Vayigaş: Şalem ve Şalom

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
25 Aralık 2014 Perşembe

"Vayigaş elav Yeuda - Yeuda ona yaklaştı." (44/18) Rabi Yeuda şöyle der: “Vayigaş sözcüğü savaş için yakınlaşmak anlamına gelir. Rabi Yeuda bunun kaynağını Şemuel II 10/15'de yer alan cümlede bulur.  Yoav ve beraberindekiler savaş için yakınlaştılar". Rabi Nehemya ‘vayigaş’ sözcüğünü fikir vermek amacıyla yakınlaşmak olarak anlar. Bunun kaynağını da Yeoşua kitabı 14/6'da bulur. "Yeuda oğulları Yeoşua'ya yaklaştılar." Bilgeler ise aynı sözcük için dua için yakarmak için yakınlaşmak ifadesini kullanırlar. Bunun da kaynağı Melahim I 18/36'da yer alan bir cümlededir. "Minha sunumu vakti geldiğinde Eliyau Anavi yakınlaştı. "Midraş Raba'da Rabi Elazar hepsini birleştirir ve şöyle bir açıklama yapar. Onun görüşüne göre Yeuda Yosef'e üç amaçla yakınlaşmıştır. ‘Eğer yalvarmamı istiyorsan yalvarmaya hazırım. Konuşmak fikir alış verişi yapıp çözüm aramak istiyorsan ona da varım. Ama eğer amacın savaşmaksa bil ki bundan da çekinmeyeceğim.’ 

Midraş Raba'da yazılı olan bu Midraş bizlere aslında Yahudi toplumunun davranış tarzını ortaya koymaktadır. Yahudi toplumu genellikle sorunlarını konuşarak fikir alış verişi ile çözmekten yanadır. Yahudiler barışı korumak için eğer suçlu konumda iseler yakarmaktan da çekinmezler. Yeuda örneğinde görüldüğü üzere suçlu taraf konumunda bulunan Yeuda yakarmak hatta yalvarmaktan çekinmemektedir. Yalvarırken de haklılığını ortaya koymak için elinden gelen çabayı da göstermektedir. Yapmış olduğu duygusal konuşmada babasının durumunu defalarca dile getirmektedir. Aslında Yosef bu konuşmadan ciddi olarak etkilenmiş ve son adım olan savaşmaya geçmeden önce olay çözümlenmiştir. Yine Midraş Binyamin Yosef tarafından alıkoyulmak istendiği zaman çok yüksek sesle bağırdığını ve bu sesin Kenaan topraklarında bulunan Dan'ın sağır oğlu Huşim tarafından bile duyulduğunu öğretir.  Yeuda'nın simgesi aslandır. Aslan yakınları ve sevdikleri sıkıntı içinde, hayati tehlike içinde olduğu zaman savaşmaktan asla ve asla çekinmez. İşte Yeuda da bu özelliğini kabileler içindeki lider konumunu ortaya koymak üzeredir. Ancak bu noktada Yosef dayanamaz ve kimliğini açıklar. Bu açıklama kardeşler arasındaki ayrılığı ortadan kaldırmış, ‘şalem’ yani tamam olamayan durum tamamlanmış bu gerçekleşince de kardeşler arasında barış yani Şalom tesis edilmiştir.