Entebbe baskınından 40 yıl sonra

27 Haziran 1976’da İsrail’in Ben Gurion Havaalanından Paris’e gitmek üzere kalkan Air France uçağı, Atina havaalanına uğradıktan sonra korsanlar tarafından 106 yolcusu ile Uganda’ya kaçırılmıştı.

Dünya
28 Haziran 2016 Salı

İsrail komandoları ülkelerinden 4000 kilometre uzakta olan ve teröristlerle işbirliği içinde olan Uganda havaalanına bir baskın düzenleyerek, yolcuları kurtarmıştı.

Terör olayından 40 yıl sonra, kurtarma  operasyonunu yapan özel timin 2. komutanı olan Avi Weiss Livneh, Yedioth Aharonot gazetesine konuştu. Ailesi bir Holokost kurtulanı olan Livneh için Entebbe’ye İsrail ordusunun düzenlediği kurtarma operasyonu askeri ve lojistik başarısının ötesinde  derin bir mana taşıyordu.

Teröristlerle işbirliği içinde olan zamanın Uganda diktatörü İdi Amin, rehinelerden Yahudi olanları tıpkı Holokost günlerinde Nazilerin ayırdığı gibi ayrı bir binaya hapsetmiş, geri kalan yolcuları ise serbest bırakmıştı.

Tüm dünya ve İsrail’de Yahudiler, 1976’da Afrika’nın güneyinde olanları basından izledikçe,  Holokost günlerine adeta geri dönmüştü.

O günleri Livneh şöyle anlatıyor: “Önce uçağın yoluna devam ederek İsrail’in Lod Havaalanına ineceğini ve teröristlerin orada bize taleplerini ileteceğini sandık. Uçağın 4000 kilometre güneyde Uganda’ya inmesi hepimizi şoke etti, artık birileri rehineleri kurtarmak için bir şeyler yapacaksa o biz olamazdık diye düşündük.”

Ancak İsrail yönetimi 4000 kilometre mesafeye rağmen komandolarını Uganda’ya gönderir ve neredeyse yapılması imkansız bir askeri operasyonu tek bir askeri kayıpla başarıya ulaştırır. İsrail ordusunun tek kaybı, baskın timinin en yüksek rütbeli subayı Yonathan (Yoni)  Netanyahu’dur.

Yoni bugünkü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun kardeşi idi.

Kod adı Yıldırım Operasyonu olan, ancak yıllar sonra Netanyahu’nun hatırasına Yonathan olarak adı değiştirilen baskın o günlerde İngiliz gazetelerine Mission Impossible  (Görevimiz Tehlike) başlığı ile yansıdı. Ancak olaylar bir Hollywood senaryosu değil gerçekti. Dahası İsrail ordusu bugün ayrıntıları askeri liselerde ders olarak anlatılan operasyona sadece 48 saatte hazırlanmıştı.

Entebbe operasyonunun 40. yılı dolayısı ile İsrail Ordusu İstihbarat Kültürü Mirası  Müzesi, ‘İlk ağızdan Yonathan Operasyonu’  isimli bir kitap yayınladı. Kitap operasyonda görev alan 35 komandonun hatıralarını okuyucu ile paylaşıyor. Kitapta askerlerin nasıl bir psikoloji içinde operasyonu yaptıklarını ilk ağızdan okumak mümkün.