İtalya Yahudileri eski başkanlarını yitirdi

İtalya Yahudi Toplumları Birliği’nin uzun yıllar başkanlığını yapan, bu ülke Yahudileri arasında faşizme karşı verdiği mücadele ile tanınan Tullia Zevi yaşama veda etti

Nelly BAROKAS Kültür
27 Ocak 2011 Perşembe

Siyasi ve sosyal aktivist Tullia Zevi, İkinci Dünya Savaşı sonrasında, faşizmin çökmesinin ardından ülkede demokrasinin kurulmasına katkıda bulunmak üzere İtalya’ya dönmüştü.

Savaş yıllarını kaçtığı İsviçre, Fransa ve ABD’de geçiren İtalya Yahudi Cemaati’nin ileri gelenlerinden Tullia Zevi, geçtiğimiz günlerde 91 yaşında hayata veda etti. Birliğin şimdiki başkanı Renzo Gattegna, Roma’da yaşamını yitiren Tullia Zevi’nin İtalya Yahudi Toplumları Birliği’nde başkanlık yapmış tek kadın olduğunu söyledi.

Kent soylu bir Yahudi ailesinin dört çocuğundan biri olan Tullia, 1938 yılında İtalya’da ırkçı kanunların kabul edildiğinde ailesi ile İsviçre’de tatilde bulunmaktaydı. Babanın Faşizm karşıtı tutumuyla tanınan aile, ilk önce Fransa’ya, sonra da ABD’ye göç etti.

Savaş sonrasında İtalya’ya dönen Tullia gazeteci olarak çalışmaya başladı, ayrıca merkez sol partilerde etkin oldu. 1999 yılında yayımlanan biyografik bir yazısında Tullia Zevi, İtalya’ya yardım etmek ve savaşta neredeyse yok olan Yahudi yaşamını yeniden canlandırmak üzere ülkeye döndüğünü belirtmişti. 1983 ile 1998 yılları arasında İtalya Yahudi Toplumları Birliği’nin başkanlığını yapan Tullia Zevi, bu görevden ayrıldıktan sonra bile Yahudi toplumunda etkinliğini sürdürmüş, sık sık medyada Yahudi-Vatikan ilişkileri konusunda yorumlarda bulunmuştu. 1992 yılında İtalya tarafından en üst düzeyde onurlandırıldı. Ölümünün ardından yapılan yorumlarda Tullia Zevi’nin Yahudileri ve diğer azınlıkları korumak üzere yaptığı özverili çalışmalarla anımsanacağı vurgulandı. Tullia’nın 2000 yılında yaşama veda eden eşi Bruno Zevi, Yahudi cemaatinde tanınan bir mimar olup, İtalya’da faşizm karşıtı Hak ve Özgürlük Hareketi’nin bir üyesiydi.