Araba üretiminde Auschwitz’den insan saçı

Auschwitz Ölüm Kampı Müzesi’nde görevli Polonyalı bir tarihçi, Schaeffler fabrikasında imal edilen araba parçalarında 40 bin esirin saçının kullanıldığını iddia etti Nelly BAROKAS

Nelly BAROKAS Kültür
15 Nisan 2009 Çarşamba

Polonyalı bir tarihçi, Alman endüstrisinin temel direklerinden araba parçası üreten Schaeffler’in, II. Dünya Savaşı yıllarında Nazi ölüm kampı Auschwitz’deki esirlerin saçlarını kumaş üretiminde kullandığını açıkladı.

Araştırmacılar şirketin Polonya’nın güneyinde yer alan fabrikalarından birinde buldukları bazı kalıntılarda insan saçlarının izlerine rastladıklarını söylediler.

Schaeffler bu iddiayı reddederken, fabrikanın tarihini inceleyen bir kişi bu iddiayı doğrulayan sağlam bir kanıt bulunmadığını vurguladı.

Auschwitz Müzesi tarihçilerinden Dr. Jacek Lachendro, Alman Der Spiegel televizyon kanalına yaptığı açıklamada, Almanların Polonya’dan geri çekildikleri savaş sonrasında, Schaeffler için tekstil ve tank parçaları üreten Kiertz’deki fabrikada insan saçından yapılmış 1.95 ton kumaş bulunduğunu söyledi. Der Spiegel’in sorularını yanıtlayan Kiertz’deki fabrikada çalışmış işçiler, 1943 yılında fabrikaya iki vagon insan saçı getirildiğini anımsadıklarını söylediler.

Fabrikanın günümüzdeki sahibi Maria-Elisabeth Schaeffler, savaş yıllarında fabrikada esirleri işçi olarak kullandığını belirtmesine rağmen şirketin o dönemdeki işlevi konusunda ayrıntılı bilgi vermekten kaçındı.

Schaeffler’in geçmişi

Schaeffler fabrikalarının,  İkinci Dünya Savaşı’nda Alman ordusuna silah da ürettiği biliniyor. Tarihi bağlantı, Schaeffler ailesinin şirketlerinin geçmişini araştırması için tarih bilimci Gregor Schöllgen’i görevlendirmesiyle ortaya çıktı. Bilimsel görev için şirketin arşivlerinde ve yurt dışında araştırma yapan Schöllgen, Schaeffler’in Nazi rejiminin emriyle Polonya devletini ve bu ülke vatandaşlarına ait mülkleri yok etme faaliyetlerine katıldığı bulgusuna ulaştı. Schaeffler’in kuruluş tarihi, Wilhelm Schaeffler’in 1939 yılında Yahudi Frank ailesinden Davistan Ag isimli firmayı satın almasıyla başlıyor.

Şirketin, şimdiye kadar Polonya ile olan tarihi bağlantısına susmayı tercih ettiği ve kuruluş tarihinin, tarihi lekelerin üstünün kapatılması için resmi olarak 1946 gösterildiği belirtildi. Araba parçası üreten firmanın sahibi Maria-Elisabeth Schaeffler’in kendisine bizzat şirketin tarihini araştırması görevi verdiğini hatırlatan Schöllgen, Nazi döneminde bütün Alman şirketlerinin insanları zorla çalıştırdıklarını söyledi. Tarih bilimcisi, şirketin şefi Wilhelm Schaefller’in çalışanlarına iyi davrandığını ve bu nedenle hakkında 1949 yılında açılan dava sonucunda aldığı dört yıllık hapis cezasından iki yıl erken bırakıldığını açıkladı.

Schaeffler krizde

Schaeffler’in borçları küresel mali krizin de etkisiyle bu sene 34 milyar liraya dayandı. Mali yapısı iyice kötüleşen firma krizden tek çıkış yolu olarak hükümetten yardım istedi. Firma devletin desteğiyle borçlarını yeniden yapılandırabileceğini beyan etti. Angela Merkel Hükümeti, önceleri bu talebe sıcak baktı. Fakat firmanın geçmişiyle ilgili olarak ileri sürülen iddialar ortalığı karıştırdı. Arkasından Auschwitz’i Anma Müzesi müdür yardımcısı Dr. Jacek Lachendro’nun açıklamaları geldi.

Şimdi Merkel’in Nazi işbirlikçisi firmayı kurtarıp kurtarmayacağı merakla bekleniyor. İngiliz Daily Telegraph gazetesi, Alman hükümetinden bir kaynağın, “Öldürülen on binlerce kişinin saçını kullanan bir şirkete yardımcı olmaya karar vermek ahlaki açıdan son derece zor” dediğini yazdı.