Aseret Yeme Teşuva

Senenin her günü yapmaya çalıştığımız, ama Elul ayından itibaren üzerinde daha da yoğunlaştığımız üç adım, bizi kendi özümüze, Tanrı’ya yaklaştırırken, kendimizle, etrafımızla ve Tanrı ile ilişkilerimizi daha iyi hale getirmemize yardımcı olur: Teşuva (Tanrı’ya, özümüze dönüş); Tefila (Tanrı’ya bağlanmak) ve Tsedaka (Tanrı’nın bize bağışladıklarını adaletli bir şekilde dağıtmak). 

Yahudi Kuralları kitabı Şulhan Aruh, Roş Aşana ile Yom Kipur arasındaki on günde, kişinin, daha önce yerine getirmediği bazı mitsvaları (daha sonrasında devam ettiremeyecek bile olsa) bu dönemde yapması gerektiğini yazar (Orah Hayim 603:1). 

Mantıken, böyle bir şeyin kabul edilebilir bile olması hayret vericidir. Kişinin sadece yargılandığı dönemde daha iyi davranışlar sergilemesi, yargı dönemi bittiğinde eski yaşam tarzına döneceğini bile bile geçici olarak bunları yapması, aslında Teşuva kurallarına uymaz. Bu alahayı ilk bakışta anlamak pek mümkün değildir. Bunu anlayabilmek için Mitsvat Ase (Pozitif Mitsva-Yap Mitsvası) ile Mitsvat lo Ta’Ase (Negatif Mitsva-Yapma Mitsvası) arasındaki farkı anlamamız gerekir.

Mitsvat lo Ta’Ase (Negatif Mitsva-Yapma Mitsvası)

‘Negatif-Yapma’ şeklindeki mitsvalarda, “On gün boyunca çalmayacağım, işimde usulsüzlük yapmayacağım, yalan söylemeyeceğim ve benzeri, ama On Pişmanlık Gününden hemen sonra bunları yapmaya devam edeceğim” şeklinde bir tutum, hiçbir şekilde kabul edilemez! Negatif bir mitsvayı, bir gün, bir kere bile ihlal etmek söz konusu değildir ve bu tarz ‘geçici bir Teşuva’, kesinlikle ve kesinlikle pişmanlık ve Tanrı’ya dönüş olarak kabul edilemez!

Mitsvat Ase (Pozitif Mitsva-Yap Mitsvası)

‘Pozitif-Yap’ şeklindeki mitsvalarda ise durum farklıdır. ‘Yap’ şeklinde bir mitsvayı bir kez bile yerine getirmek, benliğimizi ve ruhumuzu, Neşama’mızı (ruhumuzu) kalıcı olarak pozitif yönde etkiler.

Pozitif olan bir şeyi, bir kez bile yapmak, bizim geleceğimizi etkiler. Bu kısa dönemde, kısa süre için bile olsa yapılan bu mitsvalar, Neşama’mızda kalıcı olarak iz bırakır, Neşama bunları unutmaz ve gelecekteki  güzel davranışlarımız için temel oluşturur. 

Yine aynı sebeple, evliliğin ilk yılına ait özel alahalar vardır, çünkü bunlar gelecekteki müşterek hayat için sağlam bir temel teşkil eder.

Dolayısıyla, Aseret Yeme Teşuva boyunca, her zamanki davranışlarımızın dışına çıkmak, yaşantımıza ‘Yap’ mitsvaları eklemek, eşimize karşı daha anlayışlı olmak, ailemize özellikle anne babalarımıza, büyüklerimize, bunlara ek olarak arkadaşlarımıza, komşularımıza karşı daha nazik ve düşünceli davranmak, hem kişiliğimizi geliştirmede, hem de bu kişilerle gelecekteki ilişkilerimizde sağlam bir temel teşkil eder.

Önemli Not: Yazıda kısa bir özet olarak verilmiş olan bilgiler, okuyucuya bu konular hakkında fikir vermek amacıyla Gateway to Judaism, El Gid Para El Pratikante, Yom Kippur-It’s Significance, Laws and Prayers, Every Person’s Guide to High Holy Days, Rosh Hashanah-Yom Kippur Survival Kit, Kutsal Kitap, Yahudilikte İbadet, Kipur(Gözlem) kitaplarından ve www.chabad.org, www.jewfaq.org, www.judaism.about.com, www.torah.org, www.myjewishlearning.com, www.ou.org, www.mhcny.org sitelerinden derlenerek hazırlanmıştır. Cemaatlerin farklı gelenekleri ve uygulamaları olabildiği için özel günler ve uygulamalar hakkında en doğru ve detaylı bilgiler için, cemaatin kendi Rabi’lerine başvurması gerekir.

*Katkıları için Rav İzak Peres’e teşekkür ederiz.