ECHAR AFTIRA

Eliz GATENYO Judeo-Espanyol
8 Temmuz 2020 Çarşamba

Antes de ampesar a mi artikolo de esta semana, kero dizirvos una observasyon no muy emportante para todos ma ke es valorozo para mi.

En lo ke eskrivo artikolos en judeo-espanyol, munchas vezes utilizo el diksyonaryo de la kerida Klara Perahya (z"l) i su ekipo. Me ayuda muncho en los biervos ke no me vienen al tino akel punto. Ande tengo el laptop, al entorno tengo livros, papeles, eskritas, revistas i diksyonaryos. Entre este todo kalabalik, kuando bushko este diksyonaryo no tengo de eskarvar esta papeleriya. Pishin sale en medyo por modo de su kolor. Tiene la kolor oranj. El ken penso esto tuvo una idea maraviyoza.

Otra koza. En un enkuentro ke tuvimos kon los amigos de Ladinokomunita en Estambol, una amiga de Brazil me rogo ke la yeve al Grand Bazar, Kapalicharshi. La yevi siguro kon grande plazer. Eya se kijo merkar un portmone. Estava ensistyendo ke el portmone seya kolorado. Le dishe “i a ti te plaze kolorado komo a mi?”. Me disho “No! Yo siempre merko los portmones kolorados porke en lo ke avro la chanta pishin me chafteya al ojo su kolor, lo topo muy kolay". 

Esto kere dizir ke kuando se aze un artikolo para vender, kale pensar no solo la forma i el material, ma kale pensar i a la kolor, komo vimos ke es muy emportante. 

Esto dicho, esta semana vos kero eskrivir sovre la “aftira”.

Egziste una regla jenerala ke dize: Si keresh entender el niyet de una persona, devesh de oyir sus akuzasyones enverso los otros. Ansina vash a entender lo ke kere veramente. Por egzemplo durante munchos siglos, diferentes imperios akuzaron a los judios, en dizyendo ke keren dirijar el mundo malgrado ke los judios nunka kijeron esto. A la diferesenya de kaje todas las otras antiguas sivilizasyones, eyos no fundaron ni mizmo bushkaron de fundar un imperio. Akeyos ke akuzaron a los judios, aziyan partida de imperios ke estavan para abatirsen. Eyos keriyan dominar el mundo, ma savyendo ke no puediyan reushir, echaron la kulpa ensima de los judios, asigun el mekanizmo psikolojiko bien konosido ke es la “identifikasyon projektiva” o en kurto la difamasyon o iftira, el prensipyo para entender el antisemitizmo. Es ansina ke nasyeron las ideas antisemites basadas sovre “Los Protokoles de los Lideres de Sion”, enventados por los eskrivanos i propagandistos rusos durante los ultimos tiempos de los Tsares. 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün