Vayikra – Şabat Zahor - ÇAĞRI

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
9 Mart 2022 Çarşamba

Vayikra peraşasının açılış pasuğunda Tanrı Moşe’yi çağırır ve emirlerini duyması için henüz tamamlanmış olan Mişkan’a davet eder. Midraş, Moşe’nin Mişkan çadırına girmeden önce çağırılmayı beklemesini çok anlamlı bulur. Her şeyden önce Moşe Sina Dağında herkesin duyduğu bir şekilde Tanrı ile konuşan ve halkın buna tanıklık ettiği bir peygamberdir. Mişkan’ın inşasıyla ilgili emirleri Tanrı’dan alan ve uygulama aşamalarını büyük bir titizlikle denetleyen yine kendisidir. Tanrı ile her istediği zaman konuşabilen, halka liderlik eden bir peygamberdir. Moşe eşsiz tevazuu sayesinde çağırılmadan Mişkan’a girme hakkını kendinde görmemiştir. Sinagogun Rabi’sinin içeriye girmeden kapıyı tıklatması gibi mekâna girebilmek için bir nevi izin beklemiştir.

Mişkan’a davet edilmeden girmek konusunda Moşe’nin gösterdiği saygı ve nezaket hakkında yorum yapan Midraş, şaşırtıcı bir açıklamayı da bizlere getirir. Bir Tora bilgesinin temel duyarlılıkları yoksa bu konuda eksik ve nezaketsiz davranırsa sanki sokakta köşeye atılmış bir değersiz bir şeyden de kıymetsizdir. Burada sorulması gereken soru neden bilgelerin sokakta kenara atılmış değersiz bir şeyden bile kıymetsiz bulunduğudur.

Bu soruya verilen cevap aslında mantıklıdır. Sokakta kenara atılmış değersiz bir şey yaydığı kötü koku ile insanları kendinden uzaklaştırır. İnsanlar uzaklaştığı için de zarar görmez ve olumsuz etkilenmez. Hâlbuki bir Tora bilgesi kaba ve nezaketsiz de olsa bilgisi ve dindarlığıyla kişileri kendine çekebilir. İnsanlar bilgisinden yararlanmaya tutkulu bir şekilde bağlanabilirler. Mitsva performansı nedeniyle ona saygı duyar ve yakın dururlar. Ancak kaba ve nezaket dışı davranışlarını gören insanlar bundan etkilenirler ve bunları kendileri için örnek davranış olarak benimseyebilirler. Tora’nın hiç benimsemediği olumsuz davranışları ne yazık ki ondan öğrenebilirler.

Günümüzde Alaha’yı benimseyerek buna göre yaşayan dindar Yahudiler ‘haham’ veya ‘bilge’ olarak nitelendirilmektedir. Yahudi olmayan veya seküler bir yaşam tarzını benimsemiş olan Yahudiler kipa takan bir erkek veya saçlarını örten bir Yahudi kadın gördüklerinde onları dindar Yahudilerin temsilcisi gibi görür ve bütün dindarlarla ilgili genelleme yapmaya başlarlar. Görgü kuralları olmadan kaba ve nezaketsiz bir şekilde hareket eden kişiler ne yazık ki dindar Yahudiliğe ve hatta Yahudiliğin tamamına zarar vermektedir. Tora öğrenimine devam etmeleri, Şabat, kaşerut gibi kuralları tatbik etmeleri hiçbir zaman kaba ve nezaketsiz davranışları için bir neden veya mazeret olamaz. Yahudi yaşam tarzını benimsemiş kişiler olarak nezaket ve edep konusunda çok daha dikkatli davranmak bizleri son derece tehlikeli ve ciddi bir yasak olan Hilul Aşem’den koruyacaktır. Mitsvaları uygularken etrafımıza göstereceğimiz nezaket çok büyük bir mitsva olan Tanrı’nın ismini yüceltme yani Kiduş Aşem yapma konusunda bize yardımcı olacaktır.

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün