HANUKİYA’NIN MUMLARI Antep semalarını aydınlattı

Uzun yıllardır boş ve metruk durumda olan Gaziantep Sinagogu, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen restorasyonun ardından 26 Aralık sabahı kapılarını açtı.

Silvyo OVADYA Toplum
31 Aralık 2019 Salı

1873-78 yıllarında (farklı tarihler bulunuyor) eski sinagogun yerine inşa edilen ve 1980 yılına kadar Antep Yahudilerine hizmet eden Gaziantep Sinagogu, 3000 yıllık Yahudi yaşamının sona ermesiyle aynı yıllarda Vakıflar Genel Müdürlüğünün uhdesine geçmiş ve kısa bir süre sonra yıkılmaya yüz tutmuştu. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından dönemin Başbakanı Tayip Erdoğan’ın talimatıyla restore edilen sinagogun restorasyonu 2012 yılında tamamlanmıştı. Antep kökenli Yahudilerle, Türk Yahudi toplumu mensuplarının düzenlemeyi planladıkları dini tören ancak 26 Aralık 2019 Perşembe günü gerçekleşti.

Yıllardır bir elin parmaklarını aşmayacak sayıda Yahudi’nin yaşadığı Edirne’de Büyük Sinagog, Vakıflar Genel Müdürlüğünün gerçekleştirdiği restorasyon sonrasında ibadethane-müze hüviyetiyle 2015 yılında hizmete girmişti. Bu fikrin çok yerinde olduğunu yılda gelen 100 bin mertebesindeki ziyaretçi ile kanıtlandı. 

Ancak Antep Sinagogu için aynı yöntem planlanmadı. Sebep nedir bilmiyorum? Türk Yahudi Toplumu (TYT) ile Antep Yahudilerinin isteksizliği mi yoksa restorasyonundan sonra alelacele Üniversiteye ve başka kuruluşlara tahsis edilmiş olması mıdır? Bu konuda TYT yönetimi ile eski Anteplilerin pek de isteksiz olmadıklarını bu kez yakından gördük. 120 kişilik bir grubun hiç düşünmeden İstanbul’dan, hatta İsrail’den kalkıp gelmiş olmaları bu konudaki isteklerini göz önüne seriyordu. 

Edindiğim bilgilere göre Cumhurbaşkanlığı İletişim Dairesi bu konuda büyük çaba sarf etti. Ve Antep Valisi Davut Gül’ün, Antep Belediye Başkanı Fatma Şahin’in, Vakıflar Genel Müdürü Dr. Adnan Ertem’in, Dışişleri Bakanlığı Gaziantep Temsilcisi Büyükelçi Adnan Keçeci bu dini törenin gerçekleşmesi için hep katkıda bulunan isimlerdi. Bana düşen de bu töreni arzulayan bir Türk Yahudi Toplumu bireyi olarak bu şahsiyetlere toplum olarak sonsuz teşekkürlerimi sunmak. 

26 Aralık Perşembe sabahı 6.10 uçağıyla gitmek istemem yine restorasyonu Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Kilis Sinagogunu ziyaret edebilmekti. Ancak Gaziantep’teki yoğun sis nedeniyle ancak beş saat rötarla hareket edebildik. Antep’e bu denli geç varışımızın ardından alelacele Antep Valisi Davut Gül’ü sekiz kişilik bir heyet olarak ziyaret ettik. Heyetimiz Hahambaşı Rav İsak Haleva ve TYT Eşbaşkanı İshak İbrahimzadeh’nin öncülüğünde gerçekleştirdi bu ziyareti. Yahudi Mezarlığına yapmış olduğumuz kısa ziyarette Antep Yahudilerinin mezar taşlarına ölenin adını koymadıklarına şahit olduk. “Mezarı nasıl bulurlar?” diye sorduğumda da “Onlar bulur” yanıtını aldım. 

Bu işin başından beri Antepli dindaşlarımızı organize eden Murat Nihmet idi. Gerçekten Sefer Toraların taşınmasından sinagogunun tüm eksikliklerinin giderilmesine, hatta akşam düzenlenen mükellef yemek de onun çalışmaları sonucunda gerçekleşmişti.  

Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan   AÇILIŞ İÇİN MESAJ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM Başkanı Mustafa Şentop’la Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da Gaziantep Sinagogunun açılışına birer mesaj gönderdiler.

Yaşar Bildirici tarafından okunan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mesajında şu ifadeler yer aldı: “Farklılıkları zenginlik gibi gören din, dil ve ırk ayrımı yapmayı reddeden köklü bir medeniyetin mensupları olarak her bir vatandaşımızın inancını özgürce yaşayabilmesine önem veriyoruz. Bu anlayışla son 17 yılda farklı alanlarda hayata geçirdiğimiz reformlarla din ve vicdan özgürlüğü önündeki engelleri tek tek kaldırdık. Hiç kimsenin inancından dış görünüşünden kılıf ve kıyafetinden dolayı öteleştirilmesine asla müsaade edilmedi ve edilmeyecektir. 82 milyonun bir arada barış içinde yaşatan hoş görü ikliminin ırkçı, ayrımcı ve aşırıcı gruplar tarafından zehirlenmesine izin vermedik. Bundan sonra hassasiyetimizi koruyarak Türkiye’yi tüm dünyaya örnek gösterilecek bir dayanışmayla büyütmeye devam edeceğiz. 

Bu düşüncelerle idrak ettikleri bu müstesna günlerinde tüm Musevilerin Hanuka bayramını tebrik ediyor kendilerine esenlikler diliyorum.”

 

SEFER TORA’LARIN GELİŞİ

Mezarlık ziyaretinin ardından tören öncesi minha ve arvit duaları okundu. Sonrasında Hahambaşımız, Rav Mendy Chitrik, Murat Nihmet ve Arkadaş, Bülent Özsezikli çalınan şofar’ın nameleri altında sinagoga girdiler. Üç Sefer Tora, Ehal Akodeş’e yerleştirildi. Peraşa’dan okunan bölümün ardından dördüncü Sefer Tora ‘Mizmor le Davit’ duası eşliğinde Ehal’deki yerini aldı. Moris Levi’nin Türkçe okuduğu ‘Berih Şeme’ duasının ardından Hahambaşı sinagogda bulunanlara Lekaal Berahasını verdi. 

Ailesi Antepli olan Yaşar Bildirici hoş geldin konuşmasının ardından bazı anılarını toplulukla paylaştı. Eşbaşkan İshak İbrahimzadeh tüm katılımcıları duygulandıran ve bugünün biz Türk Yahudileri kadar Gazianteplileri de ilgilendirmesi gerektiğini de dile getiren bir konuşma yaparak bu günün gerçekleşmesinde emeği geçenlere de teşekkür etti.

İsrail’de yaşayan Antepli Adel Arkadaş Kohen yaptığı konuşma ile beğeni topladı. İsrail’de halen Antep yemekleri pişirdiklerini söyleyen Kohen, Türkçe bilmeyen torunlarının iyi bir Antep yemeği yediklerinde “Halis Antep Yemeği” dediklerini de dile getirdi. İbranice Antep mutfağı ve yemekleri ile ilgili bir kitap yayınlamış olan Kohen bir kitabını da müzemize bağışlama sözü verdi. 

Günün gerçekleşmesine katkıda bulunan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından Mustafa Odabaşı’ya, Dışişleri Gaziantep Temsilcisi Büyükelçi Adnan Keçeci’ye, Antep geçmiş dönem Belediye Başkanı Dr. Asım Güzelbey’e dağıtılan, İzzet Keribar’ın Türkiye Sinagoglarının fotoğrafları içeren kitabının ardından bahçede hep birlikte Hanukiya’nın beşinci mumu yakıldı. Daha sonra Murat Nihmet’in organize ettiği kaşer akşam yemeğine Vali Davut Gül, Ankara’dan o anda dönen Gaziantep Belediye Başkanı Fatma Şahin, Vakıflar Gaziantep Bölge Müdürü Cabir Sarı de katıldılar.

İsrail ve İstanbul’dan gelen Antep kökenli grup cumartesi akşamına dek orada kaldılar. Umudum şu an kiralanmış olan sinagogun gezilebilir ve dua edilebilir bir mekân halini almasıdır. Bu ibadethane şehrin turizmine mutlaka katkı sağlayacaktır. Ayrılırken üzüntüm son uçakla dönmememdi. O güzel ve samimi ortamı gerçekten daha solumak isterdim.

 

 

 

 

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün