İsrail Oda Orkestrası, Richard Wagner tarafından 1876 yılında kurulan Bayreuth Festivali’nde açılış konserini vermek üzere davet edildi.
Bir süre önce İsrail Oda Orkestrası’nın Almanya’da Richard Wagner onuruna gerçekleşecek Geleneksel Bayreuth Festivali’nde bestecinin eserlerini seslendireceği belirtilmişti. Bilindiği gibi Nazi döneminin en ünlü bestecilerinden sayılan ve antisemit olduğu ileri sürülen Wagner’in eserlerinin İsrail’de çalınması yıllarca tabuydu. Richard Wagner’in torun çocuğu Katharina Wagner, İsrail Oda Orkestrası’na davetini geçtiğimiz yaz orkestranın müzik direktörü Avusturyalı Roberto Paternostro vasıtası ile iletmişti. Bu davet bir tabuyu yıkmayı değil yeni açılımlara olanak tanımayı hedeflemekteydi. Holokost’tan bu yana İsrailli müzisyenler Adolf Hitler’in en gözde bestecisinin eserlerini çalmaktan kaçındılar. Çünkü İsrail’de yaşayan çok sayıda Holokost kurtulanı bu konuda oldukça hassastı.
Richard Wagner tarafından 1876 yılında kurulan Bayreuth Festivali’nin başkanlığını yapan Katharina Wagner bugünlerde İsrail’e gidip İsrail Oda Orkestrası’nın bu saygın festivalin açılış konserini vermek üzere davet edildiği açıklamasını yapacaktı. Katharina Wagner 13 Ekim’de katılacağı basın toplantısında bu açıklamayı yapacak, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in de konuyla ilgili yorumlarını basına duyuracaktı. Wagner’in İsrail’i ziyaretine ilişkin haberler İsrail basınında, Almanya, Avusturya ve dünya medyasında yer aldı. Ardından olumlu ve olumsuz her türlü tepkiler yağmaya başladı. Bunun üzerine festival organizatörleri düzenledikleri acil toplantıda Wagner’in İsrail ziyaretini iptal ettiler.
Bayreuth Festivali ile ilişkiler, Katharina Wagner’in yakın dostu olan İsrail Oda Orkestrası’nın yeni Orkestra Şefi Avusturya Yahudisi Roberto Paternostro tarafından kurulmuştu. Kendisi ile aylar önce yapılan bir söyleşide Paternostro, Katharina Wagner ile bu girişimin Wagner Ailesi ile İsrail arasında nihayet bir uzlaşma niteliği taşıyacağına inandıklarını söylemişti.
Yapılan açıklamada, Katharina Wagner’in İsrail ziyaretinin, İsrail’de bir kesim tarafından olumsuz karşılanabileceği gerekçesi ile iptal edildiği ifade edildi. Ancak İsrail Oda Orkestrası’na Bayreuth Festivali’nde sahne almaları daveti halen geçerli. Bilindiği gibi, Holokost döneminde Naziler Yahudileri gaz odalarına Richard Wagner’in müziği eşliğinde gönderiyorlardı. Bu nedenle birçok Holokost kurtulanın yaşadığı İsrail’de toplum bu konuda duyarlılık arz ediyor.
Ünlü bestecinin torun çocuğu Katharina Wagner’in İsrail ziyareti uzun süre gizli tutuldu. Katharina birkaç hafta önce Yediyot Aharonot Gazetesi’ne yaptığı açıklamada; ailesinin Nazi rejimi ile ilişkisini, büyükbabasının düşüncelerinin Nazi felsefesine etkisini araştırmak üzere bir grup tarihçiyi görevlendirdiğini söylemişti.
Richard Wagner, Nazilerin iktidara gelmesinden 50 yıl önce ölmüş olmasına rağmen, Germenlerin Yahudiliğe üstünlüğü görüşleri Hitler tarafından benimsendi ve dönemin favori bestecisi konumuna getirildi. “Jewishness in Music” adlı kitabında Richard Wagner, Yahudilerin gerçek sanat eserleri yaratmaktansa popülist, para getiren müzik yaptıklarını ileri sürmüş, Almanların garip giyinen ve tuhaf davranan Yahudilerden uzak durmalarını salık vermişti.
