REE

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
27 Ağustos 2008 Çarşamba

REE ANOHİ NOTEN LİFNEHEM AYOM BERAHA

UKLALA ET ABERAHA...

GÖR! BU GÜN ÖNÜNÜZE BERAHA VE

LANETİ KOTUYORUM. BERAHAYI...

 

İlk kelimemiz tekil devamı ise çoğul. İlginç. Bu haftanın peraşası olan Ree içerdiği birçok konu ile son derece renkli bir peraşadır. Birçok hazan başlangıçta yer alan Ree - Gör sözcüğünde yer alan Ravia taammı çok etkili bir şekilde yaparlar. Çünkü bu taamla Tanrı’nın seçimi insana bıraktığını görmekteyiz. Bizim değinmek istediğimiz konu ise biraz daha farklı. Sözlerimizin başında yazdığımız gibi tekil başlayan peraşamız daha sonra “lifnehem” önünüze diyerek çoğula dönmektedir. Bunun nedenini anlamak için büyük bilgin Avraham İbn Ezra’nın yazdıklarına bakalım.

İbn Ezra yazısında tek bir kişinin davranışının bile bütün bir toplumu etkileyebileceğinin altını çizmektedir. Herkesin kendi görevini yerine getirmesi halinde bunun topluma yansıyacağından dem vurmaktadır. Böylelikle bireylerin topluma yapacaklarını katkının ne derece önemli olduğunu göstermektedir.

Bireyler toplumu oluşturan fertler olarak hem kendilerine hem de toplumlarına karşı sorumludurlar. Kendilerinin bazı kuralları uygulamamaları başlangıçta çok önemli gibi görünmeyebilir. “Bu sadece beni ilgilendirir” görüşü özellikle Yahudi toplumu için çok fazla geçerli değildir. Sadece kendisini ilgilendirdiğini düşünen birey bir süre sonra yakınlarını ve arkadaşlarını etkilemeye başlar. Bunun sonucunda da toplumun bir kısmında dengeyi bozan unsurlar meydana gelir. Bu unsurlar daha sonra belki de toplumun büyük bir kesimini etkilemeye başlayabilir.

Bu gün karşı karşıya olduğumuz sorunlardan bir kısmı da bu nedenden kaynaklanmaktadır. Her kişi sadece kendinden sorumlu olma misali ile hareket etmek bizleri toplum olarak eksi tarafa çekmektedir. Bunun sonucunda da toplumda istenmeyen olaylar meydana gelmekte sorumluluk hissedenler daha fazla rahatsız olmaktadır.

Tanrı mitsvaları verirken genellikle aynı hitabı kullanır. “Daber el bene Yisrael” Yaakovoğullarına konuş (ve onlara söyle). Hitap ettiği kesim toplumun tamamıdır. Sadece dindarlara veya din alimlerine değil toplumun bütününe ihtap etmekte ve bu mitsvaların herkes tarafından uygulanmasını istemektedir. Bu da birey davarınışlarının topluma nasıl yansıyacağının önemli olduğunu göstermektedir. Peraşamızın başında yer alan tekil ve çoğul kavramlarını bu yönde açıklayan İbn Ezra gelecekte olabilecekleri tam olarak tahmin edebilmekte ve çok etkili bir lider ve din alimi olduğunu göstermektedir.