Naso - Aftara’ya bir bakış

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
15 Haziran 2016 Çarşamba

Hâkimler devri Bene Yisrael açısından hem sıkıntıların hem de kurtarışların yer aldığı bir dalgalanma dönemidir. Şofetim kitabının ana temasını soranlara Rabiler ‘teşuva’ olarak yanıt verirler. Çünkü Bene Yisrael hata yaptığı zaman Tanrı tarafından cezalandırılır. Teşuva yaptığı zaman ise başına bir kurtarıcı gelir ve düşmanlarından kurtulur.

İllel’in oğlu Avdon’un sakin geçen hâkimlik devrinden sonra Bene Yisrael yeniden Tanrı’nın yolundan saparlar. Bu kez Tanrı onları Peliştiler’in hâkimiyeti ile cezalandırır ve bu hâkimiyet tam kırk yıl sürer. Bene Yisrael bu süre içinde teşuva yapmazken, ahlaksız davranışlar da oldukça fazlalaşmıştır. Bu hafta okuduğumuz peraşada yer alan nazir bahsinde ‘isteyen’ kişilerin ancak bazen de ahlaksız bir davranışa tanık olan kişilerin Tanrı’ya yakınlaşmak için Nazir olmayı seçtiklerini okumaktayız.

Paralel olarak Aftara da bir nazirin dünyaya gelmesinden söz eder. Pelişti hakimiyeti altında ezilen Bene Yisrael’e Tanrı bir kurtarıcıyı Dan kabilesinden son derece basit bir aileden gönderir. Manoah adlı bir adam son derece namuslu, dürüst ancak bir o kadar da saf biridir ve anladığımız kadarı ile eşi ondan daha akıllıdır. Tanah Manoah’ın melekle karşılaşmak için “eşinin arkasından yürüdü” derken aslında Manoah’ın her konuda eşinin fikirleri ile hareket ettiğini anlatmak istemiştir. Manoah’ın dürüst ancak çocuğu olmayan eşi bir melek tarafından bir çocuk müjdesi ile sevindirilmektedir. Melek Manoah çiftinin doğacak Bene Yisrael’in kurtarıcısına hazır olmaları gerektiğini söylemektedir.

Aslında her anne ve baba çocuğunun doğumundan önce kendisini hazırlamalıdır. Anne ve baba olmak bu dünyanın en zor sanatlarından biridir. Çocuklarımızın iyi, dürüst, ahlaklı ve geleneklerimize bağlı yetiştirilebilmesi için öncelikle bizim bu kriterlere uymamız gerekir. Manoah ailesinin nazir olacak çocuğu Şimşon doğmadan annesinin üzüm ve türevlerini yemesi, şarap içmesi ve tame olan bir şeye dokunması bile yasaklanmıştır. Çünkü çocuk doğuştan nazir olacak ve çok ciddi bir görev yüklenecektir.

Melek Manoah’ın eşi yoluyla bizlere güzel bir mesaj yollamaktadır. Çocuklarınızı iyi birer evlat olarak yetiştirmek istiyorsanız incelikle kendinizi düzeltmekle işe başlayın. Her şeyinizi yoluna koyduktan sonra çocuklarınız iyi, ahlaklı, Tora ve geleneklere uygun bir ortamda büyütülecek olursa ileride istediğimiz gibi olacaklardır. Çocuklar eğer ailenin aynası ise unutmamalıyız ki onlar bu aynada bizleri yansıtacaklardır.

Hasidik bir hikâye bizlere bunu daha da güzel anlatır: Genç anne baba çocuklarını nasıl yetiştirmeleri konusunda öğüt almak için bir tsadiğe giderler. Tsadik onlara bir yıl kadar gecikmeli geldiklerini söyler ve hemen ekler. Çocuk yetiştirmeden önce anne ve babanın kendini yetiştirmesi gerekir. Zira anne, baba ve öğretmenler kendilerini ne kadar iyi ve mükemmel bir hale getirebilirlerse yetiştirdikleri çocuk ve öğrenciler de aynı mükemmellikte olacaktır. 

Bilindiği gibi Şimşon gerçekten olağanüstü bir güce sahip bir kahraman olarak karşımıza çıkar. Yirmi yıl boyunca Yisrael’i yönetir ancak halk onunla beraber değildir. Çünkü bütün kalpleri ile Tanrı’ya bağlı değildirler. Pelişti hâkimiyeti bu zaman zarfında azalır ama ne yazık ki devam eder. Şimşon yanlış evlilikler yapmak konusunda ısrarcı olmuştur. İlk yanlışından kurtulmayı başarsa da ikinci yanlışı maalesef onun sonunu hazırlamıştır. Yine de Şimşon bir kahraman gibi milletinin hizmetinde ölür. Kuvvetli bir teşuva ile gücünü yeniden kazanır. Yenilgisini kutladıkları ve Bene Yisrael hakkında feci kararlar aldıkları tapınaklarını Peliştiler’in başına yıkar. Şimşon bütün yanlışlarına rağmen Tanrı’ya bağlı ve milletini bütün kalbiyle seven, son anda bir Kiduş Aşem yapan bir hâkimdir.