Mikets – Şabat Hanuka Işıklar Bayramı

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
25 Aralık 2019 Çarşamba

Mikets peraşası her yıl Hanuka Bayramının isabet ettiği Şabat gününde okunur. Her ne kadar Hanuka rabinik kökenli bir bayram olsa da Tora’da bununla ilgili birçok detay bulmak mümkündür.

Hanuka Kislev ayının yirmi beşinci gününden itibaren kutlanır. Tora’nın başından sözcükleri saymaya başlarsak yirmi beşinci sözcüğün ‘or – ışık’ olduğunu görürüz.

Bamidbar kitabının otuz üçüncü bölümünde Mase peraşasında Bene Yisrael’in gerçekleştirdiği seyahatler ve duraklar tek tek listelenir. Bu kırk iki duraktan yirmibeşincinin ‘Haşmona’ olması tesadüf değildir.

Emir peraşasında bütün bayramlar listelenir. Bayramlar Şabat günü ile başlar; sırasıyla Pesah, Şavuot (isim olarak zikredilmese de), Roş Aşana, Kipur ve Sukot sırası ile yazılıdır. Bu listeleme bittikten sonra ilk emir ‘ner tamid’ dediğimiz Bet Amikdaş’ta sürekli yanan ışıktır. Sukot sonrasındaki ilk emir mum ile ilgilidir. Sukot’tan sonra gelen bayram Hanuka’dır.

Mişkan açılış töreninde Mizbesh dediğimiz sunak ‘adanır’, yani bir Hanuka yaşanır. Bu peraşa da Hanuka boyunca okunur. Her kabile lideri sunu getirirken Levi kabilesi ve başkanı olan Aaron için sunu emri yok gibidir. Ancak sunuların bitiminde Aaron için Menora’yı yakma emri gelir. Kohenler’in yeniden Menora yakmayı sağladıkları bayram da Hanuka’dır.

Mikets peraşasının sözcük sayısı 2025’dir. Başka hiçbir peraşa için bu istatistik verilmezken Hanuka’da okunan Mikets’in kelime sayısında bir nükte vardır.  Mum sözcüğünün İbranice karşılığı olan ‘ner’ sayısal olarak 250 sayısını verir. Bu sayı sekiz günlük Hanuka ile çarpıldığında ortaya 2000 sayısı çıkar. Hanuka’nın Kislev ayının 25. günü kutlandığı bilgisini de eklersek neden bu peraşa için sözcük sayısının hesaplandığı ortaya çıkar.

Her birimizin içinde yanan bir kandil olduğunu biliyoruz. Rav Kook bu kandilin herkeste olduğunu, kişiye özel olup başkasının kandiline benzemediğini ve hepimizin bu kandildeki ışığı ortaya çıkarmak için çaba göstermesi gerektiğini öğretir. Pşisha şehrinden Rabi Simha Bunim bu kandille ilgili olarak Teilim’de yer alan “Torat Ad… temima meşivat nafeş – Tanrı’nın Tora’sı kusursuzdur, canları döndürür” pasuğunu bir örnekle açıklamaya çalışır.

Çok zengin olmayan hatta geçim sıkıntısı çeken bir arabacı mallarını satmak için arabasıyla dolaşmaktadır. Sıkıntısı vardır ama zor günler için sakladığı değerli bir mücevhere sahiptir. Bu mücevhere zaman zaman bakarak teselli bulmaktadır. Yine böyle bir gün bu mücevheri arabasının içine doğru düşürür. Büyük bir endişeyle duracağı yere gelir. Endişelidir çünkü eğer arabada delik varsa o mücevher oradan kayıp gidebilir ve bu kendisi için büyük kayıp demektir. Ancak araba sağlamsa o zaman rahat bir nefes alacaktır.

Rabi Bunim şöyle açıklar: Bir Yahudi’nin sahip olduğu neşama çok değerli bir mücevhere benzer. Bazen de neşama düşüş gösterir. Eğer kişi Tora öğrenimine önem veriyorsa bu düşüş çabuk bir şekilde telafi edilir ve mücevher yine arabanın içinde bulunur. Eha ağıtının Midraş açıklaması “Tora ışığı iyiye döndürür” ifadesi ile başlar. Tora bir ışıktır. Bu ışıktan mitsvaları yani kandilleri yakmak gerekir. Bu kandiller sayesinde insanın derininde olan o minicik kandil bir meşale gibi yanacak ve karanlıkları aydınlatacaktır.

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün