Büyükada’nın ilk ve tek mikvesi açılıyor

100 yıldan uzun bir süredir Büyükada’da ibadete açık olan Büyükada Hesed LeAvraam Sinagogu, bu yıl uzun zamandır akıllarda olan bir düşü gerçekleştirebilmenin mutluluğunu yaşıyor. Büyükada’nın ilk ve tek mikvesi, 18 aylık titiz bir çalışma sonucu tamamlandı ve temmuz ayında hanımların kullanımına açılıyor. Mikve ile ilgili ayrıntıları ve sinagogda yapılan diğer restorasyon çalışmalarını Hesed LeAvraam Sinagogu Vakfı Başkan Vekili Rafael Habip’e sorduk

Nazlı DOENYAS Toplum
25 Haziran 2014 Çarşamba

 18 aydır süren yoğun araştırma, çalışma, emek ve kaynak ile yapılan mikve, nedir? Neden bu kadar önemlidir?

Mikve, Yahudi yaşamında Tora’da belirtilen ‘Taharat Hamişpaha- Aile saflığı’nı korumak için yapılan arınma havuzudur. Yahudi kadınlarına özel üç mitsvadan biridir. (Diğer ikisi Şabat mumları yakmak ve hamurdan hala ayırmaktır). Mikve, her Yahudi’nin kullanabileceği bir temizlenme ve arınma banyosudur. Belli bir ritüeli vardır. Daha detaylı bilgi için: http://www.sevivon.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1298&Itemid=60

 Mikve bu kadar önemli ise, 100 yılı aşkın bir süredir var olan Büyükada Sinagogu’nda neden daha önce yapılmadı?

Aslında mikve, daha önce rabilerimiz ve cemaatimizin bazı yahidleri tarafından da talep edilmişti. Fakat gerekli finansman ve destek bulunamadığı için bir türlü gerçekleşememişti. Hatta Rahmetli Robert Abudara, “Her cemaatte vazgeçilmez üç ihtiyacı sıralamak gerekirse bunlar okul, mikve ve mezarlıktır. Bunların mutlaka her cemaatte bulunması gerekir,” derdi. Bu düşünce, uzun yıllar başkanımız Kurtuluş Morhayim’in de belleğinde yer etmişti. Geçen yıl, bazı yahidlerimiz mikve için bir çalışma yapmamızı ve gerekirse bunun finansmanına yardımcı olacaklarını ifade ettiler. Bu fikirden cesaret alan Başkan Kurtuluş Morhayim ve idare heyeti işbirliği ile mikve yapımı kararı alındı ve yola konuldu. Bu kararı bazı cemaat üyeleri çok sevinçle karşılarken, bazıları ise gereksiz buldular. Hahambaşımızın ve cemaat üyelerimizin bu karara verdikleri destekle yola çıktık.

 Mikve yapılmasını gereksiz bulanların gerekçesi neydi?

Bazı kişiler, yazlık yerde deniz bulunduğu ve deniz de mikve fonksiyonu görebileceği için ayrıca bir mikve yapımını gereksiz buldular. Fakat kadınlarımızın, özel hayatlarını ve mahremiyetlerini koruyarak, dinimizin gereklerini layığı ile ve rahat bir ortamda yerine getirebilmeleri için, cemaatimizin de desteğiyle bu çalışmaya giriştik.

 Karar aşamasından sonra nasıl ilerlediniz?

Sinagogumuz, Yahudi kadınlara verilen mikve mitsvası’nın gerektiği şekilde ve layığıyla yerine getirilmesine ortam sağlayabileceği ve örnek bir mikvenin yapımı için araştırmalara başladı, fizibilite etütleri yapıldı. Hahambaşımızın önerdiği, mikve konusunda uzman olan Rabbi Gedalyahu Olstein, İsrail’den gelerek incelemeler yaptı ve mikve için düşünülen yerin ve şartların mükemmel olduğunu ifade etti. Sinagogun altında bir kaynak suyu vardı. Bu suyun kullanıma uygun olup olmadığının anlaşılması için Hıfzıssıhha Enstitüsü’ne yollanan örnek, yüzde 100 saf olarak belgelendi. Ayrıca yağmur sularını da biriktirmek mümkündü. Bu şekilde hem alt hem üst sular birleşebilecekti. Mimar Vedat Morhayim’in ele aldığı proje, geçen sene çizildi. Geçen yaz aylarında başlayan çalışmalar, çok ilerlemesine rağmen tamamlanamadı. Geçen seneden beri bize destek veren, katkıda bulunan tüm rabilerimize ve Büyükadalı cemaat üyelerimize, bu vesileyle çok teşekkür etmek isteriz.

 Mikve, yapılmasına karar verildikten ne kadar süre içinde tamamlandı?

Tüm Judaik görüşlere uygun olarak yapılan ve sistem olarak oldukça karmaşık ve ince detaylar içeren bir yapıya sahip olan mikvenin yapımı 18 ay sürdü. Son aşamada, mikve uzmanı Rav Ariel Hovav, İsrail’den gelerek son kontrollerini yaptı ve mikvemize ‘Kosher’ sertifikası verdi. Kısmetse temmuz ayında hanımların hizmetine açılacak olan mikvede, konu ile ilgili hanımlarımız da görev alacak.

