Sa-tı-yo-rum, SAT-TIM

Nur ŞAUL BARAKAS Köşe Yazısı
10 Mayıs 2012 Perşembe

Milyon dolarlık satışlara alıştık galiba... Kültür-sanat camiasında düzenlenen uluslararası müzayedeler ve çağdaş sanat fuarları artık milyon dolarlık satışları çok sık anons etmeye başladı.

Her bir müzayede evinin her ay farklı konu ve konsept ile düzenlediği müzayedelerde rekor satışlar elde ediliyor.

Bu satışlardan kârlı çıkan taraf tabi ki sanatçılar oluyor ama madalyanın diğer yüzünü çevirecek olursak, müzayede şirketleri, küratörler, sanat danışmanları, oteller ve turizm acenteleri bu sektörden payını alıyor. 

Eser satış fiyatları da komisyonlu ve komisyonsuz satış olarak iki ayrı fiyat bazında değerlendiriliyor.

Müzayede satışları tüm dünyada kendini gösteriyor. Son birkaç yılda Ortadoğu ve İslam sanatı öne çıkarken eserlerde iç huzur, dinginlik, bireysellik işlenen konular arasında yer alıyor.

***

Geçtiğimiz hafta Sotheby’s düzenlediği müzayede de yüz yirmi milyon dolarlık satış gerçekleştirdi.

Norveçli dışavurumcu ressam Edvard Munch’un ‘Çığlık’ adlı tablosu New York’ta 119,9 milyon dolara satıldı.

Sotheby’s müzayede evinde elli milyon dolardan başlayan açık artırma on iki dakika sürdü.

‘Çığlık’ın dört versiyonu bulunuyor. Bu, hâlâ özel şahısların elinde bulunan tek Çığlık tablosuydu.

Eserin satışından elde edilen para Edvard Munch adına açılacak bir müze, otel ve sanat merkezi için kullanılacak.

Dış kaynaklardan edinilen bilgiler doğrultusunda, eser için yedi kişi yarışıyordu. Ancak mücadele son dakikalarda açık artırmaya telefonla katılan iki kişi arasında geçti.

Satış sonrasında açıklanan fiyata satış fiyatına müzayede evinin komisyonu da dahil olduğu açıklandı.

Daha önce müzayedede satılan en pahalı eser rekoru Picasso’nun Çıplak, Yeşil Yapraklar ve Büst tablosuna aitti. Eser 2010 yılında 106,5 milyon dolara satılmıştı.

Çığlık’ın diğer üç versiyonu Norveç’teki müzelerin elinde.

Ancak Sotheby’s bunun Çığlık’ın en renkli versiyonu olduğunu söylüyor. Ayrıca bu tablonun çerçevesinde, Munch’un eser için nereden ilham aldığını anlattığı bir şiiri de bulunuyor.

Sanatçının deniz kenarında yürürken anksiyete nöbeti geçirdikten sonra bu tabloyu yaptığı belirtiliyor.

Çığlık, Mona Lisa’dan sonra dünyada en çok bilinen tablo olarak kabul ediliyor. Çığlık’ın bir versiyonu 1994, başka bir versiyonu da 2004’te çalınmış; iki tablo da sonrasında bulunmuştu.

***

Eser satışları eserin sanatsal değeri ile alakalı olarak bin dolarlardan milyon dolarlara kadar değişkenlik gösteriyor.

Sanayi, ticaret ve borsalar hızlı ve değişken ilerleyişe devam ederken iş dünyası sanat alanındaki gelişmelere sessiz kalmıyor. Kurumsal şirketler bünyelerinde müzeler açarken koleksiyonerler eser alımında ciddi bir yarış içine girdi.

Balkım yakın gelecekte müzayede evleri ve sanat alanı ne gibi alımlara ve satışlara sahne olacak?