Uçuş korkusu

Jilda Abravay*

 

Uçmak, insanoğlunun belki de her zaman hayalini kurduğu bir istek olmuştur. Yerçekimine meydan okumayı, bulutlarda gezinmeyi, uçakla kısa zamanda bir yerden bir yere gitmeyi kim istemez ki.

Yüzyıllar boyu tarihte birçok isim gerek insan bedenini gerekse kuşları örnek alarak birçok uçma metotları geliştirmişler. Hazarfan Ahmet Çelebi’nin Galata Kulesinden kanatlardan oluşan bir makineyle atlaması ve uçması da insanlığın uçma konusundaki gayreti ve azmini de ortaya koyan en güzel örneklerden biridir.

Modern havacılığın temelleri, Amerikalı Wright Kardeşler tarafından atıldı. İlk pilotlu ve kontrollü uçuş 1903 yılında Wilbur ve Orville Wright Kardeşler tarafından 500 metre mesafeyi 12 saniyelik bir uçuşla gerçekleştirmişlerdi. Tüm dünyada havacılığın başlangıç noktası olarak bu uçuş gösterilir. O zaman şunu diyebiliriz; insanoğlu yaklaşık yüz senedir uçaklarla tanışık, uçuşu deneyimlemekte...

En temel duygulardan  biri KORKU

Peki, korku nedir? Korku duygusu psikolojide insanın yaşadığı en temel duygulardan biridir. İnsanoğlu tarihin tüm zamanlarında ve mekânlarında korku duygusuyla var oldu. Başarısızlıktan korktuğumuz için bazen işimizde, kariyerimizde risk almıyoruz. Ret edilmekten korkan kişiler karşı cinse yaklaşmıyor… Komik duruma düşmemek için toplum önünde konuşmaktan çekinen, beğenilmemekten ve farklı olmaktan korktuğu için aynı giyinen birçok kişi gibi uçuş korkusu yaşayan birçok bireyin uçağa binmediğini, o yolculuğu gerçekleştirmediğini, imkânı varsa başka bir yolu tercih ettiğini görmek mümkün. Ralph Waldo Emerson’un dediği gibi “Zorluklar aşılmak üzer vardır.” İnsanların cesaretle her yolla ilerlemeleri için, onları dinamik tutacak en temel ihtiyaçları korkularıdır. Yaşamın anahtarlarından biri cesaretle korkuya rağmen ilerleme gösterebilmek, korkuyla yaşadığımız durumla kavga etmek değil, korkuyla elinden tutarak harekete geçebilmektir. Korktuğunuz şeyi tanımak, kabullenmek ve asıl istediğimize odaklanacak şekilde yönlenmek, bizi yaşamımızda daha olumlu yönlere doğru taşıyacak adımlardır.

İnsanların yaşadığı korkulardan biri de uçuş korkusudur. Yapılan araştırmalara göre yaklaşık her dört kişiden biri uçmaktan korkuyor. Birçok kişi bu uçuş korkusu sebebiyle hayalinde kurduğu tatile gidememekte, yıllardır uzakta olan sevdikleriyle görüşememekteler. Ancak uçuş korkusunu yenmek mümkün. Henry Ford’un dediği gibi, “İşler asla zor değildir. Yeter ki onları parçalara bölebilelim.” Korkular için de aynı şey geçerlidir.

Uçuş korkusunu tetikleyen faktörler

İnsanlar kara parçasında yaşayan varlıklardır. Uçuş esnasında korktuğumuz zaman beynin kontrolünü duygusal bölüm ele alır ve mantık ikinci planda kalır. O anda genel olarak tüm bildiklerimiz - uçakların ne derece güvenli olduğu, birçok testten geçerek bu pilotların seçildiği gibi birçok bilgi - elimizde olmasına rağmen korkan kişi bu bilgilere karşı duyarsızlaşır ve korkuyla beraber birçok tepkiyi yaşar. Uçuş korkusunun temelinde aslında yatan birçok farklı korku ve endişenin ortaya çıkmasıdır. Uçuş korkusunu olumsuz yönde destekleyen klostrofobi (kapalı alan korkusu), akrofobi (yükseklik korkusu), mikroplar, fırtına, türbülans, sosyal fobi gibi birçok faktör bulunur. Uçuş güvenliği ile yaşadığınız birçok endişenin altında temelde başka korku, fobiler yer alır. Bunları tek tek tanımak, detaylandırmak terapide çözümlemek için atılacak önemli adımlardır.

Uçuş korkusunu tetikleyen diğer sebeplerinden biri de deneyimlerdir. Geçmiş deneyimlerimiz, bize rahatsızlık vermiş eski uçuşlar veya çevremizden duyduklarımız bile hafızamızda yer edinerek bize bu korkuyu zaman zaman tetikletebilecek duruma taşıyabilir.

Uçuş korkusunu yaşayan bireylere bakıldığında, yapılan araştırmalara göre, özellikle ebeveyn olmanın bu durumu daha da tetiklediği görülür. Bunun sebebi de insanların her fırsatta sevdiklerini, yanındakileri, çocuklarını koruma içgüdüsü ve tehlikeden uzak tutma çabası ile örtüşür.

Uçuş korkusu ile yüzleşmek, kabullenmek belki de tedavi için atılacak ilk adımlardan biridir. Yaşadığımız korkuya teslim olmak asla bir çözüm değildir. İnsanlar korkularına karşı dik durabilmeleri için onları yönlendirebilecekleri tedavi şekline bir psikolog desteğiyle ulaşabilir. Korkuyu fark ettiğiniz anda en kısa süre kendiniz baş edemiyor iseniz bir uzmandan destek almanız o korkunuzun hayatınızın kontrolünü ele almadan, hayatınıza el koymadan, yayılmadan durdurabilmek adına önemli.

Uçuş korkusu yaşıyorsanız, uçuş öncesinde kabin ekibini bilgilendirerek, uçuş sırasında size diğer yolculara göre daha fazla ilgi göstermelerini sağlamanız önem taşır. Uçuş esnasında giyiminizin rahatlığından tutun, beslenmenize, dinlediğiniz müziğe, izlediğiniz filme kadar sizi rahatlatacak birçok unsur bulunabilir. Korku esnasında yavaş nefes alarak bedeninizi, kaslarınızı oldukça gevşek bırakmak korkunuza karşı rahatlatıcı bir tavır olacaktır. Korkuya odaklanmak yerine yemek yiyerek, film izleyerek, kitap okuyarak vakit geçirmek kimilerinde bu korkuyu ortadan kaldırabilirken kimilerinde yeterli olmamaktadır.

Bir diğer metot da günümüzde bazı havayolu şirketlerinin birçok pilot, kabin görevlisi ve uzman psikologlar işbirliğinde hazırlamış oldukları ‘Uçuş Korkusu Yenme Programına’ katılmaktır.

Yeni yerler görmek, deneyimlemek, hayattan zevk almak adına uçuş korkusunun üzerine gidin. Uzman bir psikolog korkunuzun kaynağını tespit edip korkunuzu yenmeye yönelik bir program oluşturarak korkunuzu yenme konusunda size destek olur.

“Korkmaktan, ilk girişimim başarısız olup da gök başıma yıkılmayınca vazgeçtim” demiş Allen H. Neubarth. Tüm çabanız korkunuzu, kendinizi tanımak, göstermiş olduğunuz çabayla en iyisine ulaşmak olmalıdır.

Her birey uçuş korkusunu yenebilir, doğru tedavi ve kılavuzla.

Yaşamınızda yapacağınız daha nice güzel uçuşlara...

 

*Uzman Psikolog

 

————————————