ELLA VE KURT LINGENS – Avusturyalı Uluslararası Dürüstler

Dr. Kurt Lingens ve eşi Dr. Ella 1930´ların sonunda Viyana´da yaşayan ve II. Dünya Savaşı sırasında Yahudilere yardım eden doktorlardı.

Sara YANAROCAK Kavram
17 Kasım 2021 Çarşamba

Kurt Lingens, 1913’de Almanya’nın Düsseldorf kentinde dünyaya gelen bir faşizm karşıtıydı. Köln şehrinde polis olan babası, geleneksel olarak Nazizm’e karşı çıkan Katolik ‘Zentrum Partisi’yle bağlantılı olduğu ve SA’nın Katoliklere karşı zulmünü engellemeye çalıştığı için, 1936’da işini kaybetmişti. Kurt Lingens de öğrenciyken anti-faşist faaliyetleri yüzünden Nazi yetkilileri tarafından Alman üniversitelerinde okumaktan men edildi.

Kurt’un 1908’de Viyana’da doğan eşi Ella, hukuk alanında doktora derecesine sahipti ve Viyana Üniversitesinde tıp okumuştu. Ella, Naziler Avusturya’yı ilhak ettiğinde Yahudilere, özellikle de çalışmalarıyla tanıdığı öğrencilere yardım etmeye başladı. Kristallnacht ayaklanmaları sırasında on Yahudi’yi odasında sakladı. 1939’da Lingens’ler, 1939’a kadar Viyana Üniversitesinde tıp okuyan ve Yahudi bir anneden dünyaya gelen Nazi karşıtı Baron Carl von Motesiczky ile tanıştı. Arkadaş oldular ve Baron von Motesickzy, Lingens çiftini yaz aylarında Viyana’nın Hinterbruhl banliyösünde sahip olduğu büyük bir evde yaşamaya davet etti. Baron, Yahudileri ve Nazi karşıtı direniş örgütlerini bu evde sık sık misafir ederdi. Lingensler, 1941 ve 1942’de birkaç aylık bir süre boyunca genç bir Yahudi kadın olan Erika Felden’i dairelerinde sakladı. Arkadaşları onlara yardım etti; bunlar yiyecek karnelerinin dağıtımında sorumlu olan ve Lingensler’e, Erica Felden için birkaç kart veren evli bir çift ve bir bağırsak enfeksiyonu geçirdiğinde Felden’e kimlik kartını veren, böylece ait olduğu sağlık planı tarafından ödenen tıbbi tedaviyi almasını sağlayan Lingens’in hizmetçisiydi. Felden sonunda sahte bir isim altında bir operasyon da geçirebilmişti.

Lingensler’in evi bir sığınak oldu

Lingenslerin evi, çiftin Yahudi arkadaşları için bir sığınak olmaya devam etti. Daireye ulaşmaya başaranlardan bazıları, Kurt ve Ella’dan, Nazilerin yağmalamamaları için değerli eşyalarını korumalarını istedi. Diğerleri Linngesler’den Nazilerden kaçabilmeleri için bağlantılarını kullanmalarını rica ettiler. Bu ‘bağlantı’lardan birinin (Rudolf Klinger adındaki Yahudi bir eski tiyatro oyuncusu) daha sonra Lingens ve Baron von Motesiczky’nin faaliyetlerini Gestapo’ya rapor eden bir muhbir olduğu kanıtlandı.

Lingensler ve Baron von Motesiczsky yakalandılar

1942’de Krakow’da saklanan bir Yahudi tanıdıkları Alex Weissberg -Cybulski, Kurt ve Ella’dan kendisinin ve birkaç arkadaşının Macaristan’a ulaşmasına yardım etmesini istedi. Klinger, Yahudilere sınıra kadar eşlik etmek için gönüllü oldu. Ağustos 1942’de Weissbeg-Cybulsky iki Yahudi çifti Viyana’ya göndermek istedi. Klinger, Bernhard ve Jacob Goldstein kardeşler ile eşleri Helene ve Pepi’yi sınıra getirdi, ancak son anda onları Almanlara teslim etti ve ayrıca kaçısın planlanmasında yardım eden insanlar hakkında da bilgi verdi. 13 Ekim 1942’de Lingens’ler ve Baron von Motesiczky tutuklandı. Kurt Lingens, çeşitli suçlardan dolayı ceza olarak Rus cephesine gönderilen askerlerden oluşan bir birliğe atandı, ön saflarda olduğundan ağır yaralandı. Ella Lingens ve Baron von Motesczky tutuklandılar.

Ella Lingens ve Baron von Motesiczky, Auschwitz’e gönderildi. Baron von Motesiczky 24 Haziran 1943’te tifüsten öldü. Ella kamptaki mahkûmların doktoru olarak çalışmaya başladı ve birkaç Yahudi’yi gaz odalarında ölümden kurtarmayı başardı. Auschwitz’den Dachau’ya ölüm yürüyüşüne gönderildi ve savaşın sonuna kadar hayatta kalmayı başardı. Gestapo muhbiri Klinger, 1943’te patronları, artık onlara yararlı alamayacağına karar verdikten sonra tutuklandı. Auschwitz’e gönderildi ve orada öldü.

3 Ocak 1980’de Yad Vaşem, Kurt Lingens ve Ella Lingens’i Uluslararası Dürüst unvanı ile ödüllendirdi.

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün