Gülün Adı

Yoğun bir piyasa gündemi var. Piyasaların tepkisel olduğu bugünlerde dünyada neler oluyor, merkez bankalarının kararları ne yönde gelişebilir biraz özetlemekte fayda var. Kur ve ticaret savaşlarının hızla devam ettiği ekonomilerde finansal savaş tehditlerine hazır olmak için iletişime ve veriye hakimiyet her geçen gün daha önem kazanıyor.

Cüneyt DİRİCAN Ekonomi
16 Ekim 2019 Çarşamba

ABD’de Başkan Donald Trump’ın azil sürecinde iyice köşeye sıkıştığı haberleri kendi ulusal medyasında yer alıyor. Rakibi Biden’ı Ukrayna’nın sorgulamasını istemişti; oğul Biden Çinli firmadaki görevinden istifa ediyor. Çin’den bu yönde bir talepte de bulunmuştu. 2016 seçimleri öncesinden bu yana D.Trump karşıtı medya 2020 seçimleri için aynı hızda yoluna devam ediyor. D.Trump ise her zamanki gibi sözlerinin çarpıtıldığını düşündüğünden Twitter hesabından kendi iletişimini yapıyor. Tabii o kadar işin arasında bu kadar vakti nasıl buluyor da bir soru. Keza tivitlerin tezatlığı da çoğu kez kafa karıştırıyor. Hatta bu tivitlerin küresel piyasalara etkisini araştıran modeller bile bulunuyor. CNBC haberine göre JP Morgan Yatırım Bankası bununla ilgili bir endeks oluşturmuş durumda. Fortune Dergisi de ‘Make Market Volatility Great Again’ başlığı ile aynı konuyu haber yaparak ‘Volfefe Index’ adı ile hazine kağıtları üzerindeki etkiyi ölçtüğünü yazıyor. Aslında sosyal medyadaki ‘gürültü riskini’ analizlere dahil eden modellerden daha önce bu sayfamızda bahsetmiştik. Bu tivitler sadece piyasaları manipüle etmiyor dünya gündemini de ediyor. Son olarak Türkiye’yi hedef alan git-gel tivitler bunun bir parçası. Suriye’nin kuzeyinde ABD askerleri çekilirken Türkiye’ye yaptırım için ABD Hazinesine yetki verdiğini ve uygulamaya geçebileceğini yazıyor. Kıbrıs Barış Harekâtından sonra küresel olarak yaşanan kara propagandanın bir benzeri şu anda Barış Pınarı Harekâtı sonrası yaşanıyor. BBC, CNN, FT, WSJ, Reuters, Bloomberg gibi kanallar karşı harekât ile konunun amacını, hedefini NATO üyesi bir ülke için çarpıtıyor. Hatta spikerlerin soru sorduğunu iddia etmek çok zor, soru değil sert yorumlarla görüş beyan ederek televizyonculuğa ve gazeteciliğe ters bir şekilde program konuğunu sorularla taciz edecek kadar yanlılar. Buradan çıkarılacak ders iletişimin önemi ve lobicilik olmalı. Küresel yatırımcının uzun zamandır 4 milyona yakın mülteciye kapısını açmış, terörle mücadele etmiş bir NATO ülkesinin sınırlarını koruma mücadelesini yanlış ve yanlı düşünmesi haliyle, New York’ta bankalar arasında bile azalan likidite sıkışıklığında, küresel likiditenin yönüne dair kararlarını olumsuz etkileyebiliyor. D.Trump şahsen muzdarip olduğu bu medyanın karşısında küresel bir stratejik hamle artık bir sonraki YEP’te yer almalı. Yerli ve milli ekonomi haber kanallarının küresel pazarlara açılmasına yönelik teşvik verilmesi bunlardan bir tanesi olabilir.

ABD piyasalarında ne oluyor?

Ekonomik anlamda işsizliğin son 50 yılın en iyi noktasına geldiği, enflasyon hedefinin tuttuğu, borsaların 2016 seçimlerinden sonra coştuğu ve Dow Endeksinin %50 yukarıya geldiği, genel olarak makro verilerde mevcut standartlarda olabilecek üst sınıra geldiğini söylemek mümkün. 2020 seçimleri öncesinde D.Trump bu momentumu kaybetmek istemiyor. Aynı iletişim kanalından bir ara sağlı sollu Powell ve FED’e tivitliyordu. Bağımsız FED mesajı aldı ve biz bağımsızız şarkıları arasında temmuz ve eylülde iki kez faiz indirimine gitti, şimdi New York FED ile bilanço büyütmeye gidiyor, Haziran 2020’ye kadar ayda 60 milyar Dolar ABD tahvili alarak rezervlerini güçlendirme kararı aldılar. Kasım 2020’deki ABD başkanlık seçimleri öncesi yılın ilk yarısına kadar piyasayı fonlama kararı ile dünyanın en bağımsız merkez bankasının en güzel açıklaması ise bu kararın bir parasal genişleme olmadığı kısmı. Board’unda Powell dahil beş kişiden dördü ABD Hazinesi eski çalışanı olan FED’in bilançosunun %94-%96 arasında değişen kısmının ABD (garantili) tahvili olduğu düşünüldüğünde, karşılığında döviz rezervlerinin ise sadece 130 milyar Dolar seviyesinde (yarısının da kullanılabilir olmadığı – IMF SDR, vb.-), yıllık cari açığı kadar olduğu bilindiğinde dünyanın rezerv parasında yaşanabilecek bir sıkıntı herkesten önce bizzat kendisini derin sıkıntıya sokacaktır. Ki, kümüle dış ticaret açığı 7 katına yakın seviyede, sadece Çin’e olan kısmı 400 milyar Dolar kadar. Kamu borcunun miktarı 23 trilyon Dolara yaklaşıyor. Yıllık bütçe açığı 1 trilyon Dolar. Güllerin içinden çıkan dikenleri görmeden kimin ekonomisi daha önce sıkıntıya düşer Başkan konuyu aslında pekâlâ çok iyi biliyor. Munchin’in Çin’le ticaret görüşmelerinde orantısız gücün desteğiyle masaya gelmesi bu yüzden. Keza Çin’in ABD ihracatı yılbaşından bu yana %10.7 düşmüş. Ticaret savaşı, kur savaşı, finansal savaş tanımını arayanlar için cevap burada.

 New York, New York

New York FED artık FED dünyasında önümüzdeki bir yıl en azından mercek altına alınması gereken yer. Yani bundan sonra FOMC kararları kadar NY FED’in bilanço verilerine ve operasyonlarına bakmak gerekiyor. Nitekim FED’in konsolide bilançosunda alt kalemlerde büyük bir değişiklik 12 Eylül (FOMC faiz kararı öncesi) ve 10 Ekim haftası arasında görülmezken, NY FED’in tahvil ve repo kaleminde 100 milyar, bilanço büyüklüğünde 170 milyar Dolar bir artış görünüyor. Bu Eylül’ün son haftasından bu yana yaptığı piyasayı fonlama ve ABD bankaları arasındaki likidite sıkışıklığını gidermeye yönelik bir APİ (Açık Piyasa) işlemi. ABD tüketici kredileri ise son çeyrekte 4 trilyon 120 milyar Dolara ulaşmış. Yılbaşından bu yana 120 milyar Dolar, kriz sonrası dönemde belli bir kesitte 1 trilyon Doların üzerinde bir artış var. Eğer NY FED’in piyasayı fonlaması kredilerdeki bu artış nedeni ile bankaların ihtiyacı ise normal ancak FED bilançosu hızla daraldığı için, daha önce İstanbul Ekolü olarak iddia ettiğimiz gibi eğer parasal genişleme gelmez ise bu Euro/Dolar paritesini Dolar lehine güçlendirir ve bu ABD dış ticaret açıklarını olumsuz etkiler nedeni ile yapıldıysa ne bağımsız merkez bankası ama. Robin Brooks Institute of International Finance ve Goldman Sachs baş ekonomisti. Twitter’da zaman zaman Türkiye’nin banka kredi genişlemesinin ekonomiye olumsuz etkileri konulu tivitler atıyor. Kendisine hemen buradan soralım.

ABD’nin en büyük kamu bankası FED’in kredi genişlemesi veya ABD tüketici kredilerindeki genişleme veya ne olacağını ABD’de kimsenin bilmediği kartopu öğrenci kredilerinin 1.7 trilyon Doları aştığı düşünüldüğünde acaba aynı modeliniz ABD ekonomisi için nasıl bir sonuç veriyor bir tivit atabilirseniz ondan da faydalanalım.

LA LIBRE BELGIQUE

Ve Libra’nın küresel finans sistemindeki (başta ABD) bu sorunların arasında filizlenmeye çalışması ve kripto paraların önderliği başlatmış olması merkez bankacılarını ve hükümetleri tedirgin ediyor. Son olarak VISA ve Mastercard ABD regülatörleri tarafından uyarılınca Libra projesinden çekildikleri yönünde haberler çıktı. Paypal ise bir hafta öncesinde çekilmişti. AB ise benzer şekilde Libra’yı sorgulamaya devam ediyor. Bağımsız bir Libra Belçika merkezini korkutuyor. Nasıl korkmasınlar, fiat para tarihinin en zor günlerini yaşıyor.

 

 

 

 

 

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün