Shoah filmleri değişti

Viktor APALAÇİ Sanat
11 Aralık 2013 Çarşamba

Fransız Kültür Merkezi’nde 11-13 Aralık tarihlerinde birbirinden ilginç dört Shoah filmi gösterilecek. ‘Fransa’da Sinema ve Shoah’ başlıklı bu etkinlikte Alman işgali yıllarında Vichy yönetiminin Yahudilere karşı işledikleri suçları anlatan bu filmlerden başka Paris Üniversitesi öğretim üyesi Ophir Levy bir konferans verecek.

Fransız Kültür Merkezi evvelce yayınladığı broşürde etkinliğin Shoah’la ilgili beş filmle yapılacağını duyurmuştu. Programda yapılan değişiklikten sonra, sadece Alain Resnais’nin ‘Gece ve Sis’in gösterileceği belli oldu.

Program değişikliğiyle ilgili, Fransa İstanbul Başkonsolosluğu Bölgesel Medya Ataşesi Fanny Aubert Malaurie, dört film için gereken izinlerin alınamadığını, yerine Fransa’dan gelen üç yeni filmin gösterileceğini bildirdi.

Bu filmler, Marcel Ophüls’ün ‘Le Chagrin et la Pitie’si (1971), William Karel ve Blanche Singer’in ‘La Rafle du Vel d’Hiv.. 50 Ans Aprés’si(1992) ve Gilles Pacquet-Brener’in ‘Elle s’Appelait Sarah’sı (2010)

Fransa’nın 1940-44 yılları arasındaki Alman işgali döneminde Vichy yönetiminin Yahudilere karşı işledikleri suçların dosyasını açması otuz yıl sürdü.

Fransız Kültür Merkezi ‘Fransa’da Sinema ve Shoah’ başlıklı etkinlik yoluyla bellek çalışması ile ilgili bir buluşma gerçekleştirdi. Konferansçı Ophir Levy, savaş sonrasından günümüze Fransa’daki bellek çalışmasında sinemanın rolünü anlatacak.

Paris’te bulunan Memorial de la Shoah Müzesi üç gün sürecek olan film ve konferansın yer aldığı bu etkinlik programı kapsamında İkinci Dünya Savaşı döneminde Fransa’daki Yahudilerin tarihini keşfetmeye davet ediyor.

FRANSA TARİHİNİN YÜZKARASI

Bu yazımızın amacı programda gösterilecek filmlerin ön tanıtımını yapmak ve Fransa yakın tarihinin yüzkarası sayfalarından biri olan Vichy Hükümeti’nin Gestapo ile işbirliğini anımsatmak. 1969 tarihli ‘Le Chagrin et la Pitie’ adlı 251 dakikalık belgeselin yaratıcısı Marcel Ophüls, sinema kuramcısı, yönetmen Max Ophüls ve oyuncu Hilde Wall’ın oğlu. 1940-44 yılları arasında Clermont-Ferrand’daki Alman işgali sırasında Vichy rejimini anlatan film ancak iki yıl sonra vizyona girebildi. Fransız Devlet Televizyonu’nun sansürüne uğrayıp yayınlanması yasaklanan film, uzun yıllar sonra Fransız solunun iktidara gelmesiyle, Simone Veil’in gayretiyle 1981’de televizyonda gösterildi. Belgesel dalında Oscar’a aday gösterilen filmin senaryosu Marcel Ophüls ile André Harris’in elinden çıkma.

Marcel Ophüls ‘Hotel Terminus:Klaus Barbie, sa Vie et Son Temps’ ile Oscar ödülü sahibi oldu. Fransız Yahudilerinin ve bu ülkeye sığınmış Yahudilerin, II. Dünya Savaşı sırasında Fransız polisi tarafından tutuklanıp Gestapo’ya teslim edilişlerinin en yoğun tarihi olan 16 Temmuz 1942 tarihe ‘La Rafle du Veledrom d’Hiver/Kış Velodromu Tutuklaması’ olarak geçti.

Avrupa ülkelerinde yaşayan Yahudilerin toplama ve kamplara sevk edilmesi gayesiyle Nazilerin organize ettiği harekete Vichy Hükümeti 7000 kişilik bir polis ve jandarma ordusuyla katıldı.

Bir tek günde 4115’i çocuk olmak üzere 13152 kişi tutuklandı. Bunların arasında hayatta kalabilenlerin sayısı yüzün altındaydı. Bu olayı, 50 yıl aradan sonra 1992’de William Karel ve Blanche Finger ikilisi insan avından kurtulabilenlerle yapılan söyleşilerden oluşan bir belgeselde gündeme getirdiler.

‘La Rafle du Vel d’Hiv…50 Ans Aprés’ belgeselinin süresi bir saat.

Etkinlikte yer alan dört filmin en yenisi, Gilles Pacquet Brenner’in 2010 tarihli ‘Elle S’appelait Sarah’ adlı filmi.

Kristine Scott Thomas’ın canlandırdığı, 20 yıl Paris’te yaşamış bir Amerikalı gazeteci, 1942’de Velodrome d’Hiver’e götürülmüş Sarah adlı kız çocuğunun izini arıyor. Annesi, babası Auschwitz’de katledilen Sarah’ın temerküz kampından kaçıp köylülere sığındığını tespit eden gazeteci, araştırmalarını New York ve Floransa’da sürdürür.

Shoah filmlerinin en eski tarihlisi, Alain Resnais’in ‘Gece ve Sis/Nuit et Brouillard’ını (1955) 27 Kasım tarihli yazımda tanıtmıştım. Michel Bouquet’nin oynadığı belgeselde Resnais’in izleyicisini Nazi Almanyası’nın temerküz kamplarında yaşanan katliamları gözlere sermek amacıyla bir geziye götürdüğünü hatırlatayım.

 

SHOAH FİLMLERİ PROGRAMI

Fransız Konsolosluğu’nda gösterilecek

filmlerin programı şöyle:

11 Aralık Çarş. 19.00’da SİS VE GECE

12 Aralık Perş. 19.00’da LE CHAGRİN ET LA PiTİE

13 Aralık Cuma 18.00’da LA RAFLE DU VEL. D’HİV.

13 Aralık Cuma 19.00’da ELLE SAPPELAİT  SARAH