Karanlık Omer dönemindeki mutluluk ışığı LAG BA’OMER

Omer sayımı, Lag Ba’Omer gibi kavramlardan bahsedebilmek için, önce Omer’den söz etmek gerekir. Omer, birçok anlam içerir, bunlardan bazıları ‘demet’, ‘ölçü birimi’ ve ‘yeni yılın arpa üründen Bet-Amigdaş’a getirilmesi gereken unun miktarı’dır. “Size vermekte olduğum Ülke’ye geleceğiniz ve hasadını toplayacağınız zaman hasadınızın ilk omerini, Koen’e getirmelisiniz.(3.Kitap- Vayikra 23:10)

Pesah’ın gelişi ile ekin biçme mevsimi de başlar. Tanrı’nın Emri’ne göre, Omer Korbanı sunulmadan, arpa veya herhangi bir tahılın biçilmesine başlanamaz. Tüm Yahudiler için yapılan ilk ürün kesimi, Omer amaçlı olmalıdır. Her ne kadar bu ürünü elde etmek için tarlada zorlu ve ağır çalışma gerektiyse de, bütün ürünün Tanrı’nın bir armağanı olduğunu ve bizim bu nedenle duyduğumuz şükran, Omer Korbanı ile ifade edilir. “Pesah’ta Huzurum’a Omer getirin ki, tarlalarınızdaki mahsulünüze bereket yollayayım” (Vayikra s.504 açk.)

Bu sunudan sonra Tanrı’nın bereketinin tarlalarının üzerinde olacağının bilinci ve güveniyle ürünler biçilip, yenilmeye başlanabilir.

Omer Sayımı:“….omeri getirdiğiniz günden itibaren kendiniz için yedi hafta sayın-(bu yedi hafta) tam olmalıdır.Yedinci haftanın (bitiminin)ertesi gününe-ellinci güne-kadar sayacaksınız.(Bu ellinci günde) Tanrı adına yeni bir Minha-korbanı getirmelisiniz” (Vayikra 23:15-16)

Pesah’ın ikinci akşamından itibaren, 49 gece boyunca, her erkek Omer’i saymakla yükümlüdür. Kadınların Omer sayma yükümlülüğü olmamakla birlikte, arzu ettikleri takdirde, Omer sayımını berahasız olarak yapabilirler.

Omer sayımı sonundaki 50. gün-Şavuot’ta, Tanrı’nın emri üzerine Bet-Amigdaş’taki Kohenler, buğdayın ilk hasadından elde edilen undan yapılmış Şete Alehem- iki somun ekmeği Tanrı’ya sunarlardı. Diğer Minha-un korbanlarının aksine, Şete Alehem,  hamur mayayla kabardıktan sonra pişmiş olarak getirilirdi. Bu sunu Mizbeah’ta yakılmayıp, Kohenler arasında paylaşılırdı. Bu buğday sunusuyla Tanrı, tarlaların meyvelerini de kutsayacağını vaat ederdi.

Omer- Şavuot:Omer başlangıcında Bet Amigdaş’a getirilen sunu, arpadan, ellinci gün Şavuot’ta getirilen sunu ise, buğdaydan yapılıyordu. Bilgeler, arpayı, düşük nitelikli, hatta hayvan yiyeceği olarak tanımlar. Buğday ise, insanın temel gıdası olarak görülür. Böylece, yedi haftalık Omer dönemi, hayvan yiyeceğiyle başlayıp, insan yiyeceğiyle tamamlanır. Bu da, İsrailoğulları’nın düşük seviyeden mükemmelliğe, fiziksel özgürlükten ruhsal özgürlüğe, firavun kurallarından Tanrı kurallarına geçme yolundaki gelişme ve ilerleme sürecini sembolize eder.

Tora, bu dönemin her gününün ‘tek tek’ sayılması gerektiğini vurgular. Bu şekilde, ruhsal gelişimin ancak adım adım, günbegün elde edilebileceği mesajını verir. Ruhumuz, hemen Tanrı’yla bütünleşmek ister. Bedenimiz de doğası gereği, fazla zahmete girmeden biran önce kutsal özelliklere kavuşmayı diler. Takip edilecek en güvenli ve sağlam yol ise, saflığa ulaşma arzusunu her gün için için hissederek, her gün çalışmak ve ruhsal arınma merdivenini adım adım gelişerek tırmanmaktır. Bu şekilde, Şavuot’ta, Tora’yı almaya değer bir seviyeye ulaşılır.

