Nazilere karşı savaşan Albay Jan Wiener hayatını kaybetti

Nelly BAROKAS Kültür
15 Aralık 2010 Çarşamba

Alman-Çekoslovak Yahudi bir ailenin çocuğu olarak 1920 yılında Hamburg’da doğan Jan Wiener’ın mutlu yaşamı İkinci Dünya Savaşı ile alt üst oldu. Hitler Almanya’sından Prag’a kaçan Wiener Ailesi, Çekoslovakya Naziler tarafından işgal edilince tüm Yahudiler gibi yeniden kapana sıkıştı.

Jan Wiener, Yugoslavya ve İtalya yoluyla kaçtığı İngiltere’de Kraliyet Hava Güçleri’nin 311 numaralı birliğine katıldı. Jan’ın babası Naziler tarafından öldürülmektense, intihar etmeyi tercih etti. Annesi Prag’ın kuzeyindeki Theresienstadt’da yaşamını yitirdi.

Komünistlerin 1948’de Çekoslovakya’yı işgal etmesinin ardından Jan Wiener beş yıl süresince Komünistler tarafından hapsedildi. Bazı yakın dostları da aynı cezaya çarptırıldılar. Çünkü Batı’da Nazilere karşı savaşan cesur kişiler nedense Komünist düzenin düşmanları olarak kabul ediliyordu.

1960’ların ortalarında ABD’ye göç eden Jan Wiener, Washington’da tarih profesörü oldu. Komünizmin çökmesinden sonra ana vatanı Çekoslovakya’ya dönen Wiener, Prag’daki New York Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak görev yaptı.