İkinci Pesah Bayramı: PESAH ŞENİ

Nazlı DOENYAS Kavram
28 Nisan 2010 Çarşamba

Kırkdokuz günlük Omer’i saymaya devam ederken, Yahudi takvimine göre 14 İyar günü (bu yıl 28 Nisan),  Pesah Şeni-İkinci Pesah’tır.

Tanrı, Yahudiler’i Mısır’dan çıkarırken, Paro ve halkının başına gelen son felaket, behorların (ilk doğan erkek çocuk) ölümüydü. Yahudiler ise, Tanrı’nın emriyle, 14 Nissan günü Korban Pesah-Pesah Kurbanı yaparak bu felaketten zarar görmemişlerdi.

Mısır’dan çıkıştan bir yıl sonra, Tanrı, Musa Peygamber’e seslenerek, İsrailoğulları’nın, yılın ilk ayı olan Nissan ayının 14’ünde Pesah Kurbanı’nı, tam olarak o günde Bet-Amikdaş’a (Kutsal Tapınak) getirmelerini söyledi (Dördüncü Kitap-Bamidbar 9:1-3). Fakat bir grup Yahudi, 14 Nissan tarihinde ölüyle temas yüzünden ‘tamelik-saf olmama’ durumundan dolayı bu kurbanı getiremiyorlardı. Bunun üzüntüsü ile Musa Peygamber’e giderek, Tanrı’nın Korban Pesah emrini yerine getirmek istediklerini, fakat onların ellerinde olmayan sebeplerden dolayı bunu yapamayacaklarını, ama bu sevaptan mahrum kalmak da istemediklerini dile getirdiler. Musa Peygamber bu isteklerini Tanrı’ya iletti. Tanrı, ‘tame’ oldukları veya Bet-Amikdaş’a ulaşamayacak kadar uzakta olduklarından dolayı sunuyu gününde gerçekleştiremeyenlere ikinci bir şans vererek, Pesah Korbanı’nı ikinci ay- 14 İyar’da getirebileceklerini söyledi (Bamidbar-9:11-12). Bu şekilde, normal komuta zinciri (Tanrı-Musa-İsrailoğulları) değişti. Tanrı, Hak yolunda gitmekte azimli olan kişilere ikinci bir şans vermek için Tora’ya yeni bir Mitzva (emir) ekledi.

Pesah Rişon ile Pesah Şeni’nin farkları

  Pesah Rişon yani ‘Birinci Pesah’, sekiz gün kutlanan bir bayramdır. İkincisi, Bet-Amikdaş zamanında bayram olarak kutlanmasına rağmen, günümüzde 14 İyar’da bile yapılan bir kutlama yoktur.

  Birincisinde evde hamets (Pesah süresince yenmesi ve sahip olunması yasak olan yiyecekler) bulundurmak yasaktır. İkincisinde ise böyle bir yasak yoktur. Sadece Korban Pesah yenileceği zaman hamets ile değil, Matza ile yenilir.

  İkisi de Korban Pesah kurallarına göre pişirilip yenir.

  İkisi de Matza ve Maror (acı otlar) ile yenir.

  İkisinde de Tahanunim (Tanrı’dan af dilemek için yapılan yakarış duaları) yapılmaz.

Günümüzde, 14 İyar’da, Bet-Amikdaş zamanında Matza ile birlikte yenen  Korban Pesah’ı hatırlamak amacıyla, Pesah’tan artmış olan Matza’lar yenir.

Pesah Şeni’nin en önemli özelliği, iyi niyetli ve doğruluk yolundaki kişilere, Tanrı’nın her zaman ikinci bir fırsat yaratarak, geçmişi telafi etme ve iyileştirme olanağı vermesidir.