Hedef, Şavuot’ta Tora’yı almak ise, neden Omer sayarken, “Şavuot’a 49 gün kaldı, Şavuot’a 48 gün kaldı…” şeklinde sayılmaz? Çünkü bu yedi haftanın her haftası ayrı bir Tanrısal özellik üzerine yoğunlaşılır. Haftanın yedi gününün her birinde de bu özelliklerin daha ince detayları üzerinde çalışılır. Omer sayılırken, “bugün Omer’in 1. günü, bugün Omer’in 2. günü” diye sayılır. Bu şekilde her gün kaydedilen gelişim, kazanılan katma değer vurgulanır.

Bu 49 günlük çalışma ve ilerleme döneminin sonunda Tora’ya kavuşacağımız için, çok neşeli olmamız gerekir. Halbuki Omer, yeni başlangıçların yapılmadığı, evlenmelerin, kutlamaların, bazı kesimlerde traş olup saç kesmenin yasak olduğu, adeta bir yas dönemi olarak yaşanır. Neden?

Omer Dönemi Yaşanan Üzücü Olaylar:Tam bu tarihlerde, Yahudi halkına derinden zarar veren olayların gerçekleşmesi, bu dönemin dikkat edilmesi gereken günler olduğuna işaret eder.

• Tarihteki en büyük Tora bilginlerinden Rabbi Akiva’nın 12.000 çift (24.000) öğrencisinin, birbirlerine gereken saygıyı göstermemelerinden dolayı, Tanrı tarafından yollanan bir salgın sonucu hayatlarını kaybetmesi, bu şekilde bugünlere kadar gelebilecek engin bir Tora bilgisinden yoksun kalmamız,

• Romalılar ve daha sonra Haçlılar Dönemi’nde yapılan Yahudi katliamları,

• İmparator Hadrian zamanında Yahudilerin Romalıları topraklarından çıkarmak için askeri liderleri Bar Kohba’nın yönettiği isyanların başarısızlıkla sonuçlanarak binlerce Yahudi’nin hayatını kaybetmesi,

Bunlar, bu dönemde gerçekleşen ve Yahudi tarihini derinden yaralayan üzücü olaylardır. Kabalistler, bu dönemde Yahudiler’in başlarına gelen bütün felaketlerin nedeninin, Pesah’tan çıkış sırasında bütün haşmetiyle varolan Tanrısal Işığın, Pesah’ın ikinci gününden itibaren yokolmasına ve buna bağlı olarak karanlığın hüküm sürmesine yorar. Şavuot’a kadar olan 49 günde kişi, içinde varolan Tanrısal özellikleri günbegün geliştirerek, ışığın tekrar gelmesi için çalışır. 49 gece boyunca her gece, tek tek yapılan Omer Sayımı-Sefira dönemi, karanlık ve negatif enerji içeren günler olduğu için, yeni başlangıçlar, açılışlar yapılmaz. Bugünlerde evlilik olmaz, yeni bir iş kurulmaz, daha dindar olan kesim buna ek olarak saçını kesmeyip traş olmaz ve müzik dinlemeyip yeni kıyafetler bile giymez. Ancak öğrencileri öldüren salgın hastalığın 33.günde birdenbire durması ile Lag Ba’Omer gününden itibaren yas uygulamaları sona erer.

“Lag Ba’Omer” - “Lag La’Omer”:“Lag”=İbranice’de 33 sayısı; “Ba’Omer” = Omer sayımı. Lag Ba’Omer= Omer sayımının 33. günü. Araştırmalar, bu iki terimin de doğru olduğunu ve kullanılabileceğini ifade eder. Rabbi Yitzchak Luria ve Sefarad Kabalistleri ‘Lag Ba’Omer’ terimini, Yahudi kanunlarının yazılı olduğu Şulhan Aruh ise, ‘Lag La’Omer’i kullanır. Her ikisi de geçerlidir, alışılagelmiş geleneklere göre hareket edilmesi esastır.

Lag Ba’Omer’de Yaşanan Mutlu Olaylar:Bu mutlu olaylar ile ilgili bir çok yorum ve inanış vardır. Bunlardan bazıları:

• Rabbi Akiva’nın 24.000 öğrencisini vuran salgından dolayı olan ölümler bu günden itibaren kesilmiştir.

• Rabbi Akiva, öğretilerini aktarmak için beş yeni öğrencinin eğitimine bu gün başlamıştır: Rabbi Meir, Rabbi Yehuda ben İllai, Rabbi Yosi, Rabbi Şimon bar Yohai(Raşbi) ve Rabbi Elazar ben Şamoah. Bugün bilinen bütün sözlü Tora öğretileri, bu beş öğrenci sayesinde günümüze kadar gelmiştir.

