Arabuluculukta Tarafsızlık ve Eşitlik İlkesi

Eski patronumla aramda kıdem tazminatıyla ilgili ciddi uyuşmazlıklar var. Dava açmayı düşünürken arabulucuya başvurmayı teklif etti, bana da mantıklı geldi. Arabulucuyu birlikte seçtik. Bana biraz daha yardımcı olsun diye arabulucuya bir hediye vermek istiyorum. Mümkün müdür?

Av. Ela CENUDİOĞLU Ekonomi
22 Nisan 2014 Salı

Arabulucunun tarafsızlığına ilişkin hükümler Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği ve Arabuluculuk Sistemi ve Arabuluculuk için Model Etik ve Uygulama Kuralları’nda düzenlenmektedir. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 9. maddesine göre; arabulucu görevini özenle, tarafsız bir biçimde ve şahsen yerine getirir. Arabulucu olarak görevlendirilen kimse, tarafsızlığından şüphe edilmesini gerektirecek önemli hâl ve şartların varlığı hâlinde, bu hususta tarafları bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu açıklamaya rağmen taraflar, arabulucudan birlikte talep ederlerse, arabulucu bu görevi üstlenebilir yahut üstlenmiş olduğu görevi sürdürebilir. Arabulucu, taraflar arasında eşitliği gözetmekle yükümlüdür. Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği’nin 8. maddesinde de tarafsızlık ilkesi düzenlenmektedir. Buna göre, “Arabulucu, arabuluculuk faaliyetini yürütürken tarafsız davranmak zorunda olup, tarafsızlığı hakkında şüpheye yol açacak tutum ve davranışlarda bulunamaz.” Arabuluculuk için Model Etik ve Uygulama Kuralları’nda ise tarafsızlık kuralı daha ayrıntılı düzenlenmektedir. İlgili bölüme göre, “Tarafsızlık, taraf tutulmaması ve önyargılı olunmaması demektir. Arabulucu, arabuluculuk faaliyetini yürütürken tarafsız olmak ve tarafsızlığını tartışmalı hale getirecek davranışlardan kaçınmak zorundadır. Bu sebeple, arabulucu, şayet arabuluculuğu tarafsız bir şekilde yönetemeyecek ise arabulucu olma teklifini reddedecektir. Arabulucu, arabuluculuğu tarafsız bir şekilde yönetemeyeceğine kanaat getirdiği takdirde de hangi aşamada olursa olsun derhâl bu süreçten çekilmelidir. Ayrıca, arabulucu uyuşmazlık konusu ve içeriği bakımından da tarafsız olmalıdır. Bu kural kapsamında; arabulucu, taraflardan birinin kişisel karakterine, geçmişine, inanç ve değerlerine ve arabuluculuktaki performansına veya başka bir sebebe dayanarak taraf tutmamalı veya önyargılı davranmamalıdır. Arabulucu, kendisinin fiilî veya görünüşteki tarafsızlığından kuşku duyulmasına yol açacak şekilde, taraflara değerli bir hediye, yardım, borç veya değerli başka bir mal vermemeli veya onlardan da kabul etmemelidir.” Ayrıca arabuluculuğun temel ilkelerinden bir diğeri olan eşitlik ilkesine göre taraflar gerek arabulucuya başvururken gerekse süreç boyunca eşit haklara sahiptirler. Dolayısıyla seçtiğiniz arabulucunun tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine sadık kalmasını sağlamak adına, kendisine herhangi bir değerli hediye vermemeniz gerekmektedir. Aksi şekilde davranmanız ve arabulucunun bu hediyeyi kabul etmesi halinde arabulucunun tarafsızlığına gölge düşecek, aynı zamanda yukarıda açıklanan tarafsızlık ilkesine aykırılık oluşacaktır.

Not: Bilgilendirme amaçlı olarak bu köşede paylaşılan bilgiler, hukuki öneri, danışmanlık, reklam veya teklif niteliğinde değildir. Genel hukuki bilgiden ibaret olan bu açıklamalar sorun çözmeye yönelik olmayıp, doğruluğu, güncelliği veya kullanılabilirliği konusunda yazar ve/veya hukuk bürosu sorumluluk kabul etmez. Hukuki sorunların çözümünde bir uzmana danışılması önerilir.