Nazilere karşı direnişin lideri öldü

Nelly BAROKAS Kültür
6 Ocak 2010 Çarşamba

İkinci Dünya Savaşı yıllarında Almanya’da Nazilere karşı örgütlenen direnişçilerin önde gelen bir üyesi olan Freya von Moltke 98 yaşında hayata veda etti.

Helmuth von Moltke, 1960’dan beri Vermont’ta yaşamakta olan annesi Freya von Moltke’nin son zamanlarda rahatsız olduğunu söyledi.

Freya von Moltke ve eşi Alman direnişinin liderlerindendi. Eşinin öldürülmesinden sonra Freya İkinci Dünya Savaşı yıllarındaki direniş çalışmalarını kayıt altına aldı.

1911’de doğan Freya Deichmann, 18 yaşındayken gelecekte eşi olacak Helmuth James Graf von Moltke ile tanıştı. 1931’de evlenen gençler hukukçu olarak mezun oldular. Adolf Hitler’in iktidara geldiği yıllarda Helmuth James Graf von Moltke, Berlin’de avukat olarak çalışmaya başladı. Daha sonra Helmuth uluslar arası hukuk uzmanı olarak orduya alındı. Ancak o nüfusunu rejim karşıtlarının haklarını koruma yönünde kullandı ve Almanya’nın denetimi altındaki bölgelerde Cenevre Toplantısı kararlarına uymasını talep etti. İhanetle suçlanan Helmuth James Graf von Moltke 1945’in Ocak ayında idam edildi.

Freya von Moltke ve iki oğlu önce Polonya’ya daha sonra da Güney Afrika’ya göç ettiler. Freya, Alman direnişini yazdığı makaleler ve kitaplarla kayıt altına aldı. 1960’da Vermont’a taşındı ve orada Nazilerin iktidara gelmesinden sonra Almanya’dan kaçan Filozof ve Dartmouth College profesörü Eugen Rosenstock-Huessy ile yaşamaya başladı. 1973’te Rosenstock-Huessy’nin ölümünden sonra Freya hayatını direniş yıllarını belgeleme yönündeki çalışmalara adadı.

1989’da Almanya Yayınevlerinin ünlü direnişçiler Hans ve Sophie Scholl adına tahsis ettikleri edebiyat ödülünü Freya von Moltke’ye verdiler.

Oğlu Helmuth von Moltke,  sevdikleri arasında yaşama veda eden Freya’nın ölümünden önce Christmas’ı ailesi ile birlikte kutlama şansına sahip olduğunu söyledi.