık. Başka bir deyişle boşanma konusundaki düşüncelerde açık bir şekilde kamu bilinci oluşturmasını sağladık. Sinema sanatı sayesinde geniş bir kitleye hitap ederek halkın bu konuda  bilinçlenmesine yardım ettik. Bu da bizim açımızdan çok büyük bir başarıydı. Birçok eski, bitmemiş dava yeniden açıldı, hatta konuyla ilgili kişilere çözüm bulma konusunda toplum baskısı oldu.

Benim için özgür olmak, kurallardan, kalıplardan arınmış bir yaşam sürdürmek çok önemli.

Amacınızda hakikatten başarılı olabildiniz mi?

Film hâlâ yaşıyor ve seyrediliyor. Bu da benim açımdan konunun güncelliğini korumaya devam ettiğini belirtiyor. Filmin çekimi sırasında bize karşı çıkanlar hiç de az değildi ama hiçbir şey filmin yapımını durduramadı. “Ben filmi hem aklım hem de kalbimle seviyorum. Bu film artık sadece benim değil herkese ait.”

Ronit hakkında bizlere ne söylemek isterdin?

Ronit bizim ilham kaynağımızdı. Hem onunla yaşayanlara hem de onu tanıyanlara… Kendini ve bildiklerini  anlatmaktan korkmadı, adeta medyada yeni  bir iletişim ufku açtı. O, özgürlüğünü arayan kadınların sesiydi…

SHLOMİ ELKABETZ: Faslı bir ailenin çocuğu olarak 1972’de İsrail-Berşeva’da doğdu. Bir dönem birkaç nesil bir arada, ailesi ile yaşadı. Belgesel filmlerde kameramanlık ve yönetmenlik yaptı. New York’da bir tiyatro grubuna katılarak çeşitli oyunlar yazdı. Ronit Elkabetz ile yazıp yönettiği birçok filmle prestijli ödüllere layık görüldü.