Auschwitz fırınlarını üreten fabrika yıllar sonra müzeye dönüştürüldü. Bu müze, Holokost’ta Alman endüstrisinin kitlesel soykırımlara katkısını ortaya koyuyor.
Yıllarca bir harabe halinde bırakılan Erfurt kentindeki fabrika binası müzeye dönüştürüldü. Uzun zamandır, yaklaşık 1994 yılından beri tarihçiler Almanya’nın Nazi geçmişinde önemli bir konumu olan bu fabrikanın korunma altına alınmasını istiyorlardı. Auschwitz ve diğer ölüm kamplarına fırın üreten fabrika Topt & Söhne şirketine aitti.
Müzeye dönüştürülen eski fabrika binasının açılışı özellikle Yahudi Soykırımını Uluslar arası Anma Günü olan 27 Ocak tarihine denk getirildi. Müzedeki sergide Topt & Söhne’nin 1878 yılında fırın ve baca aksamı üretim endüstrisine başlaması, sonradan krematoryum üretimine geçiş süreci gözler önüne serilmekte. SS’ler fabrikaya ilk krematoryum siparişlerini 1939 yılında Dachau, Buchenwald ve Flossenbürg kampları için verdiler. Ancak zamanla SS’in beklentileri fabrikayı zorlamaya başlayınca Topt & Söhne’nin mühendisleri binlerce bedeni bir anda yakmaya elverişli yeni fırın teknikleri oluşturmak zorunda kaldılar. 1942’de şirketin mühendisi Fritz Sander, kitlesel yakmalara uygun bir patent geliştirdi. Şirket ayrıca öldürme işlemi tamamlandıktan sonra gaz odalarındaki zehirli gazları dışarı pompalayan bir vantilatör sistemi geliştirdi. Topt & Söhne’nin işçileri Auschwitz ve diğer kampları ziyaret ediyor fırınların montajını yapıyorlardı. Fabrika Auschwitz’de her gün 8.000 bedeni yakacak kapasitede bir donanım kurdu. Topt & Söhne’nin Holokost’taki suç ortaklığı İkinci Dünya Savaşı sonrasında unutuldu. Fabrikanın CEO’su Ludwig Topf savaş sonrasında intihar etti, çalışanların bazıları Sovyetler tarafından tutuklanarak 25 yıllık bir hapis cezasına çarptırıldılar. 1990’lı yılların ortasında fabrikanın savaş yıllarlındaki rolü yeniden gündeme geldi. Binanın müzeye dönüştürülmesi 600 bin Euro’ya mal oldu.
Müzede sergilenen objeler arasında, o dönemden kalma orijinal çizimler, fabrikada üretilmiş ve Buchenwald’da külleri toplamak için kullanılmış kürekler, ölü küllerinin doldurulduğu kaplar yer alıyor. Küllerin doldurulduğu kaplar 1997 yılında Buchenwald’daki krematoryumda yapılan onarım çalışmaları sırasında ortaya çıktı.
Müzeyi ziyaret edenler gördükleri “Size hizmet etmekten gururluyuz” yazısı karşısında hayretler içinde kalıyorlar. Bu yazılı ifadenin Topt & Söhne yönetimi tarafından Auschwitz ölüm kampı yetkililerine gönderilmiş bir mektuptan aktarılmış bir alıntı.
