Bergen-Belsen’de bir Pesah Bayramı

İsrail’deki Getto Savaşçıları Müzesi, Bergen-Belsen ölüm kampından bir belgeyi ortaya çıkardı. Bu belgede Yahudi din adamı hayatta kalabilmek için ‘hametz’ yenebileceğini söylüyor.

Nelly BAROKAS Kültür
4 Nisan 2012 Çarşamba

Getto Savaşçıları Müzesi’nin ortaya çıkardığı belge, Bergen-Belsen’den Rabi Yissachar-Bernard Davids’in ‘Halaha’ya (Yahudi yaşam kuralları) ilişkin bir kararını içermekte. Pesah Bayramı dönemi için geçerliliği olan bu belgede, tutukluların hayatta kalabilmesi için ekmek yemelerine izin verilmekte.

Bu belge uzun yıllar önce İsrail’e gönderilmesine rağmen, bu yıl Pesah’tan önce sergilenmesine karar verildi.

Rabi Yissachar-Bernard Davids, Hollanda’nın Rotterdam kenti baş hahamıydı. Almanya’nın Hollanda’yı işgalinden sonra Naziler tarafından ailesi ile birlikte Bergen-Belsen kampına gönderildi.

Holokost döneminde Pesah Bayramı’nda Rabi, Yahudi tutukluları insan yaşamının her şeyden üstün olduğuna, hayatta kalmaları için beslenmeleri gerektiğine ikna etmişti.

O yıl Pesah’ta Rabi, ‘Matza’ için söylenen kutsamayı söylemiş ancak özel durumlarda okunan bir cümleyi de eklemişti: “Göklerdeki Tanrı, kurallarına uymaktan aciziz ve ruhlarımız tehlike altında.” Ardından Rabi Yissachar-Bernard Davids bir parça ekmeği kutsayarak ‘Seder’e katılan tutuklulara geçirmişti.

1945’te, Bergen-Belsen’in özgürlüğüne kavuşturulmasından iki ay kadar önce Rabi Davids yaşamını yitirdi. Eşi Erica ile kızları 1947’de İsrail’e göç ettiler. Yıllarca Erica Davids’in sakladığı bu belge, onun ölümünden sonra 1997’de Getto Savaşçıları Müzesi’ne teslim edildi.