Balak, antisemit düşünce tarzının klasik peraşası olarak kabul edilir. Peraşamız Bene Yisrael’in haberi olmadan bu uğurda çok çaba sarf etmiş Balak ve Bilam’ın Bene Yisrael’i lanetleme çabalarını ve bunların nasıl başarısızlığa uğradığını anlatır.
Geçen hafta okunan Hukat peraşası gerek Sihon gerekse Og ile olan savaşların nedeni üzerinde durur. Sadece metin bilgileri ile bile açıklayıcılara bakmadan her iki kralın da Bene Yisrael ile savaşmak için hazırlık yaptıkları görülür. Kaldı ki Bene Yisrael Emori topraklarından sadece geçiş izni ister. Bu izin verilmediği gibi Emori krallığı savaşa girer. Bene Yisrael’e geçiş izni vermeyen diğer toplumlar ile savaş olmamıştır. Çünkü o toplumlar savaşa hazırlanmazlar. Geçiş izni verilmez konu kapanır. Ancak Emori ve Başan krallıkları savaşa girer. Bu hazırlık Bene Yisrael’i savaşmak zorunda bırakır. Mucizevi bir savaş sonunda bu iki krallık bertaraf edilir.
Adı geçen düşünce tarzının bir başka boyutuna ve sonucuna bakalım: Balak ‘ine am yatsa mimitsrayim – işte Mısır’dan çıkan halk’ sözünü kullanır. Burada önemli bir suçlama vardır. Bu halk Mısır’ı terk ederken birçok yer harabe haline gelmiş bu halk Mısır ülkesine en büyük zararı vermiştir. Hâlbuki bu halk iki yüz on senedir Mısır’da kölelik yapmaktadır. Son seksen altı sene ‘avodat pareh’ dönemidir. Bu dönem gerek fiziki gerek psikolojik işkencelerin her gün yer aldığı bir zamandır. Balak için bu ayrıntılar önemsizdir. Balak’ın odaklandığı konu Bene Yisrael’in orayı mahvederek çıkmış olmasıdır.
Balak niyeti de düşüncesi de açıktır. Ancak planını uygulayabilmek için daha güçlü birine ihtiyacı vardır. Bilam bir peygamber olarak bilgi ve gücünü bu uğurda kullanmaya hazırdır. Balak, Bilam’a yol gösterir: “Leha ara li – onlara benim için lanet et.” Ancak Bilam burada bu düşünce tarzının bir başka şeklini gösterir. Bene Yisrael’in potansiyelini tespit eder. İstemese de ağzından dualar çıkar. Gemara “mibirhotav şel oto raşa ata yodea ma aya belibo – o ‘raşa’nın dualarından kalbinde ne olduğunu bilirsin” diyerek o duaların samimiyetle yapılmadığını göstermektedir. Bene Yisrael’in durumunu tespit eden, Bilam bu yolla genel anlamda nefreti onlar için alevlendirmektedir.
Sadece Kristal Gece’de bin sinagogu yakılmış, altı milyon evladını Soykırım’da kaybetmiş bir toplum yıkılan sinagogların ve öğrenim evlerinin yerine yenilerini inşa edebilmişse ve hâlâ Tora öğrenmeye devam edebiliyorsa bu düşünce tarzına verilecek en güzel cevap budur.
