MIRIAM MENKIN

Eliz GATENYO Judeo-Espanyol
19 Ağustos 2020 Çarşamba

Keridos lektores, 

Oy meldi un artikolo ke se publiko en el sitio de la Itahdut Yotsei Turkiya, eskrito por Rahel Behar Juniman. Lo topi muy enteresante i lo kije kompartir kon vozotros. No va eskrivir el artikolo entero tal ke esta, por modo ke tenemos una limita de 500 biervos i este artikolo esta bastante largo.  

Rahel Behar Juniman mos konta sovre Miriam Menkin la primera persona ke ampeso a lavorar sovre IVF ke es obtener embriyos afuera de las tripas de las madres. 

Miriam nasyo en Riga (Letonya) en 1901. Kuando teniya eya 2 anyos, se mudaron a los Estados Unidos.

En 1922, se graduo de la Universita de Cornell, de la seksyon Histolojiya i Anatomiya Komparativa. Despues de un anyo tomo la maestriya sovre la Jenetika. Miriam keriya entrar a la Fakulta de Medsina ma komo akel tiempo no akseptavan aya a las mujeres, no la akseptaron ni a eya.  

Kuando se kazo kon Valy Menkin en 1924, tuvo de lavorar para pueder mantenersen por ke Valy estava estudiando en la Universita i le mankava poko  para graduarse. Lavoro en Simmons College komo sekretarya i en mizmo tiempo obtuvo su sigunda maestriya. 

Malgrado ke teniya dos maestriyas, no pudo pagar los estudios i demuevo no pudo obtener el titolo de doktor. Entremientes tuvieron dos kriyaturas. 

Desde 1930 asta 1935 Miriam lavoro en la Fakulta de Medisina en la Universita de Harvard. Aya fue enkargada en un proyekto de Gregory Pinkus: Taushanes sin padres!

Kuando se espartyo Pinkus de aya, Miriam se fue en primero al Laboratoryo de Massachussets i de aya a Boston Free Hospital for Women. Aya lavoro kon John Rock.  

Estos estudios sovre los “Taushanes sin padres” fueron un faktor para ampesar a las  eksperiensas de IVF (In Vitro Fertilities) ke kere dizir “Fertilizasyon afuera del puerpo”. Era verdad ke John Rock estava lavorando sovre este proyekto ma no teniya la eksperiensa de Miriam, por esto le dieron la direksyon de los lavores en el laboratoryo. El buto de Menkin era enseminar el guevo afuera del puerpo umano. 

En 1938 ampeso Menkin a sus eksperimentos de IVF. Los primeros 6 anyos no reusheron a obtenir una  fertilizasyon afuera del puerpo umano. En 1944, izo un eksperimento kon una mujer ke aviya parido munchas vezes. Tomo los guevos i los adjunto largo tiempo kon los spermes. El rezultado fue maraviyozo. La divizyon de la selula aviya ampesado! 

Unos sientifikos la kritikaron diziendo ke esto era vinir kontra el Dio. 

Esta deskuvierta de Menkin i de Rock fue publikada en las revistas “Science”, “Associated Press”, “New York Times” i “Times”. 

Se kito del marido en 1949 i se dyo enteramente a suanyar a su ijika ke teniya epilepsiya. En 1950, entro demuevo al laboratoryo de Rock ke mas no lavorava sovre IVF ma sovre kontrasepsiyon. 

Esta mujer sientifika ke avriyo orizontes muevos kon su invento muryo el 8 Junio 1992 en Boston i fue enterrada en el simeteryo Beth El. 

   

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün