SAVER ES BUENO HAVA NAGILA

Judeo-Espanyol
7 Temmuz 2021 Çarşamba

İsak Eskinazi

Aze mas de sesenta anyos, estavamos en una tenu de Nuar, un movimiento de mansevikos i de mansevikas. Un diya mos vino un shaliyah i mos ambezo una kantika en Ivrit, yamada “Hava Nagila”.

Una kantika ke aun oy mizmo se kanta i se bayla. Una kantika ke se izo kaji el imno de la povlasyon mondiyal Djudiya. Oy, no se konose ninguna boda, Bar mitsva o Bat Mitzva, Brit Mila sin kantar i baylar esta kantika. Kuando la kantika mos fue ambezada, mos aviya paresido ke era rezin kompozada. Oy savemos ke su melodiya egzistiya desde el siglo 19. Apartenesyendo a los Hasidim ke kantavan melodiyas sin palavras yamadas “Nigunim” o kon palavras komo i mas.

Los Hasidim son Djudyos relijyozos apartenesyendo a un movimyento ke tomo su nombre de la palavra ivrit “Hasid” ke kere dizir “Piyadozo” i “Hasidut” ke kere dizir “Piyadad”. Savemos ke esta palavra de Hasidim egzistiya desde la epoka del sigundo Bet a-Mikdash. Ama komo movimyento tal ke lo konosemos oy, lo topamos en el siglo 18, fondado por Israel Ben Eliyezer yamado, “Baal Shem Tov”: Patron de Buen Nombre. Un movimyento relijyozo ke se espandyo entre los Ashkenazim de Ukrayna, Rusya i payizes similares.

Uno de estos grupos de Hasidim ke biviyan en la sivdad de Sadigora, izyeron aliya a Yerushalayim yevandosen kon eyos las melodiyas o los “Nigunim” konosidos, ke entre estos “Nigunim” estava la melodiya de Hava Nagila sin ke tenga este nombre. 

Un muzikologo, Abraham Zvi Idelson, nasido en Latviya en 1882 i azyendo aliya a Yerushalayim en 1905, se ennamoro de esta melodiya i eskrivyo las palavras ke konosemos de Hava Nagila selebrando la aliya de los Djudyos a Israel i enspirandose de la liturjiya de Yom Tov: Ze Ha’yom asah Adonay, Nagila ve Nismeha Bo lo ke kere dizir: “Este es el diya ke mos izo el Senyor; Kedaremos alegres i orozos>

Hava Nagila, Hava Nagila = Kedaremos alegres, Kedaremos alegres

Hava Nagila ve Nismeha    = Kedaremos alegres i orozos 

Así ke seya para todos i para syempre.

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün