TERUMA - Buçuk

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
14 Şubat 2018 Çarşamba

Bu hafta okuduğumuz Teruma peraşasında Mişkan ve onun eşyalarının nasıl planlandığını okuruz. Buradaki her eşyanın mutlak bir şekli ve ölçüsü vardır ve hepsi de Tanrı tarafından Moşe Rabenu’ya emredilmiştir.

İçinde on emir tabletlerinin yer aldığı Aron Aberit diğer eşyalardan farklıdır. Sözgelimi ölçülerine bakacak olursak diğer eşyaların aksine burada ‘buçuklu’ ifadelerin kullanıldığını görürüz. Uzunluğu iki buçuk, genişliği ve yüksekliği de bir buçuk ‘ama’ dediğimiz ölçüdedir. Diğer eşyalarda ‘buçuklu’ ifadeyi görmek mümkün değildir. 

Tabletlerin yer aldığı Aron Aberit’in bilgeleri simgelediği düşünülecek olursa bu ölçülerin aynı zamanda bilgelerin tevazuunu da gösterdikleri görülür. Tora öğrenimi söz konusu olduğunda hiçbir zaman tam bir bilgelik söz konusu değildir. Her zaman öğrenilecek bir şey, gidilecek bir yol vardır. Tora öğrencisi kendisini her zaman ‘yarım’ görür çünkü eğitiminin sonu yoktur. Ancak kibirli öğrenci bildiği ile övünür ve kendisini tam görebilir. Kibir, Tora öğrenimini engelleyen bir davranıştır. Gemara bilgelere “talmide Hahamim – bilge öğrenciler” ifadesi ile seslenir. Bilge kişi kendisini her zaman öğrenci gibi görmelidir. Bu da onda gelişme arzusunun hiç durmamasını sağlar.

Tora su ile özdeşleştirilir. Bunun nedenlerinden bir tanesi su olmadan yaşam olmayacağı gibi Yahudiler için Tora olmadan yaşamın anlamsız olacağı öğretisidir. Ancak su her zaman yüksekliği olan bir yerden yüksekliği düşük bir seviyeye doğru akıcılık gösterir. Tora eğitiminde de durum benzerdir. Tevazu sahibi olan kişiye suyun akışı gibi devamlı bir bilgi akışı mümkün hale gelir. Kendisini yüksekte görenlerin ise bu özellikten faydalanmaları mümkün değildir.

Talmud, Rabi Yeoşua ile ilgili bir öyküye yer verir. Roma prenseslerinden bir tanesi bu kadar bilge kişilerin mütevazı hayat yaşamalarının nasıl mümkün olabildiğini sorar. Bilge de babasının yani kralın en değerli şaraplarını nerede sakladığını sorarak yanıt verir. Prenses şarapların basit tahta fıçılarda saklandığını söyler.

Rabi Yeoşua prensese bu kadar değerli şarapların daha değerli kaplarda saklanması gerektiğini söyler. Bunun üzerine altın fıçılara konan şarapların kısa zamanda bozulduğu görülür.

Rabi durumu şöyle izah eder. Tora için de durum benzerdir. Tevazu sahibi olmak Tora’yı korumak ve öğrenmek için çok gereklidir. Tevazu, bilgelerin en önemli özelliklerinden biridir. Zaten peygamberimiz Moşe Rabenu en büyük bilge ve öğretmen olmasının yanı sıra yeryüzünde gelmiş geçmiş en tevazu sahibi insandır.