• Rabbi Şimon bar Yohai (Raşbi)’nin ölümü Lag Ba’Omer’de gerçekleştiği için o gün bir kutlama günü sayılır. Bu kadar değerli bir Rabi’nin ölümü, nasıl sevinç kaynağı olabilir? Kabalistlerin yorumuna göre, bir Tsadik-dürüst, erdemli kişi öldüğü zaman, ruhu göğe yükseldiğinde, gökler onu karşılamaktan o kadar mutlu olur ki, bu mutluluğun insanoğulları tarafından da coşkuyla paylaşılması gerekir.

• Rabbi Şimon, ölüm gününde kendisi için yas tutulmamasını, mutlu olunmasını vasiyet etmiştir. Rabbi Şimon’un ölüm gününde göklerden bir ses (Bat Kol); o gün için “yom simhato- Onun mutlu günü” ifadesini kullanmıştı.

• Raşbi, ölmeden önce öğrencilerine, Tora’nın yorumlarını içeren Zohar’ı aktarmıştı. Bu, başlı başına bir mutluluk kaynağıdır. Raşbi, aktarması bitmeden o günün sona ermeyeceğini söylemiş, gerçekten de güneş, Raşbi’nin anlatacakları bitene kadar batmamıştı.

•Lag Ba’Omer’de,Şimon bar Yohai’ın, ardında, onun öğretilerini harfiyen aktarabilecek oğlunu  bırakmasından dolayı duyulan mutluluk yaşanır.

• Yahudiler Mısır’dan çıkıp İsrail topraklarına gelene kadar çölde yaşadıkları süre boyunca Tanrı tarafından göklerden gönderilen mucize yiyecek “man”, ilk defa bir Lag Ba’Omer günü yağmaya başlamıştı.

• Şimon bar Yohai, Moşe Peygamberin ruhunun bir kıvılcımını, bir parçasını taşıyordu. Tanrı, Moşe Peygamber’in İsrail topraklarına girmesine izin vermemişti. Ama Moşe Peygamberin ruhunun bir parçasına taşıyan Şimon bar Yohai’a, İsrail topraklarında gömülme ayrıcalığı verilmişti. Bu, mutlu bir olaydır.

Lag Ba’Omer’de Ne Yapılır:

1. Mutluluk- Rabbi Akiva’nın öğrencileri arasındaki ölümlerin, bu günde durmasından ve diğer sebeplerden dolayı, Lag Ba’Omer, mutluluğun arttığı bir gündür. Bu gün, bayram günlerinde olduğu gibi Tahanunim (af için yakarış duaları) yapılmaz. Omer döneminde yasak olan düğün ve benzeri kutlamalar, bu günden itibaren yapılmaya başlanır. Omer döneminde saç ve sakal traşı olmayanlar, 34. günden itibaren traş olmaya başlar.

2. R’Şimon bar Yohai’ın mezarı- Her yıl Lag Ba’Omer’de Rabbi Şimon’un İsrail-Meron’daki mezarı binlerce kişi tarafından ziyaret edilir, orada şarkılar söylenip dansedilir. Diaspora’da ise, “tsadik-dürüst”lerin mezarları ziyaret edilir, tsadaka verilir, bu şekilde Rabbi Şimon’un mutluluğu paylaşılır.

3. Işıl ışıl bir gün- Lag Ba’Omer gecesi, Israil’de Meron, Kudüs, Hayfa, Tel Aviv ve diğer şehirlerde, diasporada da bazı şehirlerde dev ateşler yakılır.  İsrail içinde ve dışında, sinagoglarda çok sayıda kandil ve ışık yakılır. Dev ateşler, Kabala öğretilerinin gizli ışığını temsil eder, bu ateş, Rabi Şimon’un bu dünyadan ayrıldığı gün, onun evini saran ateşi temsil eder.

4. Erkek çocukların ilk saç kesimi-Dindar kesimde üç yaşına gelmiş olan ve o güne kadar hiç saçları kesilmemiş olan erkek çocukların ilk saç traşlarını, Lag Ba’Omer’de, bir Rabi’ye yaptırma geleneği vardır. Saçlar, Hassidik geleneklerine göre, kenarlarda favori bırakarak kesilir.

5. Sütlü yiyecekler-Bazı Hassidik çevrelerde, Lag Ba’Omer’de sütlü yiyecekler yeme adeti vardır. Kabala yazılarında şarap ve kan, yargıyı; su ve süt ise merhameti sembolize eder. Şavuot’ta sütlü yiyecekler yenmesinin sebeplerinden biri de budur. Şavuot’un spiritüel etkisi, kendisini, göklerden Tanrısal Merhamet’in bereketli bir şekilde yağmaya başladığı Lag Ba’Omer’den itibaren göstermeye başlar.