Tarihte Haftanın Olayı: Bruno Kreisky doğdu 22 Ocak 1911

Liberal Yahudi bir ailede büyüyen Kreisky’nin siyasete ilgisi erken yaşlarda başladı. Tekstilci babası sayesinde 1920’li yıllarda Avusturya’da yaşanan yoksulluğun farkına vardı. Henüz 14 yaşındayken Avusturya Sosyalist Partisi’nin gençlik kollarına yazıldı. 1927’de ailesinin karşı çıkmasına rağmen Genç Sosyalist İşçiler hareketine üye oldu. Öğrencilik hayatı boyunca da aktif olarak siyasetin içinde kalan Kreisky, 1934’te Sosyalist Parti, Diktatör Dollfuss tarafından kapatılınca faaliyetlerini gizli olarak yürütmeye devam etti. Bu nedenle Ocak 1935’te ‘vatana ihanet’ suçlamasıyla hapse atılan Kreisky, Haziran 1936’ya kadar hapiste kaldı. 1938’de Avusturya, Hitler tarafından işgal edilince, İsveç’e kaçtı. 1942’de Stockholm’de Vera Fürth ile evlenen Bruno Kreisky, savaşın sonuna kadar burada kaldı.

Savaş biter bitmez Avusturya’ya dönen Kreisky, Avusturya’nın Stockholm temsilcisi olarak görevlendirilince tekrar İsveç’e döndü. 1951’de Avusturya Cumhurbaşkanı onu cumhurbaşkanlığı personel müdür yardımcısı ve siyasi danışman olarak atayınca tekrar Viyana’ya döndü. 1953’te dışişleri bakanlığı müsteşarlığına atanan Kreisky, zor bir dönemde görev almasına rağmen Avusturya için çok önemli bir siyasi olay olan ve Avusturya’nın dört 2. Dünya Savaşı galibiyle imzaladığı Avusturya Devlet Anlaşması’nı yapmayı başardı. Bu anlaşma ile Avusturya tarafsız bir ülke olarak tekrar bağımsızlığına kavuştu.

1956’da parlamentoya seçilerek tekrar aktif siyasetin içinde yer alan Kreisky, 1959’daki koalisyon hükümetinde dışişleri bakanı olarak görev aldı. 1966’daki Sosyalist Parti seçim yenilgisine kadar sürdürdüğü görevi sırasında Avrupa Birliği’nin omurgasını oluşturan Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması’na imza attı. Seçim yenilgisi sonrası 1967’de partinin başına geçen Kreisky, 1970 seçimlerinde birinci parti olmayı başardı ve Avusturya’nın ilk Yahudi kökenli başbakanı oldu. Onun önderliğinde 1975 ve 1979 seçimlerinde rahat zaferler elde eden Sosyalist Parti 1983 seçimlerinde de birinci parti oldu ama parlamentoda çoğunluğu elde edemedi. Azınlık hükümeti kurmayı reddeden 72 yaşındaki politikacı parti başkanlığından istifa etti.

Politik görüşüyle uyumlu olarak, başbakanlığı boyunca, kürtajı ve homoseksüelliği yasal hale getiren, zorunlu askerliği 8 aya düşüren, ülkedeki Sloven ve Hırvat azınlığın yerel dillerdeki haklarını kabul eden, cinsiyet ayrımcılığına karşı kanunlar çıkaran, çalışma hayatında ve sağlıkta büyük reformlara imza atan Bruno Kreisky, Siyonizm'e ise her zaman mesafeli davrandı. İsrail’deki sol partilerle yakın ilişki içerisinde olurken, Likud Partisi’ne faşist, Menahem Begin’e ise terörist demekten de geri kalmadı.

Ömrü boyunca politik hayatın içinde olan Bruno Kreisky, bir politikacı gibi davranmasını da gayet iyi biliyordu. Politik çıkarlardan dolayı kabinesine aldığı dört sağcı bakanın, Simon Wiesenthal tarafından eski Nazi olduklarının ortaya çıkarılmasından sonra gayet rahat bir şekilde herkesin gençliğinde hata yapabileceğini açıklaması Wiesenthal ile bir ömür boyu düşman kalmalarına neden oldu. 1990’da Viyana’da aramızdan ayrılan Bruno Kreisky’nin 1976’da kendi adına kurduğu Vakfı, kurulduğundan beri her iki senede bir insan hakları alanında başarı elde etmiş bir kişiye Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü’nü veriyor.