REE /Eli açık olan kimdir?

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
4 Ağustos 2010 Çarşamba

“Ki patoah tiftah et yadeha li veaavet taavitenu de mahsoro aşer yehsar lo – elini fakire açmak,  onun gereklerini ona vermeye ve eksiklerini gidermeye mecbursun.” (Devarim 15/8)

Etik anlamda bilginlerimiz kavana ile yapılamayan bir mitsvanın bir yöndeb eksk kaldığını bizlere öğretirler. Bu ilke tsedaka mitsvası için o kadar geçerli değildir. Eğer tsedaka verilen kişi eksiklerini giderebiliyorsa mitsva tamamlanmış ve yerine ulaşmıştır. Buna rağmen tsedaka vermenin de dereceleri olduğunu Talmud’dan öğreniyoruz. Gizli tsedaka vermek özel bir  erdemdir.

Krakow’da Mişna’ya birçok yorum yazmış, Tosafot Yom Tov’un yazarı Rabi Yom Tov Heller’ın mezarı duvara yakın ve en az onurlu olarak bilinen yerdedir. Bunun nedeni ile ilgili olrak Rabi Dr. Twerski şunları söylemektedir.

Krakow’da çok zengin fakat elinin sıkılığından dolayı Cimri Şimon diye bir adam yaşamaktadır. Hiçbir zaman fakirlere tsedaka vermemesiyle ünlenmiştir. Fakat kasap ile bakkal onun her hafta israf derecesinde  Şabat için bol miktarda et ve ekmek aldığını bilmektedirler. Şimon öldüğünde kasaba halkı ona fazla onur vermek istemediği için onu duvarın yanına bir yere defnederler. Ertesi Cuma günü fakir insanlar geldiklerinde ne kasap onlara et verir ne de bakkal Şabat için ekmek verir. Çünkü artık onlar için sayısız derece et ve ekmek alan şimon yoktur. Şimon her hafta yüklü miktarda et ve ekmek almakta ve bunun fakirlere dağıtılmasını sağlamaktadır. Bunu yapanlara da donatörün kim olduğunun bilinmemesi konusunda yemin ettirmiştir. Yani bir anlamda Şimon gizli tsedaka vermektedir.

İşte Rabi Heler Şimon’un ruhaniliği karşısında şaşkına dönmüş, onun büyük bir tsadik olduğunu belgelercesine yanında gömülmeyi vasiyet etmiştir.