Başkan adayı ‘kibutznik’

ABD Başkanlık yarışında Demokrat ve Cumhuriyetçi adayların seçim mücadelesi tüm hızı ile sürüyor.

Dünya
8 Şubat 2016 Pazartesi

Seçimlerde iktidara oynayan liderlerin geçmişlerinin, rakipleri ve basın tarafından didik didik edilmesi tüm dünyada olduğu gibi ABD politikasında da beklenmeyen bir durum değil. 

Son olarak JTA haber sitesi, Yahudi asıllı Demokrat Başkan Adayı, Bernie Sanders’ın 1960’larda,  İsrail’in tarımsal gücünün belkemiği olan sosyalist yerleşimler, kibutzlarda gönüllü olarak çalıştığını ortaya çıkardı.

Sanders’ın 1990’larda Haaretz gazetesine verdiği bir söyleşinin ayrıntıları,  JTA habercilerinin yaptığı arşiv çalışması sonrası su yüzüne çıktı. Sanders 1963 yılında  Hayfa yakınlarındaki Kibutz Ha Makim’de bir süre çalışmış.

Vermont’un Yahudi Demokrat senatörü Sanders için bu haberin ortaya çıkması hem olumlu hem de olumsuz sonuçlara yol açabilir.

JTA konu ile ilgili haberinde kendini demokrat sosyalist  olarak niteleyen Başkan Adayı’nın seçim kampanyalarında çocukluğunda aldığı Yahudi  kültürünü fazla öne çıkarmamaya özen gösterdiğini yazıyor.

Ancak kibutz haberinin,  Brooklyn doğumlu, tüm ailesini Holokost’ta kaybeden bir babanın oğlu olan  Sanders’ın önseçim sonuçlarını nasıl etkileyeceği bilinmiyor.

İsrail’de sosyalist yerleşimler olarak kurulan ve başlangıçta bir yanda tarım ile ilgilenirken bir yandan da ülke savunmasında büyük rolü olan kibutz ekonomik modeli, bir zamanlar  İsrail milliyetçiliğinin sembolü idi.

Ancak, 1960’lardan bugüne hem Sanders hem de  çalıştığı Kibutz Şaar Ha Makim büyük bir değişime uğramış.

Sanders 1990’larda Haaretz gazetesine verdiği demecinde, İsrail karşıtı bir tutum sergilerken, bir zamanlar çalıştığı süt ürünleri kibutzu ise bugün ileri teknoloji ürünü güneş panelleri üretiyor. 

Kibutz sistemi, İsrail’in kuruluşunda ilk göçmenlerin ülkeye asimile edilmesi için büyük rol oynamıştı.   

Kuruluş yıllarında  komünist görüşlü ilk yerleşimciler tarafından yönetilen bu çiftliklerin tarımsal üretimi yanında askeri varlıkları da dikkat çekiyordu. 

Sosyalizm ve İsrail milliyetçiliğini bir araya getiren yerleşimler olarak tarif edebileceğimiz bu çiftliklerde yaşayan veya gönüllü olarak çalışanlara ise ‘kibutznik’ deniyordu.