VAYEŞEV: İyi olanların sıkıntıları neden fazladır?

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
9 Aralık 2009 Çarşamba

“Vayeşev Yaakov beerets megure aviv, beerats Kenaan”
 Yaakov babasının konakladığı ülkede, Kenaan ülkesinde oturdu”
(Bereşit 37:1)
Raşi’nin alıntı yaptığı şu Midraş’a göre, bu pasuk bize, Yaakov’un önemli bir hata yaptığını öğretmektedir. “Yaakov oturdu; yerleşti: Yaakov sakin bir hayat için yerleşmek istediği anda Yosef ile ilgili olaylar (satılması vs.) başgösterdi. Tsadikler (dürüstler) sükunetle yaşamak istediklerinde Tanrı onlara cevap verir: ‘Kendileri için hazırlanan Gelecek Dünya Tsadikler’e yetmiyor mu? Ayrıca bu dünyada da mı sükunet istiyorlar?’ ” Aslında o ana kadar Yaakov’un çektiği sıkıntıyı atalardan pek çeken de olmamıştır. Esav’dan kaçmak, Lavan gibi birinin yanında yirmi yıl yaşamak, geri dönüş yolculuğunda önce Lavan, sonra Esav ile karşılaşmak, Dina’nın başına gelenler, Rahel’in bu dünyadan ayrılması. Oldukça fazla sıkıntı ve dert. Ancak bir tsadik söz konusu olduğunda Tanrı gerçekten yukarıdaki cümleyi de dikkate almaktadır. “seharan şel tsadikim leatid lavo – tsadiklerin ödülleri gelecek dünyadadır.”
Bu dünya gerektiği gibi ele alındığı zaman bizlerin aslında geçiş için kullandığımız, konakladığımız bir yerdir. Tanrı Avraam’a, çocuklarının dörtyüz yıl boyunca “Ger – Konuk” olacaklarını bildirmişti (Bereşit 15:13). Bu yılların hesabı, Yaakov’un babası Yitshak’ın doğumuyla başlamıştır. Yaakov, başından geçen ve dayanabildiği tüm zorlukların ardından artık daha sessiz bir hayat istemektedir. Daha fazla konaklamak istememekte, Avraam’a verilen bilginin dışında kalmak istemektedir. Babasının konakladığı yerde, o yerleşmek istemektedir. Midraş işte bu sebepten dolayı Tanrı’nın Yaakov’un başına Yosef olayını getirdiğini belirtmektedir. Kli Yakar burada, Yaakov’un bu yerleşme amacına ulaşmış olması halinde Mısır Esareti’nin yine de bir şekilde gerçekleşeceğini, ancak bu kez bu rahat geçen dönemin hesabına kurtuluşun gecikeceğini eklemektedir.
Kli Yakar’ın açıklamasıyla, Yaakov’la ilgili şikayeti, özellikle onun Bene-Yisrael’in tarihi ve gelişimindeki merkezi rolünü göz önünde bulundurarak daha rahat anlayabiliriz. Ancak Midraş sadece Yaakov’u suçlamakla kalmamakta, bu görüşü tüm Tsadikler’e genişletmektedir. Belki de Midraş, insanoğlunun belki de en büyük ikilemi olan, “iyi insanlar neden acı çekiyor?” sorusuna cevap bulabilmemiz için bize bir ipucu vermektedir.
Rabi Yisrael Ciner’e göre hayatta çektiğimiz zorlukların her bir gramı, çocuklarının ebediyetteki potansiyellerine erişmesini isteyen Göklerdeki Seven Babamız tarafından özenle hesaba katılmaktadır. Hiçbirimiz zorluklar ve dertler istemeyiz. Ama başımıza geldiği zaman da onlara hangi gözle bakmaya gayret etmemiz gerektiğini anlamalıyız.
Bu hem kişisel, hem de toplumsal düzeyde doğrudur. Hanuka Helen hegemonyasından kurtuluşumuzu kutladığımız bayramdır. Tarih boyunca yaşadığımız dört büyük sürgün, Bene-Yisrael’in gereken olgunluğu yakalaması ve mevcut potansiyelin açığa çıkması için gerekli olan acılı adımlardır; ama birer adımdır. Ve adımlar ileri doğru atılır. Bizleri son kurtuluşa tamamen hazırlayacak olan da işte budur. Bu sıkıntıların sonunda Tanrı devreye girecek ve bizleri özlediğimiz mutlu günlere ulaştıracaktır.