 Mikve konusunda bilgisi olmayan ve bu mitsvayı yerine getirmek isteyen veya merak eden hanımlara ne şekilde yardımcı olunuyor?

Mikve konusunda, en baştan başlayarak tüm detayları ile bilgi verecek ve tüm soruları cevaplayacak bir bayanlar mikve ekibimiz mevcut. Her türlü bilgi, yardım, kaynak ve mikve randevusu için kendilerine başvurulabilir. Mikve ekibinin başında olan Lea Cibili, gelen talepleri yönlendirmek için bize yardımcı oluyor. Mikve ile ilgili iletişim için sinagogumuzu arayabilirler (0216- 382 86 08 ve 0216-382 57 88).

Büyükada Sinagogu mikvesinin diğer mikvelerden farklı bir özelliği var mı?

Büyükada Hesed LeAvraam Sinagogu mikvesi, Avrupa’da yapılmış mikveler içinde örnek teşkil etmektedir. Avrupa’da yapılan mikveler Aşkenaz veya Sefarad geleneğine göre yapılmaktadır. Büyükadada yapılan mikve ise, iki farklı geleneği de ihtiva eden kombin bir şekilde yapılmıştır.


 

RESTORASYON VE YENİLENME

 Büyükada Sinagogu’nda bu yıl başka ne değişiklikler/yenilikler yapıldı?

Büyükada Sinagogu bir yıllık aradan sonra yaz sezonunda çatısı, elektrik tesisatı, cephe ve iç boyaması, bakımı ve yenilenme çalışmaları yapılmış olarak cemaat üyelerimizin ibadetlerini daha rahat bir ortamda yerine getirebilmeleri için hazırlandı.

 Her sene bakım yapılıyor mu?

Sinagoga her sene bakım yapılıyor. 1904 yılından beri kullanılan binamızda, doğal olarak eskime ve yaşlanma oluyor; bazı mevcut kullanılan nesnelerin ömürleri doluyor. Bu yüzden güvenli ve sağlıklı olmaları için, değişmeleri veya bakımları gerekiyor. Örneğin sinagogun eski avizesinin kabloları, taşıyıcı sistem, zincirler ve metal kısımlardaki çürüme ve metal yorgunluğu, yangın riski taşıdığı için acilen yenilendi.

 Ehalde vitraylar ve ışıklandırma neye göre düzenlendi?

Mevcut ışıklandırma, tavan daha aydınlık olacak şekilde ve Ehali daha çok aydınlatacak şekilde düzenlendi. Aron Akodeş adıyla da anılan Ehal, içinde Sefer Tora’ların bulunduğu dolaptır. Vitraylar doğu ışığını daha fazla alacak şekli ile ayarlandı. Bildiğiniz gibi doğu, Yeruşalayim’e bakan cephedir. O yüzden diasporadaki sinagoglarda genelde Ehal doğuya, Yeruşalayim’e bakar (bunun bir istisnası, İzmir Bet İsrael Sinagogu’dur).

 Sinagogun içinde yapılan yeni bölme ne için?

Sinagogumuzda hafta arasında daha az bir cemaat katılımı olduğundan, kullanılmayan bölüm bir açılır-kapanır camla bölündü. İnanıyoruz ve görüyoruz ki cemaatimiz, daima elindeki değerleri korumak ve muhafaza etmek için her türlü fedakarlığı yapmaya hazır. Bizler de bu şevkle çalışıyor ve cemaatimize layık olmaya çalışıyoruz.

HER YAŞ İÇİN BİR ŞEYLER VAR

 Bu sene Büyükada Hesed LeAvraam Sinagogu’nda hangi hahamlar görev yapacak?

Bu sene sinagogumuzda Rav Selim Eskenazi Rav A’kaal olarak görev yapacak. Ayrıca belirli haftalarda, Hahambaşımız Rav İsak Haleva, Rav Naftali Haleva, Rav Mendy Chitrik, Rav İzak Peres, Rav İsak Alaluf da sinagogumuza konuk olacaklar. Hesed LeAvraam Sinagogu, Roş Aşana ve Kipur sonuna kadar hizmet vermeye devam edecek.

 Geçen yılki gibi kültür programları devam ediyor mu?

Elbette... Tanrı’nın yardımı ile her yaş grubuna uyacak programlar üzerine çalıştık. Gençlerimiz için Talmud Tora faaliyetleri, 16-20 yaş gençlere İngilizce olarak yapılacak JLI Teens’in ‘OMG!/ Aman Tanrı’m!’ çalışması, her yaşa uyacak güncel ve ilginç konuların ele alınacağı yerli ve yabancı konuşmacılarla 70 Pencere konferansları, eğitim çalışmaları, dans derslerimiz, sinema faaliyetimiz bu yaz da devam ediyor. Ayrıca her cumartesi öğleden sonra, akşam duasına kadar sinagogda farklı konuşmacılar ve her hafta farklı konularda interaktif Tora sohbetlerimiz var. Programlar ve saatleri hakkındaki bilgi, sinagogdaki duyuru panosunda mevcut.