Nazilerden kaçtılar, Maccabi Oyunları için Viyana’ya döndüler

Çocuk yaşta Holokost’tan kaçan, 80 yaşlarındaki ABD’li iki Yahudi doktor, Avrupa Maccabi Oyunları’nda yüzme yarışlarına katılmak üzere Avusturya’ya geri döndüler. Aralarından John Benfield; “Nazilere halen buralarda olduğumuzu göstermek istedim” dedi.

Nelly BAROKAS Kültür
20 Temmuz 2011 Çarşamba

ABD’li 80 yaşlarında iki Yahudi doktor Holokost sırasında kaçtıkları Viyana’ya geri döndüler. Avrupa Maccabi Oyunları’na katılmakla bu iki doktor, çocukluk dönemlerini altüst eden Nazilere son gülenin kendileri olduğunu kanıtladılar.

İki çocukluk arkadaşı, yüzmeyi Viyana’da öğrenmişler, Nazilerin Avusturya’yı işgalinden sonra bu ülkeden kaçmışlar ve göç ettikleri ABD’de başarılı doktorlar olmuşlardı.

John Benfield; “Maccabi Oyunları’nın Viyana’da gerçekleşeceğini duyduğumda, iyi bir yüzücü olmadığım halde yarışmalara katılarak  Nazilere halen buralarda olduğumuzu kanıtlamak istedim” dedi.

Böylece John Benfield (eskiden Hans Bienenfeld) ile arkadaşı Arthur Figur, dört yılda bir düzenlenen ve bu yıl 37 ülkeden yaklaşık 2000 Yahudi sporcunun katılımı ile gerçekleşen Avrupa Maccabi Oyunları’na katıldılar.

New York’daki Mount Sinai Medical Center’ın müdürü olan Arthur Figur; “Bu girişimimizi, beni yok edecek olan bir ülkeye simgesel bir geri dönüş olarak nitelendiriyorum. Büyüdüğüm ülkeye geri dönme şansını yakalamak ve Yahudilerin her şeye rağmen hayatta kalabildiklerini gözler önüne sermenin gururunu taşıyorum” dedi.

İki doktor Maccabi Oyunları’nın açılış töreninde ABD bayrağının taşınmasında yardımcı oldu. 

Göğüs Hastalıkları Uzmanı olan John Benfield, kendileri ile yapılan söyleşide, ABD takımına alınmakta güçlük çektiklerini, organizatörlerin bir zamanlar vatandaşı oldukları Avusturya takımında yarışmalarını önerdiklerini dile getirdi. Benfield; “Ben  bugün hayatta isem ABD sayesindedir, bu nedenle ABD takımında yüzmek istiyorum” şeklinde yanıt verdiğini anlattı.

Oldukça sportif bir yapıya sahip olan Arthur Figur, Hawai’de gerçekleşen triatlon yarışını tamamladı, şimdilere Manhattan yakınındaki yarışlara katılmak üzere dağlara tırmanıyor, yüzüyor, koşuyor.

Benfield ile Figur, yüzmeyi 1909’da Viyana’da kurulan Yahudi atletizm külübü Hakoah’da 1930’lu yıllarda öğrendiler. Çünkü diğer spor kulüplerine Yahudiler kabul edilmiyordu. Hakoah’da yüzme koçu olan Benfield’in amcasının eşi, antisemitizm dalgasının ülkeyi sarmasından önce Olimpiyatlarda Avusturya’yı temsil eden ünlü Yahudi yüzücü Hedy Bienenfeld’di.

Avusturya toplumunda öteki konumunda olan Viyana Yahudi Cemaati dünyaca ünlü sanatçılar, müzisyenler, tıp ve bilim adamları yetiştirmişti. Yahudileri Avrupa’dan silmek isteyen Nazilerin ülkeyi işgali ile bu durum sona erdi.

Arthur Figur; “Annem Hollanda’da doğduğu için Viyana’da yaşamaya bir türlü alışamamıştı. Nazilerin Viyana’ya ayak bastığı gün beni bir trene bindirdi, ebeveynlerinin yaşamakta olduğu Hollanda’ya gönderdi” dedi. 

Bienenfeldler de ülkeden kaçıp Hollanda’ya akrabalarına sığındılar. Her iki aile 1938 yılında aynı gemide New York’a doğru yol aldı. Fort Washington Avenue, 172. Sokak’ta kiraladıkları bir daireyi paylaştılar. İngilizce öğrenen çocuklar, eğitimlerini birlikte gördüler ve hayat boyu yakın arkadaş olarak kaldılar.

Avusturya’ya dönüş

Almancayı mükemmel konuşan John Benfield, 1980’de konferans vermek üzere gittiği Viyana’ya eşini de götürdü. Ona kenti gezdirdi. Ancak Viyana’dan Amsterdam’a doğru yol aldıkları uçakta ABD’de doğan eşine; “Biliyor musun, şimdi özgür hissediyorum” dedi.

Benfield’in bütün akrabalarının yok edildiği bu ülkeyi terk etmesinden bu yana 70 yıldan uzun bir zaman geçti. Bu kez Viyana’ya oyunlara sporcu olarak katılan oğlu ile geldi.

John Benfield Avusturya vatandaşlığını almak için müracaatta bulundu. Arzusu oy kullanma hakkına sahip olmak. Bu ülkede faşizme karşı oy kullanmak istiyor.

Arthur Figur ise arkadaşı John Benfield’i düşünceli bir şekilde dinliyor; “Ben burada rahat hissetmiyorum. Kent güzel, binalar güzel… Tüm bunlara rağmen rahat değilim. Annem hayatta olsaydı Viyana’da bulunmamdan dolayı huzuru kaçardı. Ben geri dönüyorum” şeklinde konuştu.