Kuantos judyos kedaron en ejipto

Dora NİYEGO Judeo-Espanyol
11 Eylül 2013 Çarşamba

Magda Harun, la prezidente de la komunidad judiya en Kairo, se esta sintyendo dezrepozada de oyer antisemit ensultos en la kaye. Se esta inyervando kuando oye ke los ejipsiyanos estan kemando las eglisyas de los kristianos koptos, ke son una minorita relijioza mas grande de la komunidad judiya en el pais. Magda se esta estimando ke sus kompatriotos se olvidaron ke ay judyos ke kedaron en el Ejipto.

Kuando las protestas empesaron en la plaza Tahrir de Kairo a la fin del mez Juno, diziendo ke el prezidente del pais deve de demisionar, Harun estava en el mezmo lugar. ‘Aviya muncha djente en la plaza’ esta diziendo Harun, ‘i la unidad entre las personas estava empresionante. Algunas personas me konosieron porke ya me aviyan vido kuando sali a la televizyon. Me tomaron la mano, i me disheron ‘Tu sos una bueno ejipsiana’.

Magda Harun tiene sesenta i un anyo, i es la mas manseva de las katorze judiyas ke kedaron en Ejipto. Las otras mujeres tienen mas de ochenta anyos, i estan biviendo de los revenidos de las propriedades de la komunidad judiya. Mezmo ke son pokas, Harun disho ke la komunidad judiya esta orgoyoza de sus pais, i komo munchos ejipsianos estan kontentes de las protestas kontra el prezidente del pais. ‘Estomos orgoyozas del pais. Mos estomos sintiendo egal a los ejipsianos’ esta diziendo Harun, ‘el dezrepozo kontra el prezidente empeso el mez ke pasimos. Las protestas en la plaza Tahrir forso la armada a entervenir, echorlo de su posto, i enstalar un muevo governo. En esta gerra sivil, mas de mil ejipsianos murieron solo la semana ke pasimos’.

Los judyos bivieron en Ejipto mas de mil anyos. En el anyo de la fondasion del estado judyo, aviya 75.000 judyos en la komunidad, ma en los anyos ke suivaron, la majorita de los judyos se fuyeron del pais. Los ke kedaron estan kontentes de bivir en Ejipto. Mezmo ke tienen parientes en la Evropa, no pensan de irsen.

‘Kero azer todo lo ke puedo para ayudar’ esta diziendo Harun, ‘somos un puevlo fuerte los ejipsianos. Estomos kontentes ke agora la djente estan en la kaye, i en lugar de avlar de futbol, estan avlando de la politika. Agora estan mas konsientes de emportnsa de muestro pais. La entevansion de la armada fue un progreso pozitivo kontra el terorizmo. Asta agora no uvo dingun antisemitizmo en los konfliktos. Puede ser ke es porke somos pokos. Mos kortaron la ayuda de mil dolares de kada mez, ke uzavan de dar a la komunidad judiya mas antes. La forma ke keriyan ke las kozas vaygan, era un muvimiento fashisto’ disho Harun, ‘esperamos ke va empesar una mueva epoka en Ejipto, i todas las personas vana ser egar kualsiker sus kerensias politikas son’.

Levana Zamir es la prezidente de la asisiasion de los judyos ejipsianos en Israel. Su famiya fue ekspulzada de Ejipto kuando eya teniya dodje anyos.

‘Esto muy orgoyoza de los ejipsianos ke keren ver el sekularizmo en Ejipto’ esta diziendo Zamir, ‘los ejipsianos tienen menester de un lider komo Enver Sedat’.

Segun Harun, la razon del antisemitizmo ke uvo en Ejipto, fue porke no konosen bueno el judaizmo. Mezmo ke uvo antisemit remarkas, no uvo dinguna aksion kontra los judyos. Harun esta diziendo ke la razon del antisemitizmo en Ejipto es la ignoransya. Sinon, los ejipsianos son djente kerensiozas. Es la ignoransia ke los esta aziendo agora kemar eglisias’.

Por modo de la konfuzion en Ejipto, los judyos no vana pueder selebrar la fiesta de Roshashana. Los anyos ke pasimos, la komunidad aparejo las komidas de la fiesta, i tuvieron envitados entranjeros, i envitados non judyos. Dingunos no va pueder ir a la Sinagoga este anyo, por modo de las restriksiones ke la armada metyo en el pais’.

Kuando Harun demando un poko de ayuda de paras de las mujeres de la komunidad, por la kampanya de la armada, todas disheron ‘Dainda no mos murimos, siguro ke les vamos a ayudar’.