YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR / MEZMURLAR KİTABI {1}

Yusuf BESALEL Kavram
31 Aralık 2008 Çarşamba

Kutsal Kitap'ın "Ketuvim" ("yazılar") bölümünün ilk kitabı; 150 mezmur ve 2527 pasuk içerir. Yahudi geleneği, belirli bir mezmurdan evvel yer alan ibareyi de ayrı bir pasuk olarak kabul ettiği için Hıristiyan "Eski Ahiti" ile Kutsal Kitap'taki mezmur dizinlerinin numaralamasında değişiklikler müşahade edilmektedir. İlk iki mezmur, tüm mezmurlar grubuna bir genel giriş, son mezmur ise bir sonuç işlevi görür. Mezmurlar Kitabı beş ana bölüme ayrılır; bu da Tora'nın beş bölümden oluşmasına bir paralellik göstermektedir. 150 mezmurun çoğu belirli yazarlara atfedilmiştir: biri Moşe'ye, 72'si David'e, ikisi Şelomo'ya, 12'si Asaf'a, biri Heman'a, biri de Etan'a atfedilmiştir. Mezmurlar, konularına göre övgü ilahileri, öğretici mezmurlar, güven şarkıları (örneğin Mezmur 23, 129), vb. içerir. İlahiler, genellikle Tanrı'yı bir yaratıcı ve bir kurtarıcı olarak kutlar; Yisrael'in tekrar vücut bulmasına ilişkin eylemlerden coşku ile bahseder. Bireysel ve toplumsal ağıtlar, Tanrısal varlığın yokluğunun veya gazabının yasını dile getirir. Azap çeken, çektiği üzüntüyü haketmediği üzerinde ısrar eder ve Tanrı'nın onu muhtaç durumda terkettiğinin kuşkusunu ifade eder. Yapısal olarak bu tür yakarmalar, şikayet ve güvenin itirafından oluşur. Bu şekilde itimat unsuru ile, Tanrısal kurtuluş güvencesi ve bir iman sıçraması dile getirilir. Tanrı'ya duyulan güven bir ahitsel imanla perçilenmiştir. Diğer bir mezmur türü olan öğretici veya didaktik mezmurlar; Yisrael'in tarihçesini tekrarlar, Tora üzerinde düşünmeye sevkeder (1; 19:8-15; 119) veya kötülük sorununu inceler (37; 49; 73). Bazı mezmurlar, alfabetik bir dizin (akrostik) halinde (9-10; 25; 34; 111-112, 119; 145) yazılmıştır. Beher mezmurun hangi tarihte yazıldığını kestirmek mümkün değildir. Ancak 137. mezmur, sürgün sonrası yazıldığı izlenimini vermektedir. Çünkü Babil'de geçirilen döneme sonradan değinmektedir. Bet Amikdaş'taki dinsel uygulamalar için değişik mezmurlar üretilmişti ve haftanın her günü için ayrı bir mezmur mevcuttu (Tamid, 7:4). Leviler, çeşitli korbanların sunulmasına belirli mezmurlarla eşlik ederlerdi (Suka, 4:5). Bazı mezmurların başında tam olarak açıklanamayan bazı teknik terimler bulunmaktadır. Bunların müziğin icraatı ile ilgili olması mümkündür. Yahudi geleneğine göre Mezmurlar Kitabı'nı Kral David bestelemiş veya yayınlamıştır. Bilim adamlarıysa, sürgünden sonraki bir tarihte bu kitabın derlendiğini ifade etmekle beraber; mezmurların çoğunun Mısır, Babil ve Kenaan kavimlerinin ilahilerine paralellikler gösterdiğine işaret ederek bunların çok daha eski tarihlerde yazıldığını onaylamaktadırlar.

Mezmurlar Kitabı'nın bölümleri ve mezmurların yazarları şöyle tarif edilebilir:

Bölüm 1: 1-41; David'in mezmurları (1-2, 10, 33 hariç).

Bölüm 2: 42-72; 18 adedi David'e, 7 adedi Korah'ın oğullarına, 50. mezmur Asaf'a, 72. mezmur da Şelomo'ya atfedilmiştir; dördü de anonimdir. Bölüm 3: 73-89; 73, 83 Asaf'a; 84, 85, 87 Korah'ın oğullarına; 86 David'e; 88 Ezrahi Hema'a; 89 Ezrahi Etan'a atfedilmiştir. Bölüm 4: 90-106; 90 Moşe'ye; 101-103 David'e atfedilmiştir; gerisi anonimdir. Bölüm 5: 107-150; 15 mezmur David'e, bir mezmur da Şelomo'ya atfedilmiştir. Diğerlerinin çoğunun kaydı yoktur. 120-124 mezmurları "Çıkış Şarkıları" olarak bilinir. Bu mezmurları Tapınağı ziyaret eden hacıların, Tapınak tepesini tırmanırken söyledikleri, varsayımlar arasındadır. Kutsal Kitap'taki bölümler arasındaki dua metinleri külliyatına en fazla dahil olan kitap, Mezmurlar'dır.