Vayakel – Pekude – Şabat Ahodeş: BİLGELİK VE PARA

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
18 Mart 2020 Çarşamba

Bu hafta iki peraşa okunur. Vayakel ve Pekude. Açıklamalarımız Pekude peraşası ile ilgilidir. Gemara Masehet Berahot 55/A’da Moşe ile Betsalel arasında geçen bir konuşmaya yer verilir. Moşe, Betsalel’in görevini ona tebliğ ederken önce Ahit sandığını ve diğer objeleri yapmasını daha sonra da Mişkan’ı inşa etmesini söyler. Betsalel buna itiraz eder önce evin inşa edilmesi gerektiğini, mobilyaların daha sonra yapılabileceğini, böylece mobilyaların bulunabilecekleri bir yerin varlığının gerekliliğini ifade eder. İlk olarak objelerin yapılması durumunda bunları koruyacak, saklayacak bir yerin olmayacağı için sorun yaşanabileceğini ekler. Böylelikle önce Mişkan yapı olarak inşa edilir sonra da içindeki objeler tamamlanır. Bu açıklamayı yapan Betsalel, Moşe tarafından takdir edilir. Moşe Betsalel için “Tanrı’nın gölgesinin içinde” ifadesini kullanır.  

İlk bakışta bu konuşmanın neden aralarında geçtiğini anlamak pek kolay değildir. Çünkü ne de olsa Betsalel Tanrı tarafından bu işi yapmak üzere görevlendirilmiştir. Moşe böyle bir görev almış kişiyi bir sınava tabi tutacak değildir.

Mişkan’da bulunan objelerin anlamlarına bakarsak belki de bu konuşmanın nedeni ortaya çıkabilir. Mişkan objeleri ve özellikle Aron Aberit, içinde taş tabletleri barındırdığından Tora bilgelerini ve Tora öğrenimini temsil eder. Mişkan ise Tora bilgelerine ve Tora öğrenimine maddi destek sağlayan kişileri sembolize etmektedir. Bu kişiler farklı işlerde çalışmalarından dolayı gerekli vakti yaratamadıklarından Tora öğrenimine maddi katkı sağlamak suretiyle destek verenlerdir. Moşe burada Tora öğrenimine öncelik vermek istemiştir. Ne de olsa Tora öğrenimi Yahudi yaşamının en merkezi konusudur. Betsalel ise Tora öğrenimine destek verenleri öne koymaya çalışır. Çünkü bu kişiler de Tora öğrenimine ve öğrenenlere maddi destek sağlayarak onların bu öğrenime devam etmelerini sağlamaktadırlar. Moşe kesinlikle haklıdır. Zamanını Tora öğrenerek geçirmek elbette önceliklidir. Ancak Betsalel’in söylediği de anlamlıdır çünkü maddi destek bu öğrenimi daha kolay kılmaktadır. 
Şlomo Ameleh Kohelet 7/12’de bilgeliğin de paranın da siper olduğunu söylemektedir. Yani bilgeliğin gölgesinde yaşamak ne kadar önemliyse maddi gücün gölgesi de insana önemli bir siper teşkil eder. Bazı insanlar bilgeliğin gölgesinde buna ihtiyaç duyanlar için çaba gösterirken bazıları da maddi gücün gölgesinde bilge olmaları için ortam sağlar. Tanrı’nın gölgesinde barınan Betsalel tarafından bu öğreti vurgulanırken her iki tarafın da önemine işaret edilmektedir. Tora öğrenenler büyük bir gayretle maddi konulara fazla bulaşmadan Tora’yı anlamak ve zor kısımlarını açıklamak için çaba gösterirler. Maddi açıdan durumu iyi olanlar da bu eğitimi destekleyecek adımlar atarlar. Bu birliktelik Tora öğreniminin tek hedef olacağı Maşiah’ın günlerine kadar böyle devam edecektir.